Yüksek Basınçlı Ortamlarda Çalışma Şartları, dalgıçlar ve basınçlı hava içerisinde çalışan kişiler geçerli olup, hiperbarik basınca maruz kalabilirler. Riskler basınç düzeyi ve maruziyet süresi ile birlikte artar
Yüksek Basınçlı Ortamlarda Çalışma Şartları
İçindekiler
Yüksek Basınç (Hiperbarik Basınç) Koşullarına Sahip İşler ve İşyerleri:
Aşağıdaki iş türleri hiperbarik basınç koşullarında çalışılan işler olarak kabul edilir:
- Atmosferik basınçtan 10 kPa (0.1 bar) fazla basınçlı havada çalışma
- Solunumun dalma donanımı ile yapıldığı su altında çalışma
Muayene edilmesi gereken kişiler;
- Hava gereksinimi dalış donanımı yoluyla sağlanan dalgıçlar (su altında çalışma)
- Atmosferik basınçtan 10 kPa (0.1 bar) fazla basınçtaki hava basıncında çalışma
Kısa süreli veya nadiren hiperbarik koşullarda çalışan kişiler için bile mesleki tıbbi korunma gereklidir. Aşağıdaki işler hiperbarik koşullarda çalışma olarak düşünülmez:
- Atmosferik basınçtan hafifçe yüksek hava basıncı oluşturan hava koşullandırma sistemli odalarda çalışma-atmosferik basınçtan en fazla 10 kPa yüksek
- DIN 3179’a uygun olarak atmosferden en fazla 20 kPa’a kadar yüksek basınçlar oluşturan respiratörlerle çalışma (bu tür kişiler “Solunum Koruyucu Donanım” bölümüne göre değerlendirilmelidir.
Özellikler
Atmosferik basınçtan 10 kPa (0.1 bar) fazla basınçlı havada çalışma, Solunumun dalma donanımı ile yapıldığı su altında çalışma
Yüksek Basıncın Sağlık Üzerinde Etkileri
Vücuda Etkisi:
Dalgıçlar ve basınçlı hava içerisinde çalışan kişiler hiperbarik basınca maruz kalır. Riskler basınç düzeyi ve maruziyet süresi ile birlikte artar. Basınç arttıkça vücut sıvılarında çözünen havadan kaynaklı gaz düzeyleri de artar. Solüsyondaki gaz yoğunluğu arttıkça gazların çözünme prosesi yavaşlar. Maruziyetin süresine bağlı olarak önce vücut sıvıları daha sonrasında tüm dokular doygun hale gelir. Eğer basınç yavaşça azalırsa gazlar sekel bırakmaksızın serbestleşip dolaşım sistemi ve akciğerler tarafından elimine edilir.
Eğer basınç hızla düşerse vücut sıvıları ve dokularda gaz balonları oluşur. Gaz embolisi hiperbarik koşullarda çalışmadan kaynaklanan hasarın en sık nedenidir. Sekeller ağrı, lokomotor, sinir ve kalp dolaşım sisteminde hastalıkları veya fonksiyonel bozuklukları içerir. Tam olmayan dekompresyon hücrelerin içinde serbest gaz varlığına ve geçici veya kalıcı doku hasarına neden olur.Bu olaya “Vurgun” denir
Çalışma Hayatı ve Meslek Hastalıkları
Akut Etkileri
Artan basınçtan kaynaklanan akut durumlar (dalma, basınç çemberleri);
- Normal basınçtan hiperbarik basınca çok hızlı bir geçiş kulak ağrısı, baş ağrısı, denge bozuklukları ve diş ağrısına neden olabilir
- Hava dolu kavitelerle basınç eşitlenmesi engellenirse sorunlar oluşur (örneğin nazal sinüsler, timpanik kavite). Östaki borusu bloke olursa, timpanik zar perfore olabilir
Azalan basınçtan kaynklanan akut hastalıklar (dalıştan yukarı çıkma, basınç çemberleri);
- Hiperbarik basınçtan normal basınca geçiş az veya çok ciddi dekompresyon hastalığına neden olabilir. Bu dekompresyon sırasında gelişebilir, ancak diğer olgularda saatler geçmeden önce oluşmaz. En sık eklem ve kas ağrıları görülür. Bazen kişiler deri kaşıntısından yakınır: Özellikle göğüste, karında ve kalçalarda derite damarlanma oluşabilir. Merkezi sinir sistemi bulguları baş dönmesi, nistagmus, kulak çınlaması, sağırlık, görme ve konuşma bozukluğu, solunum zorluğu, paralizi, nöbetleri içerebilir. Daha nadir olarak kalp-dolaşım veya solunumsal infarktüs; gaz balonundan kaynaklanan akciğer embolisi veya pnömotorakstan kaynaklanabilir. Yukarıda belirtilenler benzeri bulgular çok hızlı dekompresyon sırasında akciğer dokusunda fissürlere yol açan embolilerden kaynaklanabilir.
Tehlikeli Yerlerin Sınıflandırılması
Dekompresyon hastalığının tedavisi
- Mutlak tedavi yeterli ve acil rekompresyondur.
- Gecikmiş ve yetersiz rekompresyon iyileşmeyi tehlikeye sokabilir
Kronik Etkileri
Geç sekeller görece olarak nadirdir. Özellikle kalça ve omuz kemikleri veya eklemlerinde değişiklikler olarak ortaya çıkabilirler. Genelde bulgu vermezler, ancak eklem ağrısına neden olabilirler. Ayrıca bu tür bulgular hiperbarik basınç maruziyetinden aylar sonra gelişebilir
Yazının tüm hakları www.nedenisguvenligi.com‘a aittir. Telif hakları kanunu gereğince kopyalanamaz ve/veya farklı bir yerde kullanılamaz. Ancak alıntı yapıldığında link ve adres verilmek zorundadır
Kaynaklar;
Bennett PB, Elliott DH (2003) The Physiology and Medicine of Diving (5th ed). WB Saunders
Bove AA, Davis JC (2003) Diving Medicine (4th ed). WB Saunders
Commission Recommendation 2003/670/EC concerning the European schedule of occupational diseases.