Türkiye'nin isg platformu
OSGB Hizmetleri

Ağır Sanayi Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği

Zonguldak İş Sağlığı ve Güvenliği Analizi

Ağır sanayi sektöründe iş sağlığı ve güvenliği, ağır sanayi sektörü en çok gürültüye maruz kalınan sektörlerden biridir.

Çağrı Tasarım Kampanya

Duman çekme sistemleri, buharı dışarı veren vakum sistemleri, elektrik ark ocakları, merdaneli öğütücüler ve havalandırma fanları yüksek miktarda gürültü yaratmaktadır. Bu sektörde çalışanlardan yarısı kulakların korunmadığı takdirde 10 yıl gibi kısa bir süre içerisinde işitme kaybı ile karşılacaklardır. Ayrıca yüksek ısıya sahip partiküller kulak zarını yakmakta ve bazı ağır materyallerin düşmesi sonucu çıkan ses, kulak zarının yırtılmasına neden olmaktadır.

Ağır sanayi endüstrisi ‘ağır’ olarak kabul edilen endüstrilerden biridir. Ağır ve son derece büyük malzeme ve makinaların bir yerden diğerine sürekli taşınması, sıcaklığı 1800 dereceye kadar çıkan erimiş metaller, toksik ve aşındırıcı maddeler, hava yoluya solunum sisteminin sunuk (maruz) kaldığı kokular-dumanlar-maddeler ve gürültü, iş sağlığı ve güvenliği açısından en önemli riskleri oluşturmaktadır.

Sektörün büyük ölçekli olması nedeniyle sendikalı işçi oranı fazladır. Bu nedenle tehlikelere karşı önlem alınması konusunda sendikalar işverenlere baskı yapmalı ve devlet de devreye girerek tehlikelerin ve kazaların azaltılması yönünde gerekli tedbirleri ve yaptırımları ivedilikle almalıdır.

İçindekiler

Ağır Sanayi Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği

Kas-iskelet sistemi yaralanmaları bu sektörde oldukça sık görülür. Endüstrideki makinalaşmaya karşın, sıklıkla ağır ve büyük kalıplı materyaller işçiler tarafından taşınmaktadır. Ayrıca etrafın temiz tutulması da önemlidir. Tersi durumlarda kaymalar ve düşmeler, burkulmalara ve kırılmalara neden olmaktadır. İşin yapılması sırasında rotasyon, takım çalışması ve güvenlik eğitimleri, risklerin azaltılmasına yardımcı olmaktadır.

Fiziksel Tehlikelerden Kaynaklanan Hastalıklar

Ağır sanayi sektörü en çok gürültüye maruz kalınan sektörlerden biridir. Duman çekme sistemleri, buharı dışarı veren vakum sistemleri, elektrik ark ocakları, merdaneli öğütücüler ve havalandırma fanları yüksek miktarda gürültü yaratmaktadır. Bu sektörde çalışanlardan yarısı kulakların korunmadığı takdirde 10 yıl gibi kısa bir süre içerisinde işitme kaybı ile karşılacaklardır. Ayrıca yüksek ısıya sahip partiküller kulak zarını yakmakta ve bazı ağır materyallerin düşmesi sonucu çıkan ses, kulak zarının yırtılmasına neden olmaktadır.

Bazı büyük makinalar yere temas ettikleri için ortamda sürekli olarak titremeye(sarsıntıya neden olurlar). Ayrıca matkaplar, testereler ve çekiçler ise elle kullanıldıklarından işçilerin titreşime maruz kalmasına neden olurlar. Bütün vücudun titreşime maruz kalması bulanık görmeye ve hareketten kaynaklanan baş dönmesine neden olabilir. Elle kullanılan makinaların yarattığı titreşim ise Karpal Tünel Sendromuna*, Raynaud Sendromuna* ve eklemlerde aşınmalara neden olur ve bu rahatsızlıklar sonunda kalıcı olabilir. Ayrıca Dupuytren Kontraktürü* ile karşı karşıya kalma riski öğütme ve dövme işlerinde uğraşanlarda görülmektedir.

Demirin dövülmesi sırasında ve demirin eritilmesi sırasında çok yüksek derecede ısı ortaya çıkmaktadır. Her ne kadar eritme işlemi sırasında çok daha yüksek sıcaklıklar görülse de, demir dövme ve şekillendirme sırasında sürekli olarak işlemin gözlenmesi sıcaklıktan daha fazla etkilenilmesine neden olmaktadır. Isıdan etkilenmeyi engellemek için sıvı tüketilmekte, havalandırma sistemleri çalıştırılmakta, ısıdan koruyucu elbiseler ve donanımlar kullanılmaktadır.

Lazerlerin kullanımı sırasında, bazı tehlikeler ortaya çıkmaktadır. Cildin yanması için gereken lazer güç düzeyinden çok daha azı, göz retinasını tahrip etmek için yeterlidir. Kullanan kişi, her ne kadar gözünü korusa da çevreden geçen işçiler için lazer kullanımı riskli olabilir.

Kimyasal Tehlikelerden Kaynaklanan Hastalıklar

Dumanların yayılması ve bazı partiküller erimiş metallerle çalışan, kok kömürü kullanan ve ocakları dolduran işçiler için tehlikelidir. Bu toz ve dumanlara sürekli maruz kalma astım hastalığına neden olabilir ve bu durum kalıcı bir hal alabilir.

Silikaya maruz kalma, daha çok metallerin eritilmesi için kullanılan ocakların bakımı ile ilgelenen ve patlamalı ocaklarla çalışan işçiler arasında görülür ve sonunda Silikoz  hastalığına yakalanmaya neden olabilir.

Asbest, daha çok ısı ve gürültü yalıtımı için kullanılmaktadır. Bakım ve inşaat çalışmaları sırasında önceden kullanılmış olan asbest, tekardan havaya karışabilmekte ve tehlikeler yaratabilmektedir. Asbestosa maruz kalma; asbestoz, mezotelyoma ve diğer kanserlere neden olmaktadır.

İlginizi Çekebilir!  Kimlere Ateşleyici Yeterlilik Belgesi Verilir?

PAH’lar(Polisiklik Aromatik Hidrokarbon), yanmalı işlemler sonucunda ortaya çıkarlar. Genellikle çelik endüstrisinde kömürün kısmen yakılması ile kok elde edilirken kömür katranın zifti bazı uçucuların açığa çıkmasına neden olur. Bunlar havada aerosol ya da buhar şeklinde bulunabilirler. Kısa süre ile bunlara maruz kalma deride kaşıntılara, müköz zar iltihabına, baş ağrısına, baş dönmesine ve mide bulantısına neden olur.

Kömürle çalışan ocaklar, katran ve zift partiküllerinin havaya karışmasına neden olmaktadır. Uzun vadede bu ortama maruz kalan işçiler için akciğer kanserine yakalanma riski sıradan bir insanınkine göre 2 kat daha fazladır. Çünkü kok kömüründe bulunan katran ve zift kanserojendir.

Ağır sanayi endüstrisinde neredeyse 1000’den fazla kimyasal madde kullanılmaktadır. Bunların her biri üretim sürecinin belirli evrelerinde devreye girmektedir. Kömürün yanarak kok haline gelmesi sırasında katran, benzen ve amonyak ortaya çıkmaktadır. Kükürt dioksit ve azot oksit içeren dumanlara maruz kalmak, vanadyum ve diğer metal alaşım katkıları kimyasal pnömonite neden olmaktadır. Benzen, toluen ve zaylen gibi kömür ocağı gazında hazır bulunan maddeler solunum yolu rahatsızlıklarına ve merkezi sinir sistemi bozukluklarına neden olurlar. Bunlara uzun yıllar maruz kalma ise kemik iliği hasarlarına, anemiye  ve kan kanserine  neden olurlar.

Ağır Sanayi Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemleri

Sırasıyla yerel ve genel havalandırmaya başvurulması ile Kişisel Koruyucu Donanımların ciddi şekilde kullanımı ağır sanayi sektöründe iş kazaları ve meslek hastalıklarını önlemek konusunda çok önemlidir. Kimyasallara, tozlara ve dumanlara karşı solunum koruyucu maskeler ve solunum cihazları kullanılmalıdır. Aksi takdirde akciğer kanseri ve kan kanseri gibi ölümcül hastalıklarla karşılaşma riski çok yüksek olmaktadır.

Bunlarla birlikte silikoz ve asbestoz gibi hastalıkların önlenebilmesi için de solunum yollarını korumak zorunludur.

Ayrıca lazer kullanımı sırasında paravanlar, göz koruyucu gözlükler,maskeler veya siperlikler kullanılmadığı takdirde retinada yırtıklar meydana gelmektedir. Bunlarla birlikte ortamda bulunan diğer tozlar, dumanlar ve buharlar da gözler için tehlikeli olabilmekte aynı zamanda çok yüksek ısıdaki erimiş metallerde gözler için büyük riskler oluşturmaktadır. Bütün bu risklere karşı uygun koruyucu gözlükler takmak kazalarla karşılaşıldığında gözlerin hasar görmesine engel olacaktır

Daha önce belirtildiği gibi ağır sanayi sektörü en çok gürültüye maruz kalınan sektörlerden biridir. Makinalar çalışırken, demir-çelik taşınırken, havalandırma ve diğer işlemler yapılırken çıkan gürültü, kaynakta ancak belirli bir miktarda kesilebilir. Aynı sektörde uzun süre korunmasız çalışan işçilerde duyma kayıpları kaçınılmaz hale gelmektedir. Ayrıca ani gürültü şokları zar travmalarına ve ve yırtılmalarına neden olmaktadır. Bütün bunlar önemli risk faktörleridir ve bunları azaltmak için mutlaka mühendislik önlemlerinin yanında kulak koruyucu donanımlar olan kulaklıklar ve tıkaçlar kullanılmalıdır.

Kurumsal Kimlik


İSG Karikatürleri

EVET/Beğendiyseniz sağa, HAYIR/Beğenmediyseniz sola kaydırın.

Atık Yönetimi Yönetmeliği
1/36
İş Güvenliği Uzmanlığı Çıkmış Sorular B-Sınıfı
2/36
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel İlkesi
3/36
İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları
4/36
Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin Tebliğ-2016-1
5/36
Aktif İşgücü Hizmetleri Yönetmeliği
6/36
İş Kazalarının Nedenleri!
7/36
Kısa Çalışmadan Yararlanma Şartları
8/36
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Yönetmeliği
9/36
İş Kazalarının Nedenleri
10/36
Zararlı Maddeler ve Karışımlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formları Yönetmeliği
11/36
Gürültülü Ortamlarda Çalışma Süreleri
12/36
Kütahya İş Sağlığı ve Güvenliği Analizi
13/36
İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Hukuki Dayanağı
14/36
Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
15/36
Fesih ile İlgili Bilmemiz Gerekenler
16/36
İş Sağlığı ve Güvenliği ile İlgili Çalışan Temsilcisinin Nitelikleri ve Seçilme Usul ve Esaslarına İlişkin Tebliğ
17/36
2019 Aralık Ayında En Çok Okunanlar
18/36
Neden Güvenlik Kültürü?
19/36
Gürültüyü Azaltma Yöntemleri
20/36
Madencilik Sektörü Meslek Hastalıkları
21/36
Emeğin Kutsallığına İhanet Etmeyin!
22/36
İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerinin Geliştirilmesi
23/36
İş Kanununa Göre Çalışanların Yükümlülükleri
24/36
İSG Yarışması Çıkmış Sorular
25/36
B Sınıfı İSG Uzmanı Sınava Hazırlık
26/36
3 Adımda İş Kazalarını Önleyin
27/36
İş Güvenliği Kültürü
28/36
Hazırlama, Tamamlama ve Temizleme İşleri Yönetmeliği
29/36
İş Güvenliğinde Güvenlik Kültürü
30/36
Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği
31/36
1542 Kişinin Katili Kim?
32/36
İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarının Etkileri
33/36
Gemi Adamlarının İkamet Yerleri, Sağlık ve İaşelerine Dair Yönetmelik
34/36
OSGB ve Eğitim Kurumu Belge Ücretleri-2020
35/36
İş Güvenliği Uzmanları ve İşyeri Hekimlerinin Süreleri Nasıl Belirlenir?
36/36

Sonuçlar

Atık Yönetimi Yönetmeliği 1
21 28
İş Güvenliği Uzmanlığı Çıkmış Sorular B-Sınıfı 2
22 27
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel İlkesi 3
22 27
İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları 4
24 25
Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin Tebliğ-2016-1 5
22 27
Aktif İşgücü Hizmetleri Yönetmeliği 6
22 27
İş Kazalarının Nedenleri! 7
26 23
Kısa Çalışmadan Yararlanma Şartları 8
21 28
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Yönetmeliği 9
23 26
İş Kazalarının Nedenleri 10
22 27
Zararlı Maddeler ve Karışımlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formları Yönetmeliği 11
22 27
Gürültülü Ortamlarda Çalışma Süreleri 12
24 25
Kütahya İş Sağlığı ve Güvenliği Analizi 13
16 33
İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Hukuki Dayanağı 14
22 27
Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 15
26 23
Fesih ile İlgili Bilmemiz Gerekenler 16
21 28
İş Sağlığı ve Güvenliği ile İlgili Çalışan Temsilcisinin Nitelikleri ve Seçilme Usul ve Esaslarına İlişkin Tebliğ 17
24 25
2019 Aralık Ayında En Çok Okunanlar 18
25 24
Neden Güvenlik Kültürü? 19
23 26
Gürültüyü Azaltma Yöntemleri 20
23 26
Madencilik Sektörü Meslek Hastalıkları 21
23 26
Emeğin Kutsallığına İhanet Etmeyin! 22
25 24
İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerinin Geliştirilmesi 23
24 25
İş Kanununa Göre Çalışanların Yükümlülükleri 24
21 28
İSG Yarışması Çıkmış Sorular 25
22 27
B Sınıfı İSG Uzmanı Sınava Hazırlık 26
24 25
3 Adımda İş Kazalarını Önleyin 27
19 30
İş Güvenliği Kültürü 28
19 30
Hazırlama, Tamamlama ve Temizleme İşleri Yönetmeliği 29
22 27
İş Güvenliğinde Güvenlik Kültürü 30
20 29
Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği 31
22 27
1542 Kişinin Katili Kim? 32
23 26
İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarının Etkileri 33
23 26
Gemi Adamlarının İkamet Yerleri, Sağlık ve İaşelerine Dair Yönetmelik 34
22 27
OSGB ve Eğitim Kurumu Belge Ücretleri-2020 35
21 28
İş Güvenliği Uzmanları ve İşyeri Hekimlerinin Süreleri Nasıl Belirlenir? 36
24 25
İlginizi Çekebilir!  İş Güvenliği Uzmanları İçin Sınava Hazırlık-3

Ağır Sanayi  Sektöründeki Hastalıkların Açıklaması ve Önlemleri

Akciğer kanseri, yapısal olarak normal akciğer dokusundan olan hücrelerin gereksinim ve kontrol dışı çoğalarak akciğer içinde bir kitle (tümör) oluşturmasıdır. Burada oluşan kitle öncelikle bulunduğu ortamda büyür; daha sonraki aşamalarda ise çevre dokulara veya dolaşım yoluyla uzak organlara yayılarak (karaciğer, kemik,beyin vb. gibi) hasara yol açarlar. Bu yayılmaya metastaz adı verilir.

Kansızlık ya da anemi kırmızı kan hücrelerinin içinde bulunan ve oksijen taşımakla görevli olan hemoglobin molekülünün miktarında azalma olmasıdır. Anemi’nin çok çeşitli sebepleri vardır. Demir eksikliği bunlardan en sık görülenidir.

Dupuytren kontraktürü, avuç içinin ve altındaki dokuların bir hastalığıdır. Kalın skar dokusu kıvamındaki deri parmaklara doğru uzanarak parmakları avuç içine çeker ve elin hareket fonksiyonlarını bozar. Genellikle orta yaşlardaki ortaya çıkmaya başlar ve sebebi bilinmemektedir.

Karpal tünel sendromu, elin ve el bileğinin ağrılı bir hastalığıdır. Karpal tünel, el bileğindeki kemik ve diğer dokuların oluşturduğu dar bir kanaldır. Bu tünelin içinden median sinir geçer. Bu sinir başparmak, işaret parmağı, orta parmak ve yüzük parmağının duyusunu alır ve başparmaktaki kaslara kumanda eder. Bu tünelin içerisindeki bağlar ve tendonlar şişip gerildiği zaman, median sinire baskı yaparlar. Bu baskı giderek karpal tünel sendromunu oluşturur.

Lösemi, (kan kanseri) ya da ilik kanseri olarak da bilinen bir hastalıktır. Kemik iliğinde kan yapımından sorumlu hücrelerin kanserleşmeleri sonucunda gelişir ve aslında tek bir hastalık değildir; çok değişik tipleri vardır. Kanserleşen ilik hücreleri sağlıklı kan üretmedikleri gibi, iliği istila etmek suretiyle sağlıklı kan üretebilecek hücrelere de yer bırakmazlar.

Mezotelyoma yada Asbest Kanseri, asbeste maruz kalma sonucunda akciğerleri, karın boşluğunu ve kalp etrafını çevreleyen hücrelerin anormal şekilde çoğalması ve büyümesidir. Kötü huylu bir kanser olduğu için vücudun tamamına yayılabilir. Her yıl on binlerce kişide tanısı konulan ve çok tehlikeli bir hastalıktır.

Müköz zar iltihabı, ağız-burun içi-barsak-mide-vajina ve akciğeri döşeyen zarla kaplı alanların iltihaplanması.

Raynaud Sendromu, el ve ayak parmaklarının soğuğa maruz kalması nedeniyle ağrı ve uyuşuklukla birlikte soluklaşmasıdır. Dolaşım bozukluğu nedeniyle hastalık görülür. Genellikle bu hastalığın altında başka nedenler vardır. Bu nedenler bilinmiyorsa Raynaud’s sendromu adını alır. Sürekli sarsıntı yapan makinalarla çalışan işçilerde görülür.

Silikoz, serbest silis taneciklerinin (Kristal kuvars) solunum yoluyla alınması sonucu meydana çıkan, sanayi parçacıklarının yol açtığı ağır bir hastalıktır. Madencilik, taş kesme, taşocağı çalışmaları (özellikle granit), yol ve bina inşaatı, dinamitle kayaları patlatma ve çiftçilik, serbest silise maruz bırakan mesleklerdir. Belirtilerin meydana gelmesi için genellikle 15-20 yıl bu parçacıklara maruz kalmak gerekir. Fakat silise yoğun şekilde maruz kalınan kapalı alanlarda patlatma, yüksek kuvars içeren kayaları delerek tünel açmak ve temizleme tozu imalatı gibi işlerde çalışan korumasız işçiler bir yıldan kısa bir sürede silikoza tutulabilirler.

Zatürre olarak da bilinen pnömoni, akciğerlerin iltihaplanmasıdır. Zatürrenin ilk sıradaki nedeni, pnömokok (Streptococcus pneumoniae) adı verilen yuvarlak şekilli bakterilerdir. Virüslerin neden olduğu zatürre ise genellikle daha hafiftir ve evde tedavi edilebilir. Bakteriyel pnömoniler daha ağır seyirli olup genellikle soğuk algınlığı nedeniyle ortaya çıkarlar. Pnömoni akciğerin tek bir lobu ile sınırlı ise lober pnömoni, bronşlardan başlayarak akciğerin başka bölümlerine yayılmışsa bronkopnömoni olarak adlandırılır.

Kaynak: SGK-2017 Demir Çelik Sektörü çalışmaları- H.Akay
Neden İş Güvenliği İSG Uzmanları (H.Akay, S.Uygun, B.Nergis, S.Özcan derleme)

Yazının tüm hakları www.nedenisguvenligi.com‘a ve yazara aittir. Telif hakları kanunu gereğince kopyalanamaz ve/veya farklı bir yerde kullanılamaz. Ancak alıntı yapıldığında link ve adres verilmek zorundadır.

Total
28
Shares
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

seventeen − thirteen =

Önceki Yayın
Plastik Sektöründe İş Güvenliği Rehberi 1

Plastik Sektöründe İş Güvenliği Rehberi

Sonraki Yayın
İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavı

Mobbing Eğitim Sınavı

İlgili Yayınlar
Total
28
Share