Neden İş Güvenliği Logo
İş Sağlığı ve Güvenliği

Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği

Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği
Tamircin Burada

Yönetmeliğin eklerini görmek için tıklayınız

Ek- I
RADYOİZOTOPLAR İÇİN MUAFİYET SINIRLARI

(Radyoaktivite ve Radyoaktivite Konsantrasyonuna göre)

 
 

Radyoizotop Radyoaktivite

(Bq)

Konsantrasyon

(kBq/kg)

H-3 109 106
Be-7 107 103
C-14 107 104
0-15 109 102
F-18 106 10
Na-22 106 10
Na-24 105 10
Si-31 106 103
P-32 105 103
P-33 108 105
S-35 108 105
Cl-36 106 104
Cl-38 105 10
Ar-37 108 106
Ar-41 109 102
K-40 106 102
K-42 106 102
K-43 106 10
Ca-45 107 104
Ca-47 106 10
Sc-46 106 10
Sc-47 106 102
Sc-48 105 10
V-48 105 10
Cr-51 107 103
Mn-51 105 10
Mn-52 105 10
Mn-52m 105 10
Mn-53 109 104
Mn-54 106 10
Mn-56 105 10
Fe-52 106 10
Fe-55 106 104
Fe-59 106 10
Co-55 106 10
Co-56 105 10
Co-57 106 102
Co-58 106 10
Co-58m 107 104
Co-60 105 10
Co-60m 106 103
Co-61 106 102
Co-62m 105 10
Ni-59 108 104
Ni-63 108 105
Ni-65 106 10
Cu-64 106 102
Zn-65 106 10
Zn-69 106 104
Zn-69m 106 102
Ga-72 105 10
Ge-71 108 104
As-73 107 103
As-74 106 10
As-76 105 102
As-77 106 103
Se-75 106 102
Br-82 106 10
Kr-74 109 102
Kr-76 109 102
Kr-77 109 102
Kr-79 105 103
Kr-81 107 104
Kr-83m 1012 105
Kr-85 104 105
Kr-85m 1010 103
Kr-87 109 102
Kr-88 109 102
Rb-86 105 102
Sr-85 106 102
Sr-85m 107 102
Sr-87m 106 102
Sr-89 106 103
Sr-90 104 102
Sr-91 105 10
Sr-92 106 10
Y-90 105 103
Y-91 106 103
Y-91m 106 102
Y-92 105 102
Y-93 105 102
Zr-93+ 107 103
Zr-95 106 10
Zr-97+ 105 10
Nb-93m 107 104
Nb-94 106 10
Nb-95 106 10
Nb-97 106 10
Nb-98 105 10
Mo-90 106 10
Mo-93 108 103
Mo-99 106 102
Mo-101 106 10
Tc-96 106 10
Tc-96m 107 103
Tc-97 108 103
Tc-97m 107 103
Tc-99 107 104
Tc-99m 107 102
Ru-97 107 102
Ru-103 106 102
Ru-105 106 10
Ru-106+ 105 102
Rh-103m 108 104
Rh-105 107 102
Pd-103 108 103
Pd-109 106 103
Ag-105 106 102
Ag-108m+ 106 10
Ag-110m 106 10
Ag-111 106 103
Cd-109 106 104
Cd-115 106 102
Cd-115m 106 103
In-111 106 102
In-113m 106 102
In-114m 106 102
In-115m 106 102
Sn-113 107 103
Sn-125 105 102
Sb-122 104 102
Sb-124 106 10
Sb-125 106 102
Te-123m 107 102
Te-125m 107 103
Te-127 106 103
Te-127m 107 103
Te-129 106 102
Te-129m 106 103
Te-131 105 102
Te-131m 106 10
Te-132 107 102
Te-133 105 10
Te-133m 105 10
Te-134 106 10
I-123 107 102
I-125 106 103
I-126 106 102
I-129 105 102
I-130 106 10
I-131 106 102
I-132 105 10
I-133 106 10
I-134 105 10
I-135 106 10
Xe-131m 104 104
Xe-133 104 103
Xe-135 1010 103
Cs-129 105 102
Cs-131 106 103
Cs-132 105 10
Cs-134m 105 103
Cs-134 104 10
Cs-135 107 104
Cs-136 105 10
Cs-137+ 104 10
Cs-138 104 10
Ba-131 106 102
Ba-140+ 105 10
La-140 105 10
Ce-139 106 102
Ce-141 107 102
Ce-143 106 102
Ce-144+ 105 102
Pr-142 105 102
Pr-143 106 104
Nd-147 106 102
Nd-149 106 102
Pm-147 107 104
Pm-149 106 103
Sm-151 108 104
Sm-153 106 102
Eu-152 106 10
Eu-152m 106 102
Eu-154 106 10
Eu-155 107 102
Gd-153 107 102
Gd-159 106 103
Tb-160 106 10
Dy-165 106 103
Dy-166 106 103
Ho-166 105 103
Er-169 107 104
Er-171 106 102
Tm-170 106 103
Tm-171 108 104
Yb-175 107 103
Lu-177 107 103
Hf-181 106 10
Ta-182 104 10
W-181 107 103
W-185 107 104
W-187 106 102
Re-186 106 103
Re-188 105 102
Os-185 106 10
Os-191 107 102
Os-191m 107 103
Os-193 106 102
Ir-190 106 10
Ir-192 104 10
Ir-194 105 102
Pt-191 106 102
Pt-193m 107 103
Pt-197 106 103
Pt-197m 106 102
Au-198 106 102
Au-199 106 102
Hg-197 107 102
Hg-197m 106 102
Hg-203 105 102
Tl-200 106 10
Tl-201 106 102
Tl-202 106 102
Tl-204 104 104
Pb-203 106 102
Pb-210+ 104 10
Pb-212+ 105 10
Bi-206 105 10
Bi-207 106 10
Bi-210 106 103
Bi-212+ 105 10
Po-203 106 10
Po-205 106 10
Po-207 106 10
Po-210 104 10
At-211 107 103
Rn-220+ 107 104
Rn-222+ 108 10
Ra-223+ 105 102
Ra-224+ 105 10
Ra-225 105 102
Ra226+ 104 10
Ra-227 106 102
Ra-228+ 105 10
Ac-228 106 10
Th-231 107 103
Th-232sec 103 1
Th-234+ 105 103
Pa-230 106 10
Pa-231 103 1
Pa-233 107 102
U-230+ 105 10
U-231 107 102
U-232+ 103 1
U-233 104 10
U-234 104 10
U-235+ 104 10
U-236 104 10
U-237 106 102
U-238+ 104 10
U-238sec 106 1
U-239 106 102
U-240 107 103
U-240+ 106 10
Np-237+ 103 1
Np-239 107 102
Np-240 106 10
Pu-234 107 102
Pu-235 107 102
Pu-236 104 10
Pu-237 107 103
Pu-238 104 1
Pu-239 104 1
Pu-240 103 1
Pu-241 105 102
Pu-242 104 1
Pu-243 107 103
Pu-244 104 1
Am-241 104 1
Am-242 106 103
Am-242m+ 104 1
Am-243+ 103 1
Cm-242 105 102
Cm-243 104 1
Cm-244 104 10
Cm-245 103 1
Cm-246 103 1
Cm-247 104 1
Cm-248 103 1
Bk-249 106 103
Cf-246 106 103
Cf-248 104 10
Cf-249 103 1
Cf-250 104 10
Cf-251 103 1
Cf-252 104 10
Cf-253 105 102
Cf-254 103 1
Th-226+ 107 103
Th-227 104 10
Th-228+ 104 1
Th-229+ 103 1
Th-230 104 1
Es-253 105 102
Es-254 104 10
Es-254m 106 102
Fm-254 107 104
Fm-255 106 103

(+) ile belirtilmiş olan nüklitler, ürün nüklit ile ana nüklitin denge durumunda olduğu durumları göstermektedir.

Bu durumda, tabloda verilen değer sadece ana nüklite ait olup, ürün nüklitinde hesaba katılması gerekmektedir.

 

 

Ek-II
GÖREV GEREĞİ IŞINLANMALAR İÇİN RADYOİZOTOPLARIN VÜCUDA YILDA ALINMA SINIRLARI (ALI) 

  1. Görev gereği ışınlanmalar için radyoizotopların ALI değerleri Çizelge-1 de verilmiştir.
  1. Çizelge-1’de verilen ALI değerleri, 40 saatlik çalışma haftası esasına dayanmakta olup, ALI değerleri Becquerel (Bq) cinsindendir.
  1. Halk için ALI değerleri, Çizelge-1’de verilen değerlerin, 1/10’i, 1 yaşına kadar bebekler için 1/100’i olarak uygulanacaktır.

ÇİZELGE 1 – YILLIK ALINMASINA İZİN VERİLEN MİKTARLAR (ALI)

Radyoizotop Sınıfı Solunum  Yoluyla Ağız Yoluyla
H-3

(12.15 yıl)

V 1 x 109 1 x 109
Be-7

(53.3 gün)

W

Y

3 x 108

2 x 108

6 x 108
Be-10

(1.6×106 yıl)

W

Y

2 x 106

2 x 105

1 x 107
C-11

(20.38 ay)

c

m

d

6 x 109

2 x 1010

9 x 109

6 x 109
C-14

(5730 yıl)

c

m

d

4 x 107

3 x 1010

3 x 109

4 x 107
F-18

(109.77 ay)

D

W

Y

9 x 108

1 x 109

9 x 108

4 x 108
Na-22

(2.602 yıl)

D 1 x 107 7 x 106
Na-24

(15.00 saat)

D 6 x 107 5 x 107
Mg-28

(20.91 saat)

D

W

2 x 107

1 x 107

8 x 106
Al-26

(7.16×105 yıl)

D

W

1 x 106

1 x 106

4 x 106
Si-31

(157.3 ay)

D

W

Y

4 x 108

4 x 108

4 x 108

2 x 108
Si-32

(450 yıl)

D

W

Y

3 x 106

1 x 106

7 x 104

2 x 107
P-32

(14.29 gün)

D

W

1 x 107

5 x 106

8 x 106
P-33

(25.4 gün)

D

W

1 x 108

3 x 107

8 x 107
S-35

(87.44 gün)

D

W

V

2 x 108

3 x 107

2 x 108

1 x 108

7 x 107

Cl-36

(3.01×105 yıl)

D

W

3 x 107

3 x 106

2 x 107
Cl-38

(37.21 ay)

D

W

5 x 108

6 x 108

2 x 108
Cl-39

(55.6 ay)

D

W

6 x 108

7 x 108

2 x 108
K-40

(1.289 yıl)

D 6 x 106 4 x 106
K-42

(12.36 saat)

D 5 x 107 5 x 107
K-43

(22.6 saat)

D 1 x 108 9 x 107
K-44

(22.13 ay)

D 8 x 108 2 x 108
K-45

(20 ay)

D 1 x 109 4 x 108
Ca-41

(1.4×105 yıl)

W 7 x 107 7 x 107
Ca-45

(163 gün)

W 1 x 107 2 x 107
Ca-47

(4.53 gün)

W 1 x 107 1 x 107
Sc-43

(3.891 saat)

Y 3 x 108 1 x 108
Sc-44

(3.927 saat)

Y 2 x 108 6 x 107
Sc-44M

(58.6 saat)

Y 9 x 106 6 x 106
Sc-46

(83.83 gün)

Y 3 x 106 1 x 107
Sc-47

3.351 gün)

Y 3 x 107 3 x 107
Sc-48

(43.7 saat)

Y 2 x 107 1 x 107
Sc-49

(57.4 ay)

Y 7 x 108 3 x 108
Ti-44

(47.3 yıl)

D

W

Y

2 x 105

4 x 105

7 x 104

3 x 106
Ti-45

(3.08 saat )

D

W

Y

4 x 108

4 x 108

4 x 108

1 x 108
V-47

(32.6 ay)

D

W

1 x 109

1 x 109

3 x 108
V-48

(16.238 gün)

D

W

2 x 107

7 x 106

8 x 106
V-49

(330 gün)

D

W

5 x 108

2 x 108

9 x 108
Cr-48

(22.96 saat)

D

W

Y

2 x 108

9 x 107

8 x 107

9 x 107

8 x 107

Cr-49

(42.09 ay)

D

W

Y

1 x 109

1 x 109

1 x 109

4 x 108

4 x 108

Cr-51

(27.704 gün)

D

W

Y

7 x 108

3 x 108

2 x 108

5 x 108

4 x 108

Mn-51

(46.2 ay)

D

W

6 x 108

8 x 108

2 x 108
Mn-52

(5.591 gün)

D

W

2 x 107

1 x 107

1 x 107
Mn-52M

(21.1 ay)

D

W

1 x 109

1 x 109

3 x 108
Mn-53

(3.7×106 yıl)

D

W

4 x 108

2 x 108

6 x 108
Mn-54

(312.5 gün)

D

W

2 x 107

1 x 107

3 x 107
Mn-56

(2.5785 saat)

D

W

2 x 108

2 x 108

9 x 107
Fe-52

(8.275 saat)

D

W

4 x 107

4 x 107

1 x 107
Fe-55

(2.7 yıl)

D

W

3 x 107

6 x 107

1 x 108
Fe-59

(44.529 gün)

D

W

5 x 106

6 x 106

1 x 107
Fe-60

(1×105 yıl)

D

W

1 x 105

3 x 105

5 x 105
Co-55

(17.54 saat)

W

Y

4 x 107

3 x 107

2 x 107

2 x 107

Co-56

(78.76 gün)

W

Y

3 x 106

2 x 106

7 x 106

6 x 106

Co-57

(270.9 gün)

W

Y

3 x 107

8 x 106

9 x 107

6 x 107

Co-58

(70.80 gün)

W

Y

1 x 107

7 x 106

2 x 107

2 x 107

Co-58M

(9.15 saat)

W

Y

1 x 109

8 x 108

8 x 108

9 x 108

Co-60

(5.271 yıl)

W

Y

2 x 106

4 x 105

7 x 106

3 x 106

Co-60M

(10.47 ay)

W

Y

5 x 1010

4 x 1010

1 x 1010

1 x 1010

Co-61

(1.65 saat)

W

Y

8 x 108

7 x 108

3 x 108

3 x 108

Co-62M

(13.91 ay)

W

Y

2 x 109

2 x 109

4 x 108

4 x 108

Ni-56

(6.10 gün)

D

W

V

3 x 107

2 x 107

2 x 107

2 x 107
Ni-57

(36.08 saat)

D

W

V

7 x 107

4 x 107

1 x 108

2 x 107
Ni-59

(7.5×104 yıl)

D

W

V

6 x 107

8 x 107

3 x 107

3 x 108
Ni-63

(96 yıl)

D

W

V

2 x 107

3 x 107

1 x 107

1 x 108
Ni-65

(2.520 saat)

D

W

V

3 x 108

4 x 108

2 x 108

1 x 108
Ni-66

(54.6 saat)

D

W

V

2 x 107

8 x 106

4 x 107

5 x 106
Cu-60

(23.2 ay)

D

W

Y

1 x 109

1 x 109

1 x 109

3 x 108
Cu-61

(3.408 saat)

D

W

Y

4 x 108

4 x 108

4 x 108

2 x 108
Cu-64

(12.701 saat )

D

W

Y

4 x 108

3 x 108

3 x 108

2 x 108
Cu-67

(61.86 saat)

D

W

Y

1 x 108

6 x 107

5 x 107

5 x 107
Zn-62

(9.26 saat)

Y 4 x 107 2 x 107
Zn-63

(38.1 ay)

Y 9 x 108 3 x 108
Zn-65

(243.9 gün)

Y 4 x 106 5 x 106
Zn-69

(57 ay)

Y 2 x 109 7 x 108
Zn-69M

(13.76 saat)

Y 9 x 107 5 x 107
Zn-71M

(3.92 saat)

Y 2 x 108 9 x 107
Zn-72

(46.5 saat)

Y 1 x 107 1 x 107
Ga-65

(15.2 ay)

D

W

2 x 109

3 x 109

6 x 108
Ga-66

(9.40 saat)

D

W

5 x 107

4 x 107

2 x 107
Ga-67

(78.26 saat)

D

W

2 x 108

1 x 108

8 x 107
Ga-68

(68.0 ay)

D

W

5 x 108

7 x 108

2 x 108
Ga-70

(21.15 ay)

D

W

2 x 109

3 x 109

7 x 108
Ga-72

(14.1 saat)

D

W

5 x 107

4 x 107

2 x 107
Ga-73

(4.91 saat)

D

W

2 x 108

2 x 108

8 x 107
Ge-66

(2.27 saat)

D

W

3 x 108

2 x 108

3 x 108
Ge-67

(18.7 ay)

D

W

1 x 109

1 x 109

3 x 108
Ge-68

(288 gün)

D

W

5 x 107

1 x 106

7 x 107
Ge-69

(39.05 saat)

D

W

2 x 108

9 x 107

2 x 108
Ge-71

(11.8 gün)

D

W

5 x 109

6 x 108

8 x 109
Ge-75

(82.78 ay)

D

W

1 x 109

1 x 109

5 x 108
Ge-77

(11.30 saat)

D

W

1 x 108

7 x 107

1 x 108
Ge-78

(87 ay)

D

W

3 x 108

2 x 108

2 x 108
As-69

(15.2 ay)

W 1 x 109 4 x 108
As-70

(52.6 ay)

W 6 x 108 2 x 108
As-71

(64.8 saat )

W 5 x 107 4 x 107
As-72

(26.0 saat)

W 2 x 107 1 x 107
As-73

(80.30 gün)

W 2 x 107 8 x 107
As-74

(17.76 gün)

W 9 x 106 2 x 107
As-76

(26.32 saat)

W 2 x 107 1 x 107
As-77

(38.8 saat)

W 6 x 107 5 x 107
As-78

(90.7 ay)

W 3 x 108 1 x 108
Se-70

(41.0 ay)

D

W

4 x 108

5 x 108

2 x 108

2 x 108

Se-73

(7.15 saat)

D

W

2 x 108

2 x 108

9 x 107

5 x 107

Se-73M

(39 ay)

D

W

2 x 109

2 x 109

8 x 108

5 x 108

Se-75

(119.8 gün)

D

W

1 x 107

1 x 107

9 x 106

4 x 107

Se-79

(65000 yıl)

D

W

2 x 107

1 x 107

1 x 107

5 x 107

Se-81

(18.5 ay)

D

W

3 x 109

3 x 109

8 x 108

8 x 108

Se-81M

(57.25 ay)

D

W

8 x 108

9 x 108

4 x 108

4 x 108

Se-83

(22.5 ay)

D

W

1 x 109

2 x 109

4 x 108

4 x 108

Br-74

(25.3 ay)

D

W

8 x 108

1 x 109

2 x 108
Br-74M

(41.5 ay)

D

W

4 x 108

5 x 108

1 x 108
Br-75

(98 ay)

D

W

5 x 108

6 x 108

3 x 108
Br-76

(16.2 saat)

D

W

6 x 107

5 x 107

5 x 107
Br-77

(56 saat)

D

W

4 x 108

3 x 108

2 x 108
Br-80

(17.4 ay)

D

W

2 x 109

3 x 109

7 x 108
Br-80M

(4.42 saat)

D

W

2 x 108

2 x 108

2 x 108
Br-82

(35.30 saat)

D

W

6 x 107

5 x 107

4 x 107
Br-83

(2.39 saat)

D

W

8 x 108

8 x 108

5 x 108

 

Ek-III
TEMEL RADYASYON SİMGESİ

Sarı zemine, siyah olarak basılır.

 

 

Ek-IV
TIBBİ IŞINLAMALAR İÇİN DOZ, DOZ HIZI VE AKTİVİTE  REFERANS SEVİYELERİ

 

DİAGNOSTİK RADYOLOJİ TETKİKLERİ İÇİN REFERANS SEVİYELERİ

 

ÇİZELGE  IV- I.  DİAGNOSTİK RADYOLOJİ’DE TİPİK YETİŞKİN HASTA İÇİN DOZUN REHBER DÜZEYLERİ

TETKİK Radyografi başına giriş yüzey dozua

(mGy)

AP 10
Lumba sakral LAT 30
LSJ 40
Batın, damar içi ürografi

ve cholecystography

AP 10
Pelvis AP 10
Kalça AP 10
Akciğer PA 0.4
LAT 1.5
Thoracic spine AP 7
LAT 20
Diş Periapical 7
AP 5
Kafatası PA 5
LAT 3

a Havada geri saçılma ile. Bu değerler, 200 hızda konvansiyonel film-perde kombinasyonu içindir. Yüksek hızlı film-perde kombinasyonları (400-600) için, tabloda listelenen değerler 2 ile 3 faktörleri ile azaltılmalıdır.

 

TETKİK Pekçok kesitli ortalama doza

(mGy)

Kafa 50
Lumba sakral 35
Batın 25

a 15 cm uzunluğunda, 16 cm (kafa) ve 30 cm (lumba sakral ve batın) çapında, su eşdeğeri fantomda dönme ekseni üzerindeki ölçümlerden türetilmiştir.

 

Cranio-caudal pozisyonua başına ortalama glandular doz

1 mGy (gridsiz)

3 mGy (gridli)

 

ÇİZELGE  IV-III. MAMMOGRAFİ’DE TİPİK YETİŞKİN HASTA İÇİN DOZ REHBER DÜZEYLERİ

a Film-perde sistemleri ve Mo-hedef Mo-filtre mammografi üniteleri için, %50 glandular ve %50 adipose doku içeren 4.5 cm’lik sıkıştırılmış meme tetkikinden elde edilmiştir.

 

ÇİZELGE  IV-IV. FLOROSKOPİ’DE TİPİK YETİŞKİN HASTA İÇİN DOZ HIZI

Operasyon modu Giriş yüzey doz hızıa

(mGy/dak)

Normal 25
Yüksek seviyeb 100

REHBER DÜZEYLERİ

a Havada geri saçılma ile.

b Çoğunlukla girişimsel radyoloji’de kullanılan ve opsiyonel olarak “yüksek hızlı” operasyon modu

bulunan floroskopi cihazları için.

 

NÜKLEER TIP’TA DİAGNOSTİK PROSEDÜRLER İÇİN  REFERANS SEVİYELERİ

ÇİZELGE  IV- V.  NÜKLEER TIP’TA TİPİK YETİŞKİN HASTA İÇİN AKTİVİTENİN REHBER DÜZEYLERİ

Test Radyonüklit Kimyasal forma Test başına maksimum olağan aktiviteb

(MBq)

Kemik
Bone imaging 99Tcm Phosphonate and Phosphate compounds 600
Bone imaging  by single photon emission computerized tomography (SPECT) 99Tcm Phosphonate and Phosphate compounds 800
Kemik iliği görüntüleme 99Tcm Labelled coloid 400
Beyin
Beyin görüntüleme (statik) 99Tcm 500
99Tcm Diethylenetriaminepenta-acetic acid (DTPA), gluconate and glucoheptonate 500
Beyin görüntüleme (SPECT) 99Tcm 800
99Tcm DTPA, gluconate and glucoheptonate 800
99Tcm Exametazine 500
Cerebral blood flow 133Xe In isotonic sodium chloride solution 400
99Tcm Hexametyl propylene amine oxyme  (HM-PAO) 500
Cisternography 111In DTPA 40
Lacrimal
Lacrimal drainage 99Tcm 4
99Tcm Labelled colloid 4
Tiroid
Tiroid görüntüleme 99Tcm 200
123I I 20
Thyroid metastases (after ablation) 131I I 400
Parathyroid imaging 201Tl Tl+, cloride 80
Akciğer
Lung ventilation imaging 81Krm Gaz 6000
99Tcm DTPA – aerosol 80
Lung ventilation study 133Xe Gaz 400
127Xe Gaz 200
Lung perfusion imaging 81Krm Aqueous solution 6000
99Tcm Human albumin (macroagregate or microsphere) 100
Lung perfusion imaging (with venography)  

133Xe

Isotonic solution 200

 

Ek-V
I-131 ile TEDAVİ GÖREN HASTALARIN TABURCU EDİLME KOŞULLARI

(Ek:RG-29/09/2004-25598)

I-131 uygulanarak ayaktan veya yatarak tedavi gören hastaların taburcu edilebilmeleri için belli önlemlerin alınması gerekir.

I-131 tedavisi alan hastalar vücutlarında kalacak olan aktivite düzeyi TAEK mevzuatında belirlenen taburcu edilme limit değerlerinin altına düştükten sonra taburcu edilebilirler.

Hasta taburcu edilmeden önce hekim hastada kalan aktivite miktarının ve ayakta duran hastadan 1 metre mesafede ve karın hizasındaki doz hızının müsaade edilen seviyeleri aşmadığından emin olmalıdır. Ölçüm sonuçları kaydedilmelidir.

Tedaviyi uygulayacak hekim hastayı tedaviye başlamadan önce, hasta ve hasta yakınlarına (Değişik ibare:RG-3/6/2010-27600) radyasyondan korunma ile ilgili alınacak önlemleri açıklayan sözlü ve yazılı talimatlar vermelidir. Hekim, hastanın hastaneden evine gidiş koşulları, evinde yaşayan yakınlarının sayısı ve yaşları, oda, banyo, tuvalet sayısı vs gibi evindeki kullanılabilir yaşam alanları, evde bulunan sıhhi tesisatların kalitesi, ana borularının kanalizasyona bağlantısı gibi hastanın yaşam koşulları ilgili ayrıntıları hasta ve yakınları ile görüşmeli, hastada kalan radyoaktivite miktarı, hastanın fiziksel, sosyoekonomik durumu ve yaşam koşullarını göz önüne alarak her hasta için özel olarak talimatları belirlemeli ve hasta ve hasta yakınlarına bu talimatlara uyulmasının önemini açıklamalıdır.

Hekim; talimatların iyice anlaşıldığından emin olmalı ve talimatlara hastane dışında uyulacağına dair hasta veya yakınlarından güvence almalıdır. Bilgiler hastanın tıbbi kayıtlarına talimatların içeriği ile birlikte işlenmelidir.

Kendine bakamayacak durumdaki hastalar, işbirliğine açık olmayan hastalar, idrarını tutamayan veya kusmaya eğilimli hastalar ve benzer gibi özel durumlarda talimatlar daha özenli hazırlanmalıdır.

Hastanın yanlış bilgi vermesi durumunda hekim sorumlu değildir.

Aktiviteden etkin doza ve etkin dozdan aktiviteye dönüşüm için aşağıdaki tablodan yararlanılır.

 

Hastadan 1 metre uzaklıkta

Etkin doz hızı

1 metrede µSv h-1

Kalan aktivite miktarı Talimatlar için tavsiye edilen zaman dilimi
< 40 <800 MBq 3 hafta
<30 <600 MBq 2.5 hafta
< 20 <400 MBq 2 hafta
< 10 <200 MBq 1 hafta
< 5 <100 MBq 3 gün
< 3 <60 MBq 24 saat

I-131 tedavisi gören hastaların mesai arkadaşlarına vereceği radyasyon dozlarını 0.3 mSv değerinde tutabilmek için işe başlamadan önce geçirmeleri gereken süreyi belirlemek için aşağıdaki tablodan yararlanılır.

Saat/ Gün 200 MBq 400 MBq 600 MBq 800 MBq
1 metrede 8 saat 4 10 13 15
1 metrede 4 saat 4 8 10
2 metrede 8 saat 3 4

Tablodaki değerler haftada 5 gün çalışılacağı kabul edilerek hesaplanmıştır.

KISITLAMALAR
İYOT-131 VERİLMİŞ HASTA

HASTAYA VERİLMİŞ OLAN AKTİVİTE( MBq )
KISITLAMANIN ŞEKLİ 30-200 200-400  400-600 600-800
KISITLAMA SÜRESİ (GÜN)
I) Çok kısa süreler dışında ev halkından en az 1 (bir) m uzaklıkta durun 5 9 12 14
II) Ev halkıyla günde 15 dakikadan daha fazla süreyle yakın temasta (sarılmak, kucaklaşmak gibi) bulunmayın, yatağınızı ayırın. 15 21 25 27
III) Ev halkı dışındaki yetişkin kişilere 1 (bir) metreden kısa mesafede günde 3 (üç) saatten fazla durmayın. —- 1
NOT: Zorunlu hallerde, 30-200 MBq aktivite bulunması durumunda, çocuklar ile ilk 5 gün süresince çok kısa sürelerle, sonraki 10 gün için günde en fazla 15 dakikalık süreyle günde en fazla 15 dakika yakın temasta bulunulabilir.

III sıra, hasta ile sadece bir kez karşılaşma olasılığı olan kişiler içindir.

Aktivite

(MBq)

Toplu Taşım Araçlarıyla Seyahat (gün/saat) İşe Ara Verme Süresi Eşinden Ayrı Yatma Çocuklarla Yakın Temasta Bulunma
Saat saat gün Hamilelik varsa

gün

Hamilelik yoksa gün < 2 yaş

gün

2-5 yaş

gün

5-11 yaş

gün

200 3.5 24 0 15 1 15 11 5
400 1.5 14 3 20 8 21 16 11
600 1 9 6 24 11 25 20 14
800 0.5 7 8 26 13 27 22 16

 

Ek-VI
HASTAYA VERİLECEK YAZILI TALİMATLAR İÇİN ÖRNEK

(Ek:RG-29/09/2004-25598)

1) Bilgi formu aşağıdaki formata uygun şekilde düzenlenerek hastaya verilmelidir.

Hastanenin Adı:

Adresi:

Hasta Adı:

Yaşı:

Cinsiyeti:

Tedavi Şekli:

Adres:

Telefon:

——– hastalığının tedavisi için ——– radyoaktif maddesi almış bulunuyorsunuz. Radyoaktif maddelerin büyük bir kısmı dışkı ve idrarla, bir kısmı da tükürük ve ter gibi vücut sıvılarıyla vücudunuzdan atılır. Ayrıca radyoaktif madde miktarı radyoaktif bozunum sonucu zamanla azalacak ve tükenecektir. Her durumda radyoaktif madde ——– (gün, ay) süre ile vücudunuzda kalacak ve çevrenizde bulunanlar radyasyona maruz kalacaktır. Size verilen sürede aşağıda verilen tavsiyelere uymak zorundasınız. Çevrenizde bulunan akrabalarınızı, yakınlarınızı, arkadaşlarınızı, iş arkadaşlarınızı ve diğer kişileri korumak sizin sorumluluğunuzdadır.

Almış olduğunuz radyoaktif maddeden dolayı yakınınızda bulunan kişiler hem vücudunuzdaki maddenin sebep olacağı dış ışınlanmadan hem de vücudunuzdaki maddenin idrar, ter, tükürük gibi vücut sıvılarınızla atılmasından dolayı oluşabilecek bulaşmalardan radyasyonun etkilerine maruz kalabilirler.

Tedavinizden sonra diğer insanların gereksiz radyasyon ışınlanması olasılığını önlemek için üç temel kural vardır:

a) Mesafe: Radyasyon artan uzaklıkla azalacağından çevrenizdeki kişilerle aranızda mümkün olduğunca çok mesafe bırakın.

b) Zaman: Diğer insanların radyasyonla ışınlanması sizin yanınızda ne kadar süre kaldıklarına bağlıdır. Bu nedenle, diğer insanlarla uzun süre bir arada bulunmaktan kaçının.

c) Temizlik: Temizlik kurallarına uyulması radyoaktif maddelerin başka eşya ve kişilere bulaşma olasılığını azaltır. Temizlik kurallarına dikkat edin.

2) Hastane çıkışında ……….. saat süresince kesinlikle toplu taşıma araçlarına binmeyin. Taksi veya özel arabayla yolculuk edebilirsiniz ancak aracın arkasında ve sürücüden en uzak tarafta oturun. Aynı sürücü ile ……….(2) saatten fazla yolculuk etmeyin. İlk hafta süresince, toplu taşıma araçlarıyla yolculuk yapmak zorunda kalırsanız yolculuk süresi ……..(2) saati aşmamalıdır. Diğer yolcuların radyasyona daha az maruz kalmasını sağlamak için gerekli önlemleri alın. Örneğin sürekli olarak aynı yolcunun yanında oturmayın, belli sürelerle yer değiştirin. Eğer boş yer varsa diğer yolculardan en uzak yere oturun.

3) Evde ve işte çevrenizde bulunan kişilerden mümkün olduğunca uzak durun. Çevrenizdeki kişilerle aranızda en az 1 metre mesafe bırakın ve 1 saatten fazla bir arada kalmayın. Daha uzun süre bir arada bulunmanız gerektiğinde aranızda en az 2 metre mesafe bırakın.

4) Bebekler ve 10 yaşından küçük çocuklarla yakın temasta bulunmayın. Onlara sarılmayın ve kucaklamayın. Çocuklar radyasyona karşı yetişkinlere kıyasla daha hassastır.

5) Küçük çocuklarınız varsa doktorunuzdan özel bilgi isteyin. Çocuğunuzu kucağınızda tutmayın, yemek yedirmeyin, bezini değiştirmeyin vb. Belli bir süre onlara bir başkasının bakmasını sağlayın.

6) Eğer emziriyorsanız süt vermeyi kesin.

7) Hamile kadınların yanında durmayın.

8) —— ay süre ile hamile kalmayın veya hamile bırakmayın.

9) Eşinizle yakın münasebetiniz yarım saatten fazla olmamalıdır. Aynı yatakta yatmayın. Yatarken aranızda duvar olsa bile en az 2 metre mesafe bırakın.

10) 60 yaşından yaşlı kimseler için radyasyondan etkilenme riski düşüktür. Bu yaştaki yakınlarınız için radyasyon korunma önlemleri alınması gerekmez.

11) Birkaç saatlik kısa süreli ziyaretçi kabul edebilirsiniz. Ziyaretçilerle aranızda en az 2 metre mesafe bırakın. Çocuk ve hamile ziyaretçi kabul etmeyin.

12) Tedaviden sonra işinize dönmek zorunda kalırsanız mesai arkadaşınızla uzun süre bir arada kalmayın. İşvereninizi durumunuz hakkında bilgilendirin.

13) Özellikle küçük çocuklarla bir arada olmanızı gerektiren işte çalışıyorsanız işinize ara verin. (Öğretmen, çocuk bakıcısı vb)

14) Radyasyona duyarlı bir işte çalışıyorsanız işinize ara verin. (Fotoğrafçılık, RIA laboratuarı görevlisi vb)

15) Sinema, tiyatro, konser ve benzeri kalabalık mekanlara gitmeyin.

16) Mümkünse başkalarının kullandığı tuvaleti kullanmayın. Alaturka tuvalet kullanmayın. Temizlik kurallarına dikkat edin ve idrarınızı oturarak yapın. İdrarınızın etrafa sıçramasını engelleyin. Temizlenirken tuvalet kağıdı kullanın. Tuvalet kağıtlarını çöpte biriktirmeyin, tuvalete atın ve tuvaleti bol su dökerek temizleyin. Ellerinizi her hangi bir yere dokunmadan bol su ve sabunla yıkayın. Lavaboyu bol su ile durulayın.

17) Kullandığınız sabun, diş fırçası ve havlunuzu ayırın. İç çamaşırlarınızı ve yatak takımlarınızı diğer çamaşırlardan ayrı yıkayın bol su ile durulayın.

18) Kullandığınız kaşık, çatal, bıçak, tabak ve bardak gibi eşyalarınızın başkaları tarafından kullanılmasını engelleyin ve bol su ile ayrı olarak yıkayın.

19) Doktorunuzdan, size yakın temasta olan ve çevrenizdeki diğer kişilerin gereksiz radyasyondan korunmalarını sağlamak için gerekli tüm tavsiyeleri isteyin. Tüm şüphelerinizi giderin ve soru sormaktan çekinmeyin.

21) Eğer beklenmedik bir şekilde, diş tedavileri de dahil olmak üzere, başka bir hastalık sebebiyle herhangi bir sağlık kuruluşuna gitmek zorunda kalırsanız, sizinle ilgilenecek personele yakın zamanda radyoaktif iyot tedavisi gördüğünüzü bildirin. (Tedaviyi gördüğünüz aynı hastaneye gitseniz bile bu geçerlidir.)

22) Herhangi bir konuda merak ettiğiniz veya şüphelendiğiniz bir durum olursa sizi tedavi eden doktorunuzu arayın.

Sorumlu Hekim:

Hekimin İmzası:

Tarih:

Saat:

Tel:

Türkiye’nin Onayladığı ILO Sözleşmeleri

Sayfalar: 1 2

OSGB Web Tasarımları

İlgili Yayınlar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Araç çubuğuna atla