OECD: Türk gençlerinin üçte biri boşta geziyor

Eğitimdeki gençler olarak değerlendirilen bölüm, yarı zamanlı veya tam zamanlı eğitime katılanlardan oluşuyor. Bu grupta resmi olmayan eğitimde olanlar ve çok kısa süreli eğitim faaliyetlerinde bulunanlar yer almıyor.

İstihdam ise OECD/ILO Kılavuzlarında tanımlanan bölüme göre, anketin referans haftasında en az bir saat ücretli işte çalışmış olan veya bu tür işlerde geçici olarak bulunmayan (düzenli bir işi olan) herkesi kapsıyor.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) araştırması 15-24 yaş aralığındaki gençleri 15-19 ve 20-24 olarak iki farklı grupta cinsiyete göre ele alıyor.

İşte, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) istihdamda, eğitimde veya öğretimde olmayan gençler (NEET) araştırma verileri.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) araştırmasına ait 2022 yılı rakamları ele alındığında Türkiye’de

• 15-19 yaş aralığındaki kadınların %21.3’ü
• 15-19 yaş aralığındaki erkeklerin %12.5’i
• 20-24 yaş aralığındaki kadınların %45.2’si
• 20-24 yaş aralığındaki erkeklerin %21.6’sı istihdam, eğitim veya öğretimde yer almıyor!

NEET göstergesinde yer alan 15-19 yaş aralığındaki gençlerin verileriyle 20-24 yaş aralığına ait veriler karşılaştırıldığında; her iki grupta da hem kadın hem erkeklere ait oranların neredeyse ikiye katlandığı görülüyor!

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ortalama değerleri ise durumun ciddiyetini daha da net bir şekilde gözler önüne seriyor!

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ortalama değerleri ise şu şekilde:

• 20-24 yaş aralığındaki kadınların OECD ortalaması %15.3’iken bu oran Türkiye’de neredeyse üçe katlanıyor ve %45.2’ye
• 20-24 yaş aralığındaki erkeklerin OECD ortalaması %13.3’iken bu oran Türkiye’de neredeyse ikiye katlanıyor ve %21.6’ya
• 15-19 yaş aralığındaki kadınların OECD ortalaması %8.2’yken bu oran Türkiye’de neredeyse üçe katlanıyor ve %21.3’e
• 15-19 yaş aralığındaki erkeklerin OECD ortalaması %8.1’iken bu oran Türkiye’de %12.5’e ulaşıyor.

OECD verilerine göre 20-24 yaş aralığında kadınlarda; istihdam, eğitim ve öğretimde yer almayanların oranının en yüksek olduğu ülke %56.2 ile Güney Afrika oluyor. Güney Afrika’yı %45.2 ile Türkiye ve %37.8 ile Kolombiya takip ediyor.

GENÇLER NEDEN EVDE OTURUYOR?

Türkiye’de gençlerin neredeyse 3’te 1’i çalışmazken, Hollanda’da bu oran 22 kişide 1! Peki, Türkiye’de gençler neden çalışmıyor?

Esasında çok yönlü olarak cevap aranması gereken en önemli soru budur. Bunun başlıca sebepleri şunlar olabilir:

Z Kuşağı Faktörü: İletişim çağının nimetlerinden en fazla faydalanan Z kuşağı, diğer kuşakları en fazla şaşırtan kuşaktır. Kendileri hakkında; her şeyi sorgulamaları, minimalist yaklaşımları, çalışmayı hayatın esası olarak görmemeleri gibi birçok neden sıralanmıştır. Ancak listedeki birçok ülkenin kendi Z Kuşağını istihdam ve eğitim süreçleri içinde tutabilmeyi başarmış olması, bu tezin geçerliğini tartışmalı hale getirmektedir. O zaman muhtemelen sorun kuşakta değildir?

Yanlış Eğitim Planlaması: Sınava hazırlığı esas alan ezberci eğitim sistemi Türkiye’nin geçmişi uzun yıllara dayanan bir sorunudur. Gençlerin yetenekli oldukları alanlar yerine üniversite sınavına yönlendirilmesi verimlilik ve yaratıcılığın azalmasına neden olmuştur. Ailesinin yüksek beklentilerinden de etkilenen ve Boğaziçi hayalleri kuran bir öğrencinin nihayetinde Ardahan’daki bir yüksekokula kayıt yaptırabilmesi, doğal olarak bu gençlere daha o yaşlarda hayatlarındaki en büyük kırılmayı ve moral bozukluğunu yaşatmaktadır. Diğer yandan, ara eleman yetiştiren okulların ihmal edilmesi de teknik personel açığının en büyük sebebi olmuştur.

Daralan İstihdam İmkânları: Piyasanın ihtiyacı ara eleman kadroları iken gençlerin birçoğunun yükseköğrenim yapması, doğal olarak onların da beklentilerini yükseltmiştir. Bu durumda eleman ile yapılacak işi buluşturma sorunu yaşanmaya başlamıştır. Lisans diplomasına sahip milyonlarca genç bir türlü istihdam edilememektedir. Üstüne üstlük uydurulan “atanamayan” tabiri de gençlerin pasif bir beklenti içine girmelerine neden olmaktadır.

Yetersiz Gelir Düzeyi: İş hayatında asgari ücretin sürecin neredeyse tamamı için bir alışkanlık haline getirilmesi kendini geliştirmek isteyenler için adeta bir engel haline gelmiştir. Yaşanan yüksek enflasyona bağlı olarak standart bir çalışanın yatırım yapma imkânlarının azalması, çalışmaya olan iştahı da azaltmıştır. Sorumluluk almaktan kaçınan, evlenmeyi erteleyen, ebeveynlerinin yanında bir lokma – bir hırka, bir de wifi beklentisi ile sınırlı şekilde yaşamayı tercih eden gençlerin sayısı hızla artmaktadır.

Yabancı İşçiler: Kaçak şekilde çalışan ve kayıtlara girmeyen yabancı kaçak işçiler tabii ki istihdamın önündeki en büyük engellerden birisidir. Tek kuruş prim yatırmamalarına rağmen gelecekte Türk sağlık, emeklilik ve hatta sosyal yardımlaşma sisteminden yararlanma ihtimalleri en büyük endişelerden birisidir.

SGK SİSTEMİ NE OLUR?

Tarım, üretim ve hizmet sektörlerindeki büyük işgücü açığına rağmen gençlerin üçte birinin evde oturuyor olması çok büyük bir sorundur. Bekar kadınlara ömürleri boyunca anne ve babasından ayrı ayrı emeklilik maaşı bağlanması sistemi, özellikle genç kadınları çalışma fikrinden ve iş hayatından uzaklaştırmaktadır. Hayatı boyunca bir gün dahi çalışmadan hem SSK hem de Emekli Sandığından yetim aylığı alan insanlar mevcuttur. Yukarıda bahsettiğimiz yabancı işçilerden kaynaklanan kayıplar da hesaba katıldığında gelecek hem çalışanlar hem de emekliler için pek de parlak görünmemektedir.