Yıllık İzin Süreleri ile ilgili işyerindeki arkadaşlar tarafından çok sık gündeme getirilen bir konu. Çalışanın yıllık iznini hakettiği tarihten itibaren hizmet süresine göre izin sürelerini paylaşmak istedik.
Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri
Yıllık İzin Süreleri Kaç Gündür?
İçindekiler
İşçinin izin süresi, iznini hak ettiği tarihteki hizmet süresine ve 4857 sayılı İş Kanununun 55 inci maddesine ve yıllık izin yönetmeliğine göre belirlenir.
İşyerinde işe başladığı günden itibaren deneme süresi de içinde olmak üzere en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez.
İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;
a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden,
b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,
c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden, az olamaz.
Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün arttırılarak uygulanır.
Ancak, onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.
Yıllık İzine Hak Kazanma
4857 sayılı İş Kanununun 53 üncü maddesinin birinci fıkrası ile 54 üncü maddesindeki esaslar ve 55 inci maddesindeki durumlar göz önünde tutularak her işçinin yıllık ücretli izne hak kazandığı tarih bu Yönetmeliğin 20 nci maddesinde sözü geçen yıllık ücretli izin kayıt belgesine yazılır.
Yıllık izin süresinin ve izne hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında işçinin aynı işverene ait işyerlerinde çalıştığı süreler birleştirilir. Şu kadar ki, bir işverenin bu Kanun kapsamına giren işyerinde çalışmakta olan işçilerin aynı işverenin işyerlerinde bu Kanun kapsamına girmeksizin geçirmiş bulundukları süreler de hesaba katılır.
Aynı bakanlığa bağlı işyerleri ile aynı bakanlığa bağlı tüzel kişilerin işyerlerinde geçen süreler ve kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanun veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar veya bunlara bağlı işyerlerinde geçen süreler de, işçinin yıllık ücretli izin hakkının hesaplanmasında birleştirilerek göz önünde bulundurulur.
İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları
Diğer Hususlar
İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez.
Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.
Yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam dört güne kadar ücretsiz yol izni vermek zorundadır.
Yıllık izinler paraya çevrilebilir mi?
Bazen çalışanlar, “İzin kullanmayayım, işveren bana iznin parasını versin” diyebiliyorlar. Ne var ki bu mümkün değil, yıllık iznin muhakkak boş zaman olarak kullanılması gerekiyor. 4857 Sayılı İş Kanunu‘nun 59. maddesinde, konu ile ilgili;
“İş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmesinin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir.” ifadelerine yer verilmiştir.
Bu nedenle sözleşme devamı sırasında, yani işçi işyerinde çalışmaya devam ettiği sürece yıllık ücretli izinin paraya çevrilmesi söz konusu olmayacaktır.
Yıllık izin süreleri Cumartesi sayılır mı?
İşçilerin cumartesi günü fiilen çalışmamaları durumunda, yıllık izin kullanımında cumartesi gününün yıllık ücretli izinden sayılıp sayılamayacağı hususu tartışmalıdır. Bu duruma ilişkin açık bir yasal düzenleme olmaması ve genel olarak cumartesi gününü iş günü kabul edilmesi nedeniyle pek çok işyerinde cuma günü yıllık izin kullanan işçilerin cumartesi günleri de izin hakkından düşülmektedir.
Yakın zamanda yayımlanan bir Yargıtay kararında (Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 02.03.2021 tarihli Esas No: 2021/897, Karar No: 2021/5272 kararı), bu konu ile ilgili farklı bir bakış açısı ortaya konulmuştur. Kararda, cumartesi fiilen çalışma günü olmayan işyerlerinde cumartesinin yıllık izin günü sayılıp sayılmayacağının iş sözleşmeleri ile belirlenebileceğine karar verilmiştir. Bu bakımdan, çalışanın iş sözleşmesinde ya da toplu iş sözleşmesinde cumartesi günü ‘hafta tatili’ günü olarak belirlenmişse, çalışanların izin haklarında bu gün hafta tatili olarak değerlendirilecektir. Dolayısıyla, yıllık izin süresi içine denk gelen cumartesi günleri izin hakkından düşmeyecek, yıllık izin gününden sayılmayacaktır.
Diğer taraftan, cumartesi günü fiilen çalışma olmamasına rağmen, iş sözleşmesi ya da toplu iş sözleşmesinde cumartesi gününün hafta tatili olduğuna ilişkin bir düzenleme yoksa işveren çalışanın yıllık izin süresi içine denk gelen cumartesi günlerini yıllık izin süresinden düşebilecektir.
Yıllık İzinler Hakkında Özet
Çalışanın, işyerinde, işe başladığı günden itibaren (–ki, buna deneme süresi de dahildir-) bir yıl çalışmış olması halinde ücretli izin hakkı doğar. Çalışanlar yıllık izin kullanmayıp, karşılığında işverenden para talep edemez, yıllık izin paraya çevrilemez.