Forklift Kazaları – Video en önemli kaza nedenleri arasında devrilen forkliftin altına kalma ve forkliftle yüzey arasında sıkışma olmaktadır
Forkliftlerde meydana gelen kazaların % 45’i kişi veya objelere çarpma, % 34’ü inme-çıkma sırasında oluşan kazalardır. Ölümcül forklift kazalarının nedenleri arasında;
- Devrilen forkliftin altında kalma % 42
- Forkliftle yüzey arasında sıkışma % 25
- İki araç arasında sıkışma %11
- Forklift çarpması % 10
- Düşen malzemenin çarpması % 8
- Yükseğe kaldırılmış platformdan düşme % 4
Yukarıdan da anlaşılacağı üzere en önemli kaza nedenleri arasında devrilen forkliftin altına kalma ve forkliftle yüzey arasında sıkışma olmaktadır.
yazının devamı için tıklayınız…
İçindekiler
Forklift Kazaları – Video
ILO’nun Forklift Hakkında Belirttiği Risk ve Kontrol Önlemleri
Riskler
Elektrikle Çalışmalarda İş Güvenliği Önlemleri
Uluslararası çalışma hayatına yönelik çalışmalar yürüten ILO, forklift operatörlerinin karşı karşıya kaldığı riskleri şöyle sıralamıştır;
- Forkliftler bazen aşırı yükleme, doğru olmayan yük yerleştirme, sürüş ve işletme hataları veya yetersiz bakım gibi sebeplerden devrilebilir.
- Forklift operatörleri, araçtan yük düştüğünde veya istiflenmiş yük çöktüğünde ciddi travmalarla karşı karşıya kalabilir.
- Forklift operatörleri, zamanla uygun olmayan oturma, titreşim ve aşırı fiziksel efor kaynaklı sırt, boyun, el ve kol ağrısı yaşayabilir.
Önleyici Tedbirler
- Paletleri güvenli şekilde istifleyin ve sabitleyin; anma kapasitesi ve tavsiye edilen maksimum yüksekliği aşmayınız.
- Devrilmeye karşı koruma sistemi monte ediniz.
- Gürültü düzeyleri ve tipine göre uygun kulak koruyucu kullanınız – tedarikçinize veya bir uzmana danışınız.
- Ellerinizi kimyasala dayanıklı eldivenlerle koruyunuz; uygulanabilir değilse koruyucu krem kullanınız.
- Uygun göz koruyucu giyiniz; güvenlik amirine veya tedarikçinize danışınız.
- Dizel veya benzinle çalışan forklifti kapalı veya yeterli havalandırma sağlanamayan alanlarda kullanmayın; elektrikle çalışan forklift kullanınız.
- Forklift zeminden toz kaldırıyorsa solunum koruyucu kullanınız.
- Ergonomik olarak tasarlanmış şoför koltuğu monte ediniz
Forkliftle Çalışma Yapılan Ortam
Lojistik Hizmetlerinde Güvenli Çalışma Rehberi
Tim Horberry ve arkadaşları 2003 yılında yaptıkları çalışmada yaya ile forklift trafiğini ayırmanın önemini sorgulamış ve kontrol önlemleri uygulayarak öncesi ve sonrasındaki yaya forklift etkileşim sayısını değerlendirmiştir. Horberry, bu çalışmada literatürde kabul görmüş kontrol hiyerarşisine bağlı kalmıştır;
- Çalışma ortamını forkliftlerle yayaların hiçbir durumda karşılaşmayacağı şekilde dizayn ederek problemi ortadan kaldırın. Bu adımın örnek bir çizimi yapılmış ve yaya-forklift trafiğinin tamamen ortadan kaldırılması için aşağıda görüldüğü gibi bir üst geçit önerisi getirilmiştir. Ancak bu kontrol önleminin maddi sebeplerden dolayı uygulanamadığı belirtilmiştir.
- Forkliftler ve yayalar arasına geçici veya kalıcı engel koyun.
- Forklift ve yaya trafiğinin kesiştiği noktalarda uyarı ve işaretlemeleri, görünürlüğü ve diğer trafik kural ve uygulamalarını geliştirin.
Yapılan çalışma sonunda uygulanan kontrol önlemleri hem yaya-forklift etkileşimini azaltarak hem de bu etkileşimlerin olası risk düzeyini düşürerek daha güvenli bir çalışma ortamı oluşturmuştur. Çalışmada da belirtildiği gibi forkliftle güvenle çalışabilmek için operatöre güvenli çalışma eğitimi verilmesi ve kişisel koruyucu donanım temin edilmesi yeterli değildir. Ülkemizde, yayında da belirtilen ekonomik sebeplerden dolayı kontrol önlemleri hiyerarşisinin ilk adımı uygulanamamaktadır.
İkinci ve üçüncü adımlar için ise Peter Warr’un belirttiği gibi, organizasyonel çalışma düzeninde forklift için gerekli güvenlik tedbirlerini uygulamak oldukça zor bir süreçtir. İş güvenliği uzmanları veya hat mühendisleri tarafından önerilen iyileştirmelerin maddi ve idari sebeplerden dolayı sahaya yansımadığı durumlar sıkça yaşanmaktadır.
Forkliftlerle Çalışmada Yasal Mevzuat
Forkliftler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının çıkarmış olduğu İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinin içerisinde kendisine yer bulmuştur. Bir forklift için asgari gerekler Ek I 3.1.5 maddesinde sıralanmış ve periyodik kontroller ile ilgili hususlar Ek III’te ilgili standartlara atıfta bulunarak kapsama alınmıştır.
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde yük kaldırmada kullanılan iş ekipmanı ile ilgili hükümler kısmında kaldırma aksesuarlarının, sapanın şekli ve yapısı dikkate alınarak, kaldırılacak yüke, kavrama noktalarına, bağlantı elemanlarına ve atmosfer şartlarına uygun olarak seçilmesi ve kaldırmada kullanılan bağlantı elemanlarının kullanımdan sonra sökülmemesi durumunda, bunların özellikleri hakkında kullanıcıların bilgi sahibi olması için belirgin bir şekilde işaretlenmesi gerektiği belirtilmiştir.
Forklift Operatör ve Ehliyetleri
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel İlkeleri
Forkliftler, operatörün G sınıfı ehliyete sahip olmaları durumunda fabrika ortamı dışında da kullanılabilmektedir. Ancak 5 işletmenin Karayolları Trafik Yönetmeliğinde iş makineleri için belirtilen 20 km/s hız limitine uymayarak fabrika dışı için 30 km/s hız limiti belirledikleri görülmüştür. Günümüzde, gelişen teknoloji ile beraber belirlenen hız seviyelerine uyulması ve mümkün olduğu kadarıyla insan faktörünü ortadan kaldırmak için sensörlü sistemler kullanılmaktadır. Yapılan tez çalışmasında bu tarz sistemlerin kullanıldığı görülmemiş olsa da bu sistemlerle araç, hız sınırını aştığında ya uyarmakta ya da hızını otomatik olarak kesmektedir.
Forkliftlerle Çalışmada Tehlike/Risk Tablosu
Tehlike | Risk | Kontrol Önlemi |
Operatör belgesine sahip olmayan operatör | Araç kontrolünü kaybederek çarpma, çarpışma veya devrilme | Tüm operatörlerin operatör belgesi almasını sağlamak |
Tip etiketi bulunmayan forklift | Aşırı yükleme sonucu devrilme | Aracın özelliklerini gösterir tip etiketini açıkça görülür şekilde forklifte iliştirmek |
Yük çizelgesi bulunmayan forklift | Devrilme | Varsa ataşmanın da etkisini göz önünde bulunduran yük çizelgesi |
Emniyet kemeri bulunmayan forklift veya takmayan operatör | Devrilme anında yaralanma veya ölüm | Araçlarda emniyet kemeri bulunmasını ve bunları operatörlerin kullanmasını sağlamak |
Uygun olmayan forkliftle çalışma | Patlama veya ortam havasının kirletilmesi | Havalandırma ve ortam şartlarını göz önünde bulundurularak doğru forklift seçimi |
Uygun koltuğu olmayan forklift | Titreşim | Uygun koltuk seçimi |
Forkliftle çalışma | Gürültü | Kulak koruyucu kullanımı |
Uygun olmayan lastik | Devrilme | Bağlantıların ve lastiklerin düzenli olarak kontrol edilmesi |
Yaya-araç etkileşimi | Çarpma veya çarpışma | Mümkünse yaya-araç trafiğinin tamamen ayrılması, yoksa gerekli düzenlemelerin yapılması |
Aşırı hız | Devrilme veya çarpışma | Fabrika içi ve dışı hız limitlerinin belirlenmesi ve sınırlayıcılarının bunların olmadığı yerlerde göstergelerin bulundurulması |
Kör noktalar | Çarpışma veya devrilme | İşaretçi kullanma veya geri gitmek (sesli ve görsel uyarı sistemleri yardımıyla) |
Operatörden başka kişilerin araca binmesi | Çarpışma veya devrilme | Araçlarda bunun için özellikle tasarlanmadıysa operatörlerden başka kimsenin bulundurulmaması |
Forkliftle insan kaldırılması | Devrilme | Hiçbir durumda forkliftle insan kaldırılmaması ve bu işler için tasarlanmış iş ekipmanlarının kullanımı |
Yazının ve videonun tüm hakları www.nedenisguvenligi.com‘a aittir. Telif hakları kanunu gereğince kopyalanamaz ve/veya farklı bir yerde kullanılamaz. Ancak alıntı yapıldığında link ve adres verilmek zorundadır.
Ülkemizde forklift sayısı her geçen sene hızla artarken forkliftle güvenli çalışma hususuna gereken hassasiyet gösterilmemektedir. İnşallah buradan yükleme ve boşaltma, periyodik kontroller ve benzeri konularda faydalı olacağını umduğum güzel yazılar bulacaksınız. Biz de bu konuda gerekli araştırmaları yapıp aktarmaya çalışacağız. Video ve görseller için de sevgili Süleyman kardeşime teşekkür ediyorum.
Hakan Hocam, biz teşekkür ederiz emekleriniz için. Güzel yazılarınızı izlemeye devam edeceğiz inşallah
Tüm iş güvenliği arkadaşların vicdanen sorumlu olduğunu düşünüyorum. O nedenle emeği geen herkese teşekkürler.
Teşekkürler. Eğitimlerde kullanılabilir.
Geçen haftaki sunumumuzda kullandım. Video gerçekten güzel hazırlanmış, emeğinize sağlık hocam
Arkadaşlara izletilmesi gereken video. teşekkürler emekleriniz için