İş Güvenliği Uzmanlarının En Büyük Sorunu!

İş Güvenliği Uzmanlarının En Büyük Sorunu, çalışanın patronunu şikâyet etmesi ve bunun sonucunda iş yerinin kapatılması işini kaybetmesi anlamına gelebilmektedir

İş Sağlığı ve Güvenliği faaliyetlerinin etkinliği ve iş kazalarının önlenmesi İş Güvenliği uzmanlarının etkinliğine bağlıdır. Türkiye’de son yıllarda iş sağlığı ve güvenliği konusunda her ne kadar bir takım yasal zorunluluklar, önlemler sağlansa da halen devam etmekte olan iş kazalarının en aza indirilebilmesi konusunda İş Güvenliği Uzmanlarının bağımsız olması büyük önem taşımaktadır.

İş Sağlığı ve Güvenliği

İş sağlığı ve güvenliği uygulamaları, iş ortamında sağlıklı ve güvenli çalışma koşullarını oluşturarak; iş kazalarını önlemeyi ve meslek hastalıklarını en alt düzeye indirmeyi, böylece maddi ve manevi kayıpları engelleyerek verimliliği artırmayı amaçlar. Çalışanların yaşamını tehlikeye sokan, sağlığını tehdit eden, ekonomiye zarar veren, “kaza” ve “meslek hastalığı” dediğimiz olayları önler ve çalışanın sağlığını korur. İş güvenliği, çalışanları korumanın yanı sıra üretim ve işletmenin güvenliğini sağlayan, ekolojik zararı en alt düzeye indiren uygulamaları da bünyesinde barındırmaktadır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası Nasıl Hazırlanır?

İSG Uzmanları’nın Yasadaki Yeri

İş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının bu uygulamaların hayata geçirilmesinde, işverene rehberlik etmek, risk değerlendirmesi yapmak, çalışma ortamı gözetimi, eğitim, bilgilendirme ve kayıt tutma gibi iş kazalarının önlenmesi açısından önemli görevleri vardır.

2012 yılında yürürlüğe giren ve iş kazaları meslek hastalıklarının en aza indirecek önleyici hükümlerde içeren İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunuyla iş güvenliği uzmanlarının çalışma alanları genişletilerek, tüm işyerlerine iş güvenliği hizmetleri sağlama zorunluluğu getirilmiştir. İş güvenliği uzmanlarına da görevlerinden dolayı sorumluluk yüklenmiştir.

İSG uzmanlarının 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunda belirtilen sorumlulukları gereği iş yerindeki konumları diğer çalışanlardan oldukça farklıdır. Kanunun 8.maddesine göre:

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumludur.

6331 sayılı İSG kanununa göre çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır

Ayrıca İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğinde yapılan 30.04.2015 tarihli değişiklikle önceden İSG uzmanının yetkileri arasında bulunan “hayati tehlike durumunda işyerini Bakanlığa şikâyet etme” maddesi, yükümlülükler başlığı altına alınmıştır.

İSG Uzmanlarının En Büyük Sorunu?

İş güvenliği uzmanları statüleri gereği iş müfettişleri gibi devlet memuru olarak değil işverene bağımlı çalışarak bu görevlerini yerine getirmektedirler. Ücretini kendisinden aldığı firmayı denetlemesi de iş güvenliği uzmanı için oldukça zor bir durumdur. İşsiz kalma kaygısı taşıyabileceği göz önüne alınacak olursa ücretin kimden alındığı hususu ön plana çıkabilmektedir. Bu noktada da işyerinde yaşanan olumsuzlukların giderilmesinde iş güvenliği uzmanlarının işverene karşı etkinliği de tartışmalı hale gelmektedir.

İSG uzmanı hayati tehlike bulunduran durumları işverene bildirmekle yükümlüdür. Ancak işveren bu bildirimlerin gereklerini yerine getirmezse İSG uzmanının sorumluluğu bitmemektedir. Uzman, maaşını ödeyen patronunu bakanlığa şikâyet etmekle yükümlüdür. Bir çalışanın patronunu şikâyet etmesi ve bunun sonucunda iş yerinin kapatılması işini kaybetmesi anlamına gelebilmektedir.

İş müfettişi denetimlerinde nelere dikkat edilmelidir

Neden İSG Uzmanı?

İş Sağlığı ve Güvenliği faaliyetlerinin etkinliği ve iş kazalarının önlenmesi bir anlamda İSG uzmanlarının etkinliğine bağlıdır.

Bu nedenle; İSG uzmanının, işyerinin planlanması, kurulması ve organizasyonunun her aşamasında söz sahibi olması gerekmektedir.

İSG Uzmanlarının Sorunlarının Çözümü İçin Neler Yapılmalıdır?

• İş yerlerinde meydana gelebilecek kazaları engellemek adına etkili önlemler alabilmeleri, sorumluluklarını eksiksiz yerine getirebilmeleri ve etik değerleri gözeterek hareket edebilmeleri için İSG uzmanlarının bağımsız olmaları ve işlerinin temel öğesi olan sağlık ve güvenliği öncelik olmaktan çıkaracak herhangi bir zorunluluğa tabi olmamaları gerekmektedir.
• İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda hatalı uygulamaları engellemek adına eğitim süreçlerinin formalite olarak değil de ciddi bir şekilde ele alınması gerekmektedir. Eğitim sonrası takibin yerinde yapılarak amaçlanan güvenlik şartlarının sağlanıp sağlanmadığından emin olunması gerekmektedir. Gelişen teknolojik şartlar ile beraber güvenlik imkânlarının da beraberinde kolaylık sağlıyor olması nedeni ile bu takiplerin de yapılarak olabildiğince en iyi şartlarda güvenlik önlemleri sağlanarak işçiden ve işten daha iyi verim alınması sağlanmalıdır.
• İş Güvenliği Uzmanı Sözleşmelerinde ilgili meslek odaları ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından İş Güvenliği Uzmanları için Hukuki destek alınarak örnek İş Güvenliği Uzmanı Sözleşmesi taslağı hazırlanmalıdır.
• Ücret Sorunları konusunda ilgili meslek odaları ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından oluşturulacak bir komisyon tarafından İş Güvenliği Uzmanlarının asgari ücreti belirlenmelidir. Asgari ücret tehlike sınıfı, çalışan sayısı ve işletme faaliyet alanı büyüklüğü gibi parametreler göz önüne alınarak oluşturulmalıdır.
• Asgari ücretin takibi için ilgili meslek odaları ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından OSGB ve Şirketlere yazılar yazılarak Mühendislik asgari ücreti ile birlikte belirlenen ücretlere uyulup uyulmadığı takip edilmeli, denetlenmelidir. Uzmanların sigortalarının işçi asgari ücretinden değil ilgili kurumlarca belirlenen asgari ücret üzerinden yatırılmasının takip edilmesi gerekmektedir
• Uzmanlar ücretlerini işverenden almamalıdır. Hem en büyük problem budur hem de çalışma ahlakı açısından etik değildir. Bakanlık bünyesinde oluşturulacak ve işverenlerin ücretlerini buraya yatırdıkları bir fondan almalıdır. Bu sayede İş Güvenliği Uzmanlarının denetim yapabilmeleri için sahip olmaları gereken bağımsızlıkları sağlanmalıdır.

İş Güvenliği Uzmanları ve İşyeri Hekimlerinin Hizmet Süreleri Nasıl Belirlenir?

SONUÇ

Dünya genelinde her yıl milyonlarca çalışan iş kazaları ve meslek hastalıkları nedeniyle hayatları kaybetmekte veya engelli olmaktadır. İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, iş kazaları ve meslek hastalıklarından dolayı yaşanan kayıpların önlemesi için, İş Güvenliği Uzmanlarının görevlerini gereğince yerine getirmesi adına, en az bir doktorda olan hassasiyet ve ciddiyet gösterilmeli, işini yapabileceklerinden emin olunmalıdır.

Yazının tüm hakları www.nedenisguvenligi.com‘a ve yazara aittir. Telif hakları kanunu gereğince kopyalanamaz ve/veya farklı bir yerde kullanılamaz. Ancak alıntı yapıldığında link ve adres verilmek zorundadır.

Kaynaklar;

Neden İş Güvenliği İSG Komisyonu (16. Oturum_ 13.07.2018)

Ceylan H. (2011). ‘’ Türkiye’deki İş Kazalarının Genel Görünümü ve Gelişmiş Ülkelerle Kıyaslanması