Çocuk İşçi Yaşı 9’a Kadar Düştü

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün yeni raporu, Türkiye’de 9 yaşlarındaki çocukların plastik atık geri dönüştürme merkezlerinde, ömür boyu sürebilecek ciddi sağlık riskleri altında çalıştığını ortaya çıkardı. İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden Krista Shennum “Türkiye’de hükûmet yasalarını uygulamakta başarısız oluyor” dedi.

The Guardian’ın aktardığı habere göre, İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün yeni raporu Türkiye’de hükûmeti geri dönüşüm tesislerinde sıkı lisans kuralları uygulamamak ve düzenli denetimleri gerçekleştirmemekle suçladı. Rapora göre, denetim ve lisans kontrolü yetersizliği nedeniyle işçilerin sağlığı ve çevreye yönelik olumsuz etkilerin önü açılıyor.

Rapora göre, 9 yaşına kadar çocukların da çalıştığı tespit edilen plastik atık geri dönüşüm tesislerinde işçiler ve çevrede yaşayan sakinler, cilt bozuklukları, solunum sorunları ve ağır baş ağrıları yaşadıklarını söylüyor.

Rapor, 2017 ve 2021 arasında Türkiye’ye en çok plastik atık ihraç eden Avrupa Birliği ve aynı dönemde Britanya’nın da mevcut sağlık ve çevre hakkı ihlallerinde sorumluluğu olduğu belirtiliyor.

Çin’in plastik atık ithalatını 2018’de yasaklamasının ardından Avrupa’dan Türkiye’ye gönderilen plastik atıklar rekor derecede artmış, 2021 yılında 446 bin 432 tona ulaşmıştı.

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden Krista Shennum hazırlanan raporla ilgili “Türkiye’de hükûmet yasalarını uygulamakta başarısız oluyor. İnsanları ve çevreyi koruyan düzenlemeler var ancak uygulama yok ve bu durum ciddi sağlık sorunlarının önünü açıyor” dedi.

“Avrupa’nın en zengin ülkeleri çöpünü Türkiye’ye gönderiyor” diye devam eden açıklamasında Shennum, “Bu yolla, Türkiye’nin en dezavantajlı gruplarından olan çocuklar, sığınmacılar ve göçmenler ciddi çevre ve ve sağlık risklerinin altında bırakılıyor” dedi.

İnsan Hakları Örgütü, Britanya ve Avrupa Birliği’ni atıklarını kendi ülkeleri içinde yönetmeleri çağrısında bulunurken Türkiye’nin de 2021’in Haziran ayında uygulanan ancak hızlıca kaldırılan plastik atık ithalatı yasağını yeniden uygulaması çağrısında bulundu.

İnsan Hakları İzleme Örgütü, Adana ve İstanbul’da 24’ü geçmişte ya da şimdi plastik geri dönüştürme tesislerinde çalışan 64 kişiyle konuştu. Konuşulan kişilerin üçte birinin çocukken çalışmaya başladığı ya da hâlâ çocuk olduğu belirtildi.

Yargıtay’dan çalışana kıdem tazminatı kararı

Son beş yıldır Adana’da plastik atık geri dönüştürme merkezinde çalıştığını söyleyen 20 yaşındaki Ahmet, tesiste çıkan gazları emen “dev bir kazandan” bahsetti. Ahmet, “Bu gazı içime çektiğimde ciğerlerimin sıkıştığını hissediyordum. İki ay önce orada çalışmayı bıraktım ancak nefes alırken hâlâ zorlanıyorum” dedi.

Araştırmacılar, tesislerde sığınmacılar ve kayıtsız göçmenlerin de çalıştığını tespit etti.

Tesislerin yakınlarında yaşayanlar ise evlerine koku geldiğini ve hava kirliliği nedeniyle camlarını açamadklarını söyledi. Tesislerden bazılarının okullara, hastanelere ve evlere “tehlikeli derecede” yakın olduğu belirtildi.

Türkiye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne yaptığı açıklamada 2017-2021 yılları arasında 105 tesisin denetime girdiğini, 26’sının yasayı çiğnediğinin tespit edildiğini söyledi.