Makina ve Tezgahlarda İş Güvenliği

Makina ve Tezgahlarda İş Güvenliği açısından uyulması gereken temel kurallar vardır. Makinelerin özellikleri ve çalışmalarda alınacak İş Güvenliği önlemleri hemen her çalışanın uyması gereken asgari kuralları içerir.

Makina ve Tezgahlarda İş Güvenliği

Makine Başında Tehlike Oluşturabilecek Durumlar;

• Düşme-kayma  (kötü ve bakımsız yüzeyler)
• Yangın (parlayıcı madde)
• Kimyasal maddeler
• Makinelerin hareket eden parçaları (bıçaklar, uçlar, matkaplar…)
• Yüksekte çalışma
• Malzeme fışkırtma
• Basınç sistemleri
• Araçlar (Transpalet, forklift gibi)
• Elektrik (kötü kablolar)
• Elle Yapılan işler
• Gürültü
• Kötü aydınlatma
• Düşük sıcaklık

Atelyelerde Tehlikeli Davranışlar

• Yaptığı işi bilmeme
• İş Güvenliği kurallarını bilmeme
• Yorgunluk ve uykusuzluk
• Görme bozukluğu
• Moral  bozukluğu
• Dalgınlık
• İşi ciddiye almama
• Gereksiz şakalaşma
• KKD (Kişisel Koruyucu Donanım) kullanmama
• İşe uygun koruyucu kullanmama
• Tehlikeli alet-edevat kullanma
• Korumasız (topraksız) elektrik aletleri kullanma
• Ergonomi kurallarına uymama

Elektrikle Çalışmalarda İş Güvenliği Önlemleri

Makine ve Tezgahlarda Alınacak İş Güvenliği Önlemleri

• Koruyucular, çalışmalarda her türlü teması kesecek şekilde tehlikeli kısmı örtmüş olmalı
• Koruyucular, işçinin ve makinenin çalışmasına, kontrol ve bakımına engel olmayacak, üretimi zorlaştırmayacak şekilde yapılacak ve mümkünse makinenin sabit bir parçasına bağlanmalı
• Çalışanın çarpma ve düşmesine, taşınan malzemenin darbelerine dayanacak sağlamlıkta yapılmalı
• Koruyucular fazla bakıma ihtiyaç göstermeyecek şekilde yangın ve pasa dayanıklı malzemeden olmalı
• Koruyucular, döküm, saç, boru veya profil demir, tel kafes, ahşap, plastik veya yerine göre uygun sağlamlıkta malzemeden yapılmalı ve bir tehlike oluşturmamalıdır
• Her makine ve tezgahta, talaş kaldıran, şekillendiren, ezen, delen, kesen veya başka şekilde işlem yapan kısım ile iş alıp verirken tehlikeli olan yerler gibi operasyon noktası denilen bölgeler, herhangi bir kazanın meydana gelmesini önleyecek şekilde korunacak ve bunun için gerekli bütün tedbirler alınmalıdır
• İşyerinde çalışanlar, bina veya bina kısmında, inşaatta, makinede, tesisatta, alette ve edevatta göreceği noksan veya tehlikeli durumu, amirine veya bakım onarım işleriyle görevli olanlara hemen bildirmeli ve işveren de bu kusurları en kısa zamanda ve uygun şekilde gidermelidir.
• Bakım ve onarım işlerinin yapılabilmesi için, koruyucu tertibatın kaldırılması gerektiği hallerde, bunlar makine durdurulduktan ve onarım işlerinden sorumlu olanlardan izin aldıktan sonra kaldırılmalı ve onarım işlerinden sorumlu kişi, onarılan makine, cihaz veya tesisatın çalışmasına izin vermeden öne, koruyucu tertibatın uygun şekilde tekrar yerlerine konulup konulmadığını kontrol etmelidir.
• İşyerlerinde bakım ve onarım işleri, bu yerlerdeki çalışmalar durdurulmadan yapıldığı hallerde, gerekli güvenlik tedbirleri alınmalıdır
• Bir tezgah veya makinede, arıza veya bunların koruyucusunda bir kusur ve yetersizlik görüldüğü hallerde, makine ve tazgah derhal durdurulmalı ve ilgililere haber verilerek ve arızası olduğu veya kusurlu koruyucusu bulunduğu tespit edilen tezgah veya makinede, herhangi bir kimsenin çalışmasını önleyecek tedbirler alınmalı ve durum, bunların üzerine bir levha asılarak belirtilmelidir.
• Bir makine veya tezgahta arıza veya hareketli kısım koruyucularında bir kusur görüldüğü takdirde, makine ve tezgah derhal durdurulmalı, ilgililere haber verilerek ve ayrıca üzerine bir ikaz levhası asılarak bu durum duyurulmalıdır
• Her makine ve tezgah, yalnız o makine ve tezgahta çalışmasına müsaade edilmiş, yetkili ve bilgili işçiler tarafından çalıştırılmalıdır.
• Ayak pedalı ile çalışan makine ve tezgahlarda, pedalların üzerinde ancak bir ayağın girebileceği bir koruyucu olmalı, bu koruyucular çıkarılmamalıdır.
• Makine ve tezgâhların elektrik şalterleri aşağıdaki özellik ve nitelikte olmalıdır:
  • Şalter ve kumanda düğmeleri, kendiliğinden veya herhangi bir çarpma ile makineyi hareket ettirmeyecek, üzerine oturmak, avuç içi ile basmak ve dirsek teması ile çalışmayacak şekilde ve işçilerin kolayca kullanabileceği yerde olmalıdır.
  • Çalıştırma düğmeleri yeşil, durdurma düğmeleri kırmızı renkte olmalıdır.
  • Bir işçinin, büyük bir makine veya tezgahın çeşitli kısımlarında çalışması bahis konusu ise, bunların birden fazla durdurma ve bir adet de çalıştırma düğmesi bulunmalıdır.
  • Bir büyük tezgah veya makinenin çeşitli kısımlarında birden fazla işçi çalışıyorsa, her işçi için bir çalıştırma ve bir de durdurma düğmesi bulunamalı, ancak bütün çalıştırma düğmelerine basılmadan makine çalışmamalıdır.
  • Uzaktan kumanda ile harekete geçirilen makine ve tezgahların yanlarında bulunanları ikaz etmek üzere, çalışmaya başlamadan önce sesli ve/veya ışıklı ikaz verilmelidir. Makine çalışmaya başlamadan etraftakiler uyarılmalıdır.

Kişisel Koruyucu Donanımların Seçimi ve Kullanılması

Laboratuvarlarda Güvenlik Önlemleri

• İşbaşında yırtık, sökük, sarkıntılı elbiseler giyilmeyecek, döner veya diğer hareketli makinelerdeki çalışmalarda, boyunbağı, anahtarlık, saat zinciri ve başörtüsü gibi sarkan ve yüzük, bilezik ve kol saati gibi metal eşya kullanılmayacaktır.
• Koruyucu elbiseler; vücuda uygun, çalışmada hareketi engellemeyecek nitelikte olacak ve bunların cep kapakları, saçak gibi sarkıntılı kısımları bulunmayacak ve cepleri az veya küçük olacaktır.
• İşbaşında sıvalı kollu gömlek yerine, kısa kollu gömlek giyilecektir.
• Keskin veya sivri uçlu eşya ile patlayıcı parlayıcı maddeler ve yanıcı sıvılar cepte taşınmayacaktır.
• Çalışma sırasında kullanılacak ayakkabılar, çizmeler veya her çeşit ayak kılıflar, işe uygun ve yeterlikte olmalı ve ayakkabı bağları kısa olmalı ve her zaman ayakkabı kenarlarına sokulmalıdır. Ayakkabılar;
  • Çelik/kompozit burunlu (l metreden 100 Kg. ağırlığının düşmesine karşı dayanıklı)
  • Kaymayan taban
  • Aşınma ve yıpranmaya karı dayanıklı
  • Antibakteriyel
  • Topuk bölgesinde darbe emme özelliği (yüksekten atlamalarda basıncı dağırma ve emme, uzun süre ayakta durmaya karşı ayak ağırlığını azaltma)
  • Çalışma ortamına göre yanmaz taban, elektrik akımına dirençli taban özelliklerinde olmalı
  • Delinme direnci yüksek olmalı
  • İş ayakkabılarında potansiyel riskler  başlıklı yazımızı okumanızı tavsiye ediyoruz.
• İş eldivenleri
  • El ve kolların korunması için kullanılacak eldivenler, işçinin ellerine ve yapacakları işe uygun seçilmiş olmalı
  • Matkap, pres ve benzeri diğer tezgahlarda çalışan işçiler eldiven kullanmayacaklar
  • Kesici veya aşındırıcı maddelerle çalışan işçilere verilecek eldivenler, ellik veya el kılıfları, işe dayanıklı malzemeden seçilmelidir
  • Aşındırıcı, yıpratıcı, zehirli maddelerle veya sürekli su içinde el ile yapılan çalışmalarda, işçilere lastik veya benzeri malzemeden yapılmış uygun eldivenler verilmeli
  • Eller, çarpmalara, ezilmelere, burkulmalara, delinmelere, kesilmelere karşı korunmalı
  • Sıcak, soğuk, erimiş metal sıçramalarına karşı önlem alınmalı, uygun yanmaz eldivenler kullanılmalı
  • Solventler, asitler, bazlar gibi maddelerle temastan kaçınılmalı
  • Elektrikle ilgili çalışmalarda yalıtkan eldivenler tercih edilmeli
  • Yırtık ve delik eldiven kullanılmamalı
  • İçi kirli olan eldiven kullanılmamalı
  • Kimyasal maddelerin bilekten içeri girmediğine emin olunulmalı
  • Eldivenler açık ateşle temas etmemeli
  • Kullandığımız eldivenler kuru ve ıslak ortamlarda kavramayı çok iyi sağlamalı
  • Saf pamukla kaliteli bir şekilde astarlanmış olmalı
  • Çok sayıdaki kimyasallarla çalışmaya dayanıklı olmalı
  • El Koruma Standartları yazımızı okumanızı tavsiye ediyoruz.
• Kulak Tıkaçları ;
  • Yüksek kalite ve rahat kullanımlı olmalı
  • EN 352-2 CE sertifikalı olmalı
  • Gürültü azaltma seviyesi minimum 25 db. olmalı
  • Çam tipi kulak tıkacı tavsiye edilir
  • Hafif ve yıkanabilme özelliği ile çoklu kullanılabilir olmalı
  • Tercihen kordonlu olmalı
  • Kulak Koruyucu standartları ile ilgili yazımızı okumanızı tavsiye ediyoruz.
• Çalıştığımız makinada koruyucular bulunmalı bunların arızası ya da yıpranmaları halinde yetkililere bildirilmelidir.
• İş güvenliği tedbirlerinin işçiler tarafından uygulanmaması tazminatsız çıkış nedeni olduğu çalışanlar tarafından bilinmelidir.

Korumak Tedavi Etmekten Daha Ucuzdur

Ülkemizde yüzbinin üzerinde meslek hastalığı yakalamamız gerekirken, Sosyal Güvenlik Kurumu istatistiklerine yansıyan rakamlar her yıl maalesef birkaç yüzü geçememektedir. Türkiye İstatistik Kurumu, ülkemizde yılda dokuzyüz binin üzerinde meslek hastalığı ve işle ilgili hastalık ve yaralanma olduğunu ifade etmektedir. SGK rakamlarının düşüklüğü biraz da istatistik yöntemi hatasından kaynaklanmaktadır ama yine de meslek hastalıklarımızı tanıma konusunda başarılı olduğumuz söylenemez. Yani, hem çalışanlarımızı meslek hastalıklarından koruyamıyor, hem de meslek hastalıklarını saptayamıyoruz.

Toplumun hemen her kesimini derinden etkileyen bu önemli sorunun sosyal ve yasal boyutlarıyla birlikte ele alınıp, çözümlenmesi gerekir. Meslek hastalıklarını tanımak ve önlemek sosyal devletin ve tüm ilgililerin vicdani bir sorumluluğudur. Çalışanın sağlıklı olma hakkına saygının gereğidir. Tanınmayan meslek hastalığı, haksız kazanç nedenidir, genel sağlık sigortasına ve topluma yüktür. Bildirimi zorunlu olan meslek hastalıkları, yasal tanı almadıkça, meslek hastalığı sayılmazlar.

Meslek hastalıklarını tanımanın ilk şartı, hastanın mesleğiyle ilgili sorgulamadır. Bu da “Ne iş yapıyorsunuz ?” sorusuyla başlar. İş sağlığı disiplininin babası sayılan İtalyan hekim Bernardino Ramazzini (1633-1714)’nin şu veciz sözleri, bugün maalesef hala geçerliliğini korumaktadır; “Hayret ve tereddüt ediyorum. Acaba, ilaç ve sinameki kokan muayenehane ve eczanelerde oturan bu azametli ve şık görüntülü doktorların burnuna işyerlerindeki pis kokulu şeyleri mi soksam, yoksa onları bu çukurları görmeye mi davet etsem?”

Sinop İş Sağlığı ve Güvenliği Analizi

İş Güvenliği Hayatımızın Bir Parçası Olsun

Aslında sadece işyerimizde değil, hayatın her alanında güvenlik anlayışımızın geliştirilmesine dair kültürümüzden çok güzel örnekler bulmak mümkündür. Tehlikeli hızla çalışmanın, acele etmenin, kestirmeden gitmenin iyi bir şey olmadığını atasözümüz ne güzel ifade eder; “Acele giden, ecele gider”. Yapılacak olan işi yeteri kadar öğrenmeden, bilmeden işe başlamak, üstelik sormaktan çekinmek, utanmak bir başka hatalı davranış örneğidir. Kültürümüzde bunun da veciz bir karşılığı var; “Bilmemek ayıp değil, öğrenmemek ayıp”. İşyeri temizliğine özen göstermemek de önemli davranış kusurlarından biridir. Oysa temizlik, kalite ve verimliliğin olduğu kadar, iş güvenliğinin de göstergesidir.

Aklın, bilimin ve yasanın emrettiği güvenlik önlemlerini ihmal etmek, iş kazalarında sık karşılaşılan bir başka güvensiz davranıştır. Oysa, “Eşeğini sağlam kazığa bağla, sonra Allah’a emanet et” atasözümüzü bilmeyenimiz yoktur. İş ortamında “Bana bir şey olmaz..” demeden önce, çok iyi düşünmek gerekir. Her mesaiFazla mesai; 4857 sayılı İş Kanununa göre, haftalık 45 saati aşan çalışmaları ifade etmektedir. Denkleştirme esasının uygulandığı haller... More başlangıcında, o gün yapacağımız işleri kısaca kafamızda planlayıp, bu planı uygulamanın bile iş güvenliği açısından koruyucu bir değeri vardır

Yazının ve videonun tüm hakları www.nedenisguvenligi.com‘a aittir. Telif hakları kanunu gereğince kopyalanamaz ve/veya farklı bir yerde kullanılamaz. Ancak alıntı yapıldığında link ve adres verilmek zorundadır.