Neden İş Güvenliği Logo
İş Sağlığı ve Güvenliği

Forkliftlerde İş Güvenliği

Forkliftlerde İş Güvenliği
Tamircin Burada

Forkliftlerde İş Güvenliği, dâhil oldukları kazalar göz önüne alındığında önemli bir konu olduğu aşikardır. Gerekli önlemler alınmadığında veya uygulanmadığında ise iş günü kayıplı kazalar ve ölümler kaçınılmaz olmaktadır.

Forkliftlerle Çalışma

Forklift, ağır yükleri çatalları ve zaman zaman kullanılan ataşmanları aracılığıyla kaldırma, taşıma ve yükleme amaçlarıyla kullanılan bir tür iş ekipmanıdır. Forkliftler genellikle paletlerin üzerine konulan yükleri kaldırma, taşıma ve istiflemede tercih edilir.

Forklift kullanımı birçok endüstriyel iş ve nakliye işleminde artmaya başlamıştır. Forkliftler birçok görevi yerine getirebilen esnek bir nakliye aracı olmasının yanı sıra malzeme taşımada kullanılan temel araç haline gelmiştir.  Her sene ortalama 10 bin adet iş makinesi ve 10 bin adet de forklift üretilmekte ve satışa sunulmaktadır.

Forkliftler, sağladıkları avantajların yanı sıra dâhil oldukları kazalar göz önüne alındığında iş güvenliğinin önemli unsurlarından biri haline gelmektedir. İşyerlerinde hemen hemen her gün forklift kaynaklı ramak kalalar ve hafif kazalar meydana gelmektedir. Gerekli önlemler alınmadığında veya uygulanmadığında ise iş günü kayıplı kazalar ve ölümler kaçınılmaz olmaktadır.

 

Forkliftlerle Çalışma Kaza İstatistikleri

Ülkemizde kazalar, Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) belirlediği başlıklara göre sınıflandırılmaktadır. Bu başlıklar içerisinde forklift kazaları şeklinde bir ayrım mevcut olmadığı için Türkiye’ye ait ve direkt olarak forklifte özel bir istatistiki veri bulunmamaktadır. Forklift kazaları genel itibariyle devrilen bir cismin altında kalarak yaralanma, motorlu taşıtın devrilmesi sonucu yaralanma, hareket eden cisimlere çarpma, hareket eden cisimlerin arasına sıkışma ve motorlu taşıtın insana çarpması gibi başlıkların altında kendisine yer bulmuştur.

NIOSH’un verilerine göre Amerika’da her sene forklift kaynaklı kazalarda ortalama 100 ölüm ve 20 000 yaralanma meydana gelmektedir. Bu kazaların maliyeti 100 milyon dolar olarak tahmin edilmektedir.

Malzemelerin uygun olmayan şekilde kaldırılıp taşınmasından dolayı çok sayıda kaza meydana geldiği için operatörler, kazaların ekipmanın güvensiz veya uygunsuz kullanımının yanı sıra malzemenin uygunsuz veya güvensiz taşınmasından kaynaklanabileceğinin farkında olmalıdır.

Forklift kazaları tüm sektörlerde meydana gelmektedir ancak üretim sektöründe diğer sektörlere nazaran ölümlü kazalarda ciddi bir fark görülmektedir. Yaya çalışanın, dar koridor ve geçiş yollarının sayıca fazlalığı ve forkliftlerin ağırlığı bu sektördeki sorunların temel nedenlerindendir.

Forklift kullanımına ilişkin tehlikelerin çoğunun bilinmesine karşın, bugüne kadarki risk kontrolleri operatörün korunması ve eğitimine yoğunlaşan düşük seviye müdahaleler olmuştur. Risk ortamını değiştirmek için çok az çaba gösterilmiştir.

Forklift Sınıflandırması

Forkliftler, ülkemizde yaygın olarak güç kaynakları ve tahrik mekanizmalarına göre sınıflandırılmaktadır;

  • Denge Ağırlıklı Sürücülü Tip Elektrikli Forkliftler
  • Elektrikli Depo-Tipi Forkliftler
  • Elektrikli Yaya-Kumandalı Forkliftler
  • İçten Yanmalı Motorlu Dolgu Lastikli Forkliftler
  • İçten Yanmalı Motorlu Havalı Lastikli Forkliftler
  • Motorlu Çekiciler
  • Teleskopik Bomlu Arazi Forkliftleri

 

Forkliftin Dengesi

 

Forkliftlerde İş Güvenliği

Şekilde yüklemeden önce ve maksimum yük taşınırken aracın teorik ağırlık merkezi gösterilmektedir. Araç yüklendiğinde yeni ağırlık merkezi B-C çizgisine doğru kayar. Teorik olarak, maksimum yük yüklendiğinde ağırlık merkezi B-C çizgisi üzerinde olacaktır. Günlük uygulamada, yeni ağırlık merkezi hiçbir zaman B-C çizgisi üzerinde olmamalıdır.

Ek denge ağırlıkları, forkliftin ağırlık merkezinin A noktasına doğru kaymasına ve forkliftin yanal olarak daha dengesiz olmasına sebep olacaktır.

 

Forklift Parçaları

Forkliflerde İş Güvenliği
Forkliflerde İş Güvenliği

 

  • Kızak: Kızak yükün kaldırılmasını ve indirilmesini sağlayan dikey destektir.
  • Çatal taşıyıcı: Çatalların bağlandığı veya monte edildiği destek yapısıdır.
  • Ayna (Dayanak): Çatal taşıyıcısına bağlanmakta ve yükün geriye doğru kaymasını önlemektedir. Yüklerin kızağa doğru kayıp operatöre çarpmasını engellemenin yanı sıra piston hortumlarını korumaktadır.
  • Çatal: Çatal taşıyıcıya bağlı yük yerleştirilen dirsekli kollardırKaldırma silindiri: Sütun, çatallar ve çatal taşıyıcı ile dikey olarak kaldırılabilecek yük miktarını kontrol etmektedir.
  • Siperlik (Üst koruyucu): Operatörü düşen nesnelerden korumak için baş üstü koruma sağlayan çatı yapıdır.
  • Yatırma (Tilt) Pistonu: Kızak, çatallar ve çatal taşıyıcının dikey pozisyondan öne ve arkaya yatırılma miktarını ayarlar.
  • Tip etiketi: Bu etiket forkliftin çalışma özelliği ile ilgili bilgileri içermektedir. Bu plakada imalat tarihi, azami yük kaldırma kapasiteleri ve ilave kaldırma yükseklikleri bulunur.
  • Karşı Ağırlık (Denge Ağırlık): Forkliftin kaldıracağı maksimum yüke göre hesaplanmış ve arka tarafa şase üzerine yerleştirilmiş veya gövdeye cıvatalarla bağlı bloklardır. Bu ağırlık, üretici tarafından makineye yük altında denge sağlamak için yerleştirilmiştir.
  • Direksiyon: Forkliftin sevk ve idaresini sağlar. Direksiyonun sağa sola döndürülmesi ile basınçlı hidrolik yağının dönüş silindirlerine gönderilmesi temin edilir. Direksiyona rahat kullanım için topuz ilave edilmiştir. Sağ elin, levyelerin kullanımı için boşta olması gerekir. Normal olarak dönüş tekerlekleri arka tekerleklerdir. Ancak bazı özel durumlar ve dar yerler için dört tekerlekten dönüş yaptırılabilen forkliftler mevcuttur.
  • Lastik: Lastikler, forklift seçiminde ve kullanımında bir diğer önemli parametredir. Örneğin engebeli bir arazide normal fabrika ortamında kullanılan lastikler kullanılamaz. Engebeli araziler için genellikle dolgu lastik kullanılır.

Web Tasarımı

Forkliftlerde Güvenlik Sistemleri

İşyerindeki tehlikelere bağlı olarak ve kullanılan forklift tipine göre forkliftte emniyet kemeri veya operatör kısıtlayıcı gibi bir operatör koruyucu sistem ile devrilmeye karşı koruyucu yapı (ROPS) ve/veya düşen nesnelere karşı koruyucu yapı (FOPS) bulundurulmalıdır.

Özellikle çalışanlarla veya diğer ekipman ve nesnelerle çarpışma riski bulunan yerlerde uygun uyarı sistemleri yerleştirilmelidir. Uyarı sistemleri kornalar, yanıp sönen baş üstü ışıkları veya dönüş alarmlarını içerebilir.

Paletli yük taşıyan işyerleri bu işlemi daha güvenli bir şekilde yapabilmek için forklift MCSM benzeri sistemler kullanabilir. Bu tarz bir sistem operatörün araçtan çıkması gerekliliğini tamamen ortadan kaldırmaktadır. Operatör normal kontrolünü yapmakta ve paleti kamera desteğiyle yönlendirmektedir. Sistem konumlandırma ve  yerleştirilmesi işi otomatik olarak tamamlanmaktadır.

Forklift Çatalları

Forklift çatallarının yük destek elemanları, farklı yük ve sıklıklarda yükleme ve boşaltma çevrimleri ve düzensiz yüzey koşullarından gelen titreşimler gibi tekrarlı gerilme koşullarına maruz kalmaktadır.

Çatal aralıklarının yükün ağırlık merkezine göre dengelenerek aralanması ve yükün daima düzgünce istiflenerek taşınması, uygun büyüklükte bir palet kullanımı, çatalların yükün altında olabildiğince geniş aralıklı tutulması, yükün her iki çatala eşit dağıtılması ve tek çatal kullanılarak taşıma yapılmaması çatallara binen yükün artmamasını böylelikle çatalların güvenli çalışma ömrünün artmasını sağlayacaktır.

Forkliftlerin fonksiyonel birimleri olan çatallar, yükleme ve boşaltma işleminin gerçekleştiği ve zaman zaman ataşmanlarla beraber kullanılan parçalardır. Kapasitesinde yük taşıyabilmesi için bu çatalların ve taşıyıcı tablaların uygun konumlamada kullanılması gerekmektedir. Forkliftlerin çatal kollarının ve çatal kol taşıyıcı tablasının bağlama boyutları TS 10123 ISO 2328 standardında belirtilmiştir.

Çatal kolların çatal kol tablasının uçlarından yanal olarak kaymasını önlemek için tahditler bulunmalıdır. Forklift çatalları ile ilgili olarak 2001 senesinde yaptığı çalışmada Figueiredo, yaptığı vaka çalışmasıyla çatal dirseklerinin içinde bozuk çalışma alanı koşullarından dolayı yorulma çatlağı oluşmaya başladığını ortaya koymuştur. Bazı kullanım durumlarında belirtilen limitlerin üzerinde statik yüklerin oluşabildiği belirtilmiştir. Düz olmayan zeminde göreceli olarak yüksek hızlarda gidilmesinin forkliftin üzerine yüksek dinamik yükler yüklediği ifade edilmiştir.

 

ILO’nun Forklift Hakkında Belirttiği Risk ve Kontrol Önlemleri

Riskler

Uluslararası çalışma hayatına yönelik çalışmalar yürüten ILO, forklift operatörlerinin karşı karşıya kaldığı riskleri şöyle sıralamıştır;

  • Forkliftler bazen aşırı yükleme, doğru olmayan yük yerleştirme, sürüş ve işletme hataları veya yetersiz bakım gibi sebeplerden devrilebilir.
  • Forklift operatörleri, araçtan yük düştüğünde veya istiflenmiş yük çöktüğünde ciddi travmalarla karşı karşıya kalabilir.
  • Forklift operatörleri, zamanla uygun olmayan oturma, titreşim ve aşırı fiziksel efor kaynaklı sırt, boyun, el ve kol ağrısı yaşayabilir.

Önleyici Tedbirler

  • Paletleri güvenli şekilde istifleyin ve sabitleyin; anma kapasitesi ve tavsiye edilen maksimum yüksekliği aşmayınız.
  • Devrilmeye karşı koruma sistemi monte ediniz.
  • Gürültü düzeyleri ve tipine göre uygun kulak koruyucu kullanınız – tedarikçinize veya bir uzmana danışınız.
  • Ellerinizi kimyasala dayanıklı eldivenlerle koruyunuz; uygulanabilir değilse koruyucu krem kullanınız.
  • Uygun göz koruyucu giyiniz; güvenlik amirine veya tedarikçinize danışınız.
  • Dizel veya benzinle çalışan forklifti kapalı veya yeterli havalandırma sağlanamayan alanlarda kullanmayın; elektrikle çalışan forklift kullanınız.
  • Forklift zeminden toz kaldırıyorsa solunum koruyucu kullanınız.
  • Ergonomik olarak tasarlanmış şoför koltuğu monte ediniz

İSG Karikatürleri

Evet için sağa, hayır için sola kaydırın.

Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
1/36
İş Sağlığı ve Güvenliği Karikatürleri
2/36
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel İlkesi
3/36
Gürültülü Ortamlarda Çalışma Süreleri
4/36
İş Güvenliğinde Güvenlik Kültürü
5/36
Hazırlama, Tamamlama ve Temizleme İşleri Yönetmeliği
6/36
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Yönetmeliği
7/36
3 Adımda İş Kazalarını Önleyin
8/36
İSG Yarışması Çıkmış Sorular
9/36
Kısa Çalışmadan Yararlanma Şartları
10/36
Atık Yönetimi Yönetmeliği
11/36
Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği
12/36
İş Kazalarının Nedenleri
13/36
OSGB ve Eğitim Kurumu Belge Ücretleri-2020
14/36
Neden Güvenlik Kültürü?
15/36
İş Kanununa Göre Çalışanların Yükümlülükleri
16/36
İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları
17/36
İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Hukuki Dayanağı
18/36
İş Kazalarının Nedenleri!
19/36
Zararlı Maddeler ve Karışımlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formları Yönetmeliği
20/36
Madencilik Sektörü Meslek Hastalıkları
21/36
Aktif İşgücü Hizmetleri Yönetmeliği
22/36
Gürültüyü Azaltma Yöntemleri
23/36
İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerinin Geliştirilmesi
24/36
Emeğin Kutsallığına İhanet Etmeyin!
25/36
Gemi Adamlarının İkamet Yerleri, Sağlık ve İaşelerine Dair Yönetmelik
26/36
2019 Aralık Ayında En Çok Okunanlar
27/36
Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin Tebliğ-2016-1
28/36
İş Güvenliği Uzmanları ve İşyeri Hekimlerinin Süreleri Nasıl Belirlenir?
29/36
İş Güvenliği Uzmanlığı Çıkmış Sorular B-Sınıfı
30/36
İş Güvenliği Kültürü
31/36
İş Sağlığı ve Güvenliği Karikatürleri
32/36
B Sınıfı İSG Uzmanı Sınava Hazırlık
33/36
Kütahya İş Sağlığı ve Güvenliği Analizi
34/36
1542 Kişinin Katili Kim?
35/36
İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarının Etkileri
36/36

Sonuçlar

Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 1
26 23
İş Sağlığı ve Güvenliği Karikatürleri 2
24 25
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel İlkesi 3
22 27
Gürültülü Ortamlarda Çalışma Süreleri 4
24 25
İş Güvenliğinde Güvenlik Kültürü 5
20 29
Hazırlama, Tamamlama ve Temizleme İşleri Yönetmeliği 6
22 27
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Yönetmeliği 7
23 26
3 Adımda İş Kazalarını Önleyin 8
19 30
İSG Yarışması Çıkmış Sorular 9
22 27
Kısa Çalışmadan Yararlanma Şartları 10
21 28
Atık Yönetimi Yönetmeliği 11
21 28
Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği 12
22 27
İş Kazalarının Nedenleri 13
22 27
OSGB ve Eğitim Kurumu Belge Ücretleri-2020 14
21 28
Neden Güvenlik Kültürü? 15
23 26
İş Kanununa Göre Çalışanların Yükümlülükleri 16
21 28
İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları 17
24 25
İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Hukuki Dayanağı 18
22 27
İş Kazalarının Nedenleri! 19
26 23
Zararlı Maddeler ve Karışımlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formları Yönetmeliği 20
22 27
Madencilik Sektörü Meslek Hastalıkları 21
23 26
Aktif İşgücü Hizmetleri Yönetmeliği 22
22 27
Gürültüyü Azaltma Yöntemleri 23
23 26
İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerinin Geliştirilmesi 24
24 25
Emeğin Kutsallığına İhanet Etmeyin! 25
25 24
Gemi Adamlarının İkamet Yerleri, Sağlık ve İaşelerine Dair Yönetmelik 26
22 27
2019 Aralık Ayında En Çok Okunanlar 27
25 24
Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin Tebliğ-2016-1 28
22 27
İş Güvenliği Uzmanları ve İşyeri Hekimlerinin Süreleri Nasıl Belirlenir? 29
24 25
İş Güvenliği Uzmanlığı Çıkmış Sorular B-Sınıfı 30
22 27
İş Güvenliği Kültürü 31
19 30
İş Sağlığı ve Güvenliği Karikatürleri 32
21 28
B Sınıfı İSG Uzmanı Sınava Hazırlık 33
24 25
Kütahya İş Sağlığı ve Güvenliği Analizi 34
16 33
1542 Kişinin Katili Kim? 35
23 26
İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarının Etkileri 36
23 26


Forkliftle Çalışma Yapılan Ortam

Tim Horberry ve arkadaşları 2003 yılında yaptıkları çalışmada yaya ile forklift trafiğini ayırmanın önemini sorgulamış ve kontrol önlemleri uygulayarak öncesi ve sonrasındaki yaya forklift etkileşim sayısını değerlendirmiştir. Horberry, bu çalışmada literatürde kabul görmüş kontrol hiyerarşisine bağlı kalmıştır;

  • Çalışma ortamını forkliftlerle yayaların hiçbir durumda karşılaşmayacağı şekilde dizayn ederek problemi ortadan kaldırın. Bu adımın örnek bir çizimi yapılmış ve yaya-forklift trafiğinin tamamen ortadan kaldırılması için aşağıda görüldüğü gibi bir üst geçit önerisi getirilmiştir. Ancak bu kontrol önleminin maddi sebeplerden dolayı uygulanamadığı belirtilmiştir.

Forkliftlerde İş Güvenliği

  • Forkliftler ve yayalar arasına geçici veya kalıcı engel koyun.
  • Forklift ve yaya trafiğinin kesiştiği noktalarda uyarı ve işaretlemeleri, görünürlüğü ve diğer trafik kural ve uygulamalarını geliştirin.

Yapılan çalışma sonunda uygulanan kontrol önlemleri hem yaya-forklift etkileşimini azaltarak hem de bu etkileşimlerin olası risk düzeyini düşürerek daha güvenli bir çalışma ortamı oluşturmuştur. Çalışmada da belirtildiği gibi forkliftle güvenle çalışabilmek için operatöre güvenli çalışma eğitimi verilmesi ve kişisel koruyucu donanım temin edilmesi yeterli değildir. Ülkemizde, yayında da belirtilen ekonomik sebeplerden dolayı kontrol önlemleri hiyerarşisinin ilk adımı uygulanamamaktadır.

İkinci ve üçüncü adımlar için ise Peter Warr’un belirttiği gibi, organizasyonel çalışma düzeninde forklift  için gerekli güvenlik tedbirlerini uygulamak oldukça zor bir süreçtir. İş güvenliği uzmanları veya hat mühendisleri tarafından önerilen iyileştirmelerin maddi ve idari sebeplerden dolayı sahaya yansımadığı durumlar sıkça yaşanmaktadır.

Forkliftlerle Çalışmada Yasal Mevzuat

Forkliftler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının çıkarmış olduğu İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinin içerisinde kendisine yer bulmuştur. Bir forklift için asgari gerekler Ek I 3.1.5 maddesinde sıralanmış ve periyodik kontroller ile ilgili hususlar Ek III’te ilgili standartlara atıfta bulunarak kapsama  alınmıştır.

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde yük kaldırmada kullanılan iş ekipmanı ile ilgili hükümler kısmında kaldırma aksesuarlarının, sapanın şekli ve yapısı dikkate alınarak, kaldırılacak yüke, kavrama noktalarına, bağlantı elemanlarına ve atmosfer şartlarına uygun olarak seçilmesi ve kaldırmada kullanılan bağlantı elemanlarının kullanımdan sonra sökülmemesi durumunda, bunların özellikleri hakkında kullanıcıların bilgi sahibi olması için belirgin bir şekilde işaretlenmesi gerektiği belirtilmiştir.

Forkliftlerle Çalışmada Standartlar

Bu Yönetmelik uyarınca forkliftlerde periyodik kontroller, TS 10689, TS EN 1757-2, TS ISO 5057, TS 10201 ISO 3184, TS ISO 6055, TS ISO 1074 ve FEM 4.004 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılmalıdır.

Bahsi geçen yönetmelikte forkliftlere dair atıf yapılan diğer standartlar ve bu standartların genel olarak içerdiği hususlar aşağıda yer almaktadır;

  • TS 10125 İstif Makineleri (Forklift)-Kancalı Tip-Çatal Kollar-Terimler Standardı, istif makinalarında kullanılan çatal tip kollar ile ilgili terimler ve terimlerin tariflerine dairdir.
  • TS 10124 İstif Makineleri (Forklift)-Çatal Kollar-Boyutlar Standardı, istif makinalarında kullanılan kancalı tip çatal kolların tasarım boyutlarına dairdir.
  • TS ISO 5057- Endüstriyel Araçlar- Kullanımda olan Forklift çatal kollarının Muayenesi ve Tamiri Standardı, kullanımda olan bütün forklift tiplerinin dolu kesitli kollarının muayene ve tamir metotlarını kapsar. TS ISO 5057 standardına göre çatal kollar, 12 aydan fazla olmayan aralıklarda ve herhangi bir hasar veya kalıcı şekil tespit edildiğinde muayene edilmelidir.
  • TS 10823 ISO 2330 Forkliftler Çatal Kollar Teknik Özellikleri ve Denenmesi Standardı, dolu kesitli çatal kolların imali, denenmesi ve işaretlenmesi ile ilgili özelliklerini ve her tip bağlantıların özelliklerini kapsar.
  • TS 10123 ISO 2328 İstif Makineleri (Forkliftler)-Kancalı Tip Çatal Kollar ve Çatal Kol Taşıyıcı Tablaları-Bağlama Boyutları Standardında forkliftin anma kapasitesi (nominal kapasite) ve çatal kolun tipine bağlı olarak çatal kolların ve/veya diğer elemanlarının değiştirilebilirliğine müsaade eden istif makinalarının kancalı tip çatal kollar ve çatal kol taşıyıcı tablalarının boyutları ve bazı ilâve özelliklerini kapsar.
  • TS ISO 1074 Karşı Ağırlıklı İstif Makinelerinin kararlılık deneyleri Standardı, karşı ağırlıklı istif makinalarının (forkliftler) kararlılıklarını doğrulamak için yapılan temel deneyleri kapsar. Bu standart, kızağı yatabilen veya yatırılamayan, makina üzerindeki operatör veya makina dışındaki bir operatör tarafından kumanda edilen, anma kapasitesi 50 000 kg’a kadar olan (dâhil) karşı ağırlıklı istif makinalarına uygulanır.
  • TS 10201 ISO 3184 İstif makineleri – ulaştırma ve ayaklı tip – kararlılık deneyleri Standardı, sürücü kumandalı veya ayrı bir operatörlü, beyan kapasitesi 5000 kg’a kadar olan eğimlendirilebilen veya eğimlendirilemeyen kızaklı ya da çatal kollu ulaşma (geri çekilebilir kızaklı veya çatallı) ve açık ayaklı tip istif makinalarının kararlılığını doğrulamak üzere temel deneyleri kapsar. Aynı zamanda yük taşıma ataşmanı ile donatılan aynı şartlar altında çalışan makinalara da uygulanır, serbest salınımlı asılı yükleri taşıyan makinalara uygulanmaz.
  • TS 10689 Paletli istifleyiciler ve yüksek kaldırma platformlu istif makineleri kararlılık deneyleri Standardı, 5000 kg’a kadar (dâhil) kaldırma kapasiteli paletli istifleyiciler ve yüksek kaldırma platformlu istif makinalarının kararlılık deneylerini kapsar. Yük kaldırma durumunda bom ve çatal kolları ileri, geri veya sağa sola yatırabilen istif makinalarının kararlılık deneylerini kapsamaz.

Forklift Operatör ve Ehliyetleri

Forkliftler, operatörün G sınıfı ehliyete sahip olmaları durumunda fabrika ortamı dışında da kullanılabilmektedir. Ancak 5 işletmenin Karayolları Trafik Yönetmeliğinde iş makineleri için belirtilen 20 km/s hız limitine uymayarak fabrika dışı için 30 km/s hız limiti belirledikleri görülmüştür. Günümüzde, gelişen teknoloji ile beraber belirlenen hız seviyelerine uyulması ve mümkün olduğu kadarıyla insan faktörünü ortadan kaldırmak için sensörlü sistemler kullanılmaktadır. Yapılan tez çalışmasında bu tarz sistemlerin kullanıldığı görülmemiş olsa da bu sistemlerle araç, hız sınırını aştığında ya uyarmakta ya da hızını otomatik olarak kesmektedir.

Forkliftlerle Çalışmada Tehlike/Risk Tablosu

Tehlike Risk Kontrol Önlemi
Operatör belgesine sahip olmayan operatör Araç kontrolünü kaybederek çarpma, çarpışma veya devrilme Tüm operatörlerin operatör belgesi almasını sağlamak
Tip etiketi bulunmayan forklift Aşırı yükleme sonucu devrilme Aracın özelliklerini gösterir tip etiketini açıkça görülür şekilde forklifte iliştirmek
Yük çizelgesi bulunmayan forklift Devrilme Varsa ataşmanın da etkisini göz önünde bulunduran yük çizelgesi
Emniyet kemeri bulunmayan forklift veya takmayan operatör Devrilme anında yaralanma veya ölüm Araçlarda emniyet kemeri bulunmasını ve bunları operatörlerin kullanmasını sağlamak
Uygun olmayan forkliftle çalışma Patlama veya ortam havasının kirletilmesi Havalandırma ve ortam şartlarını göz önünde bulundurularak doğru forklift seçimi
Uygun koltuğu olmayan forklift Titreşim Uygun koltuk seçimi
Forkliftle çalışma Gürültü Kulak koruyucu kullanımı
Uygun olmayan lastik Devrilme Bağlantıların ve lastiklerin düzenli olarak kontrol edilmesi
Yaya-araç etkileşimi Çarpma veya çarpışma Mümkünse yaya-araç trafiğinin tamamen ayrılması, yoksa gerekli düzenlemelerin yapılması
Aşırı hız Devrilme veya çarpışma Fabrika içi ve dışı hız limitlerinin belirlenmesi ve sınırlayıcılarının bunların olmadığı yerlerde göstergelerin bulundurulması
Kör noktalar Çarpışma veya devrilme İşaretçi kullanma veya geri gitmek (sesli ve görsel uyarı sistemleri yardımıyla)
Operatörden başka kişilerin araca binmesi Çarpışma veya devrilme Araçlarda bunun için özellikle tasarlanmadıysa operatörlerden başka kimsenin bulundurulmaması
Forkliftle insan kaldırılması Devrilme Hiçbir durumda forkliftle insan kaldırılmaması ve bu işler için tasarlanmış iş ekipmanlarının kullanımı

 

Kaynaklar;

Rider-operated lift trucks: Operator training and safe use : Approved code of practice and guidance (3rd ed.). (2013). Sudbury: HSE Books.

Feare,T., 1999. Forklift operator training; What OSHA’s new rules require you to do. Modern Materials Handling

Bureau of Labor Statistics, 1998. Occupational injuries and illnesses: counts, rates, and characteristics, 1995. Washington, DC: US Department of Labor, Bulletin 2493.

National Occupational Health and Safety Commission (NOHSC), 1998. Work-related fatalities in Australia, 1989–1992. Commonwealth of Australia

Ministry of Labour, 1999. Guideline for the Safe Operation and Maintenance of Powered Lift Trucks. Publication Section of Ministry of Labour, Ontario, Canada

Tim Horberry, Tore J Larsson, Ian Johnston, John Lambert, Forklift safety, traffic engineering and intelligent transport systems: a case study, Applied Ergonomics, Volume 35, Issue 6, November 2004, Pages 575-581

Warr,P.,2002. Psychology at Work, In: Warr, P. (Ed.),Fifth Edition, London, Penguin.

https://www.osha.gov/SLTC/etools/pit/forklift/types/index.html

OSGB Web Tasarımları

İlgili Yayınlar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Araç çubuğuna atla