Neden İş Güvenliği Logo
İş Sağlığı ve Güvenliği

Meslek Hastalıkları ve Yükümlülük Süreleri!

Meslek Hastalıkları ve Yükümlülük Süreleri!
Tamircin Burada

Meslek Hastalıkları ve Yükümlülük Süreleri ile başlıca meslek hastalıkları ve belirtileri, yükümlülük süreleri ve hastalık tehlikesi işleri bulabilirsiniz.

Meslek hastalıkları, çalışma hayatının en önemli sorunları arasındadır ve iş dünyasında büyük acı ve kayıplara neden olmaktadır. Endüstriyel kazalarla karşılaştırıldığında, her yıl altı kat daha fazla insanın ölümüne neden olmasına rağmen meslek hastalıkları yeterince önemsenmemektedir.

Özellikle ülkemizde meslek hastalıklarının bildirimi ve analizi yetersizdir. Bu durumun meydana gelmesinde sosyal güvenlik sistemlerinin yetersizliği, bildirim eksikliği gibi birçok neden sıralanabilir.

Meslek Hastalıkları ve Yükümlülük Süreleri

İçindekiler

Güncellendi: Haziran.2023

Hangi hastalıkların meslek hastalığı sayılacağı ve bu hastalıkların, işten fiilen ayrıldıktan en geç ne kadar zaman sonra meydana çıkması hâlinde sigortalının mesleğinden ileri geldiğinin kabul edileceği Meslek Hastalıkları Listesine aşağıdan ulaşabilirsiniz. Bu listenin sol sütununda zararlı ajanın meydana getirdiği başlıca hastalıklar ve belirtileri, orta sütununda yükümlülük süreleri, sağ sütununda hastalık tehlikesi olan başlıca işler yer almıştır.

Meslek Hastalıkları Listesi

A Grubu: Kimyasal maddelerle olan meslek hastalıkları,

B Grubu: Meslekî cilt hastalıkları,

C Grubu: Pnömokonyozlar ve diğer meslekî solunum sistemi hastalıkları,

D Grubu: Meslek bulaşıcı hastalıklar,

E Grubu: Fizik etkenlerle olan meslek hastalıkları olmak üzere beş grupta toplanmıştır.

A Grubu – Kimyasal Maddelerle Olan Meslek Hastalıkları

Arsenik ve Bileşikleri (Arsenikli hidrojen dışında)

OSGB Hizmetleri

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A-I, a Arsenik ve Bileşikleri (Arsenikli hidrojen dışında)
Akut :

– Akut gastro-intestinal bozukluklar (kusma, koleriform diare, mide – barsak krampları, eksikoz ),

– Serebrospinal bozukluklar ( baş ağrısı, bilinç bozuklukları, delir, kas krampları ),

1 Ay – Arsenikli minerallerin elde   edilmesi, işlenmesi, – Sülfirik asit yapımında içinde arsenik bulunan piritin   kavrulması, piritin taşınması,   ve depolanması,kavurmanın   yapıldığı kurşunlu hücrelerdeki artıklar,
Kronik :

– Lokal deri lezyonları (eritem, follikülit, ülserasyon    gibi ),

– Konjonktivit, blefarit,

– Burun lezyonları ( septum   ülserasyonu, delinme ),

– Generalize deri lezyonları (hıperkeratos, saç dökülmesi, tırnak kırılması ve tırnaklarda Mee çizgileri, hiperhidroz,melanoz gibi )

– Polinevritler – Toksik karaciğer ve böbrek   parankim zararları ( ikter,   albüminüri ),

– Deri, solunum yolları ve   karaciğer kanserleri,

– Periferik dolaşım bozukluğu, akrosiyanoz, gangren.

1 Yıl – Arsenik ve bileşiklerinin elde edilmesi, işlenmesi,

– Piroteknik,

– İlaç sanayiinde arsenikli maddelerin kullanılması,

– Arsenikli pedisid ve kereste empermeablize edici maddelerin yapımı ve kullanılması,

– Bazı yapay taşların fabrikaskasyonu ( malachit ),

– Arsenik triklörür ile metal yüzeylerinin brüne edilmesi,

– Arsenikli boya maddeleri   tentür, pigment, cila, emaye   vernik yapımı, bunların özellikle yer ve duvar döşemeciliği ile dokumaların boyanmasında kullanılması,

– Lastik sanayii ( vulkanizasyon),

– Cam ve seramik sanayiinde arsenikli ham maddelerin kullanılması,

– Tabaklıkta tüy ve kılların temizlenmesi, post ve kürklerin boyanması, dirençlerinin arttırılması, şarapçılık, hayvan derisi doldurma işleri

( Tanı için, gerektiğinde, idrar, dışkı, tırnak ve saçlarda arsenik miktarı tayin edilir.  B.A.L. verilerek yapılan provakasyon ile arsenüri sağlanır. )

Arsenikli  Hidrojen  veya  Arsin  ( AsH3 )

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – I, b  Arsenikli  Hidrojen  veya  Arsin  ( AsH3 )
Akut :

– Baş ağrısı, karın ağrısı, nevralji, parestezi,

– Hemoliz, hemolitik ikter, hemoglobinüri, anüri, akut böbrek yetmezliği,

15 Gün – Arsenik bileşikleri ile kirlenmiş asitlere ( klorhidrik asit, sülfürük asit gibi ) metallerin aşındırılması,

– Kuvvetli asitler kullanarak arsenikli cevherlerin işlenmesi,

– Cüruf ve cevherlerin yaş işlenmesi

– Ferrosilis veya mangan silisidlerin yapımı, taşınması ve kullanılmasında bu maddelere nemin etkisi,

– Kimya sanayiinde kadmiumun geri kazanılması,

– Kurşunlu maden cevherlerinden gümüş elde edilmesi,

– Arsenikli cevherlerden asit sülfürik elde edilmesi,

– Arsenikli kirlenmiş asit sülfürikden klorhidrik asit elde edilmesi,

– Kuvvetli asitlerin saklandığı kapların ve tankların temizlenmesi

– Asetilen yapımı

– Kuvvetli asitlerle kazanlardaki veya borulardaki kazan taşlarının temizlenmesi.

Kronik :

– Baş ağrısı, kas ağrısı uykusuzluk,

– Anemi  ( basofil granunasyon-lu   lu cabot halkaları ) ,

– Böbrek fonksiyon bozukluğu.

1 Yıl
( Gerektiğinde idrarda, dışkıda, kusmukta arsenik tayini yapılır)

Berilyum  ( Glüsinyum ) ve Bileşikleri

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 2  Berilyum  ( Glüsinyum ) ve Bileşikleri
Akut : – Metal humması

– Toksik berilyum pnömonisi (dispne, siyanoz, solunum yetmezliği, röntgende önce milier tbc. benzeri görünüm, sonra yaygın infiltrasyon ),

15 Gün – Cevherlerin işlenmesi ve berilyum elde edilmesi – Berilyum bileşik ve alaşımlarının elde edilmesi, – Alüminyum lehim tozu ( berilyum fluorür ) elde edilmesi,

– Kristal,seramik,porselen ve ateşe dayanıklı maddelerin yapımı

– Fluoresans ekranlar ve  diğer fluoresans materyal, telsiz tüpü, radyo lambaları, ampuller için flaman, lüks  gömleği yapımı

– Atom reaktör sanayiinde  yanma çubuk ve maddelerinin elde edilmesi,

– Füze ve uzay araçlarının yönetim sistemleri ve ölçü gereçlerinin yapımı.

Kronik ( berilyoz ) :

– Öksürük, dispne (toksikpnömoniyi izler) kronik korpulmonale, spontan pneumotorks,

– Deri lezyonları (dermatit, eritem, allerjik dermatoz, granulomlar, keloid )

– Berilyum raşitizmi,

– Karaciğer fonksiyon bozukluğu

5 Yıl
(Gerektiğinde idrarda berilyum tayini, B – 2 dipnotunda olduğu gibi, kutan  testler, solunum fonksiyon testleri yapılır, alveolar gaz difüzyonunda bozulma olup olmadığı saptanır. )

Karbonmonoksit

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 3  a Karbonmonoksit
Akut :

– Bilinç kaybı, kas krampları, kalpte ritm bozukluğu, solunum yetmezliği,

15 Gün – Yanlış yapılmış ve defektli ısıtma sistemleri

– Havagazı şebekesi tamiri,

– Açık ocaklar

– İçinde karbonmonoksit bulunan gaz karışımlarının elde edilmesi, dağıtımı ve sanayide kullanılması,

– Garaj, depo ve tamirhanelerdeki çalışmalar,

– Kötü havalandırılan, kapalı  yerlerde motor işletilmesi,

– Özellikle, yeraltı, kapalı yer ve tünellerdeki yangın ve patlamalar,

– Metal karbonillerin elde edilmesi ve kullanılması,

– Kimya sanayiinde bazı sentezler için karbonmonoksit  kullanılması,

Kronik :

– Nervöz ve psişik bozukluklar  (uyku,bellek bozuklukları,  parkinsonizm, görme ve konuşma bozuklukları ),

– Fonksiyonel veya organik kalp ve dolaşım bozuklukları,

6 Ay
(Gerektiğinde kanda karbonmonoksit veya karboksihemoglobin tayini, elektrokardiografi, elektroensafalografi ve elektromiyografi yapılır.)

Fosgen ( karbonilklorür )

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 3, b  Fosgen ( karbonilklorür )
Akut ve Subakut :

– Üst solunum yolları irritasyonu öksürük

– Akut akciğer ödemi

7 Gün – Fosgen elde edilmesi,

– Kimya sanayiinde ilaç hammaddelerin ve bazı boya maddelerinin elde edilmesinde fosgen kullanımı,

– Yangın söndürücü olarak kullanılan karbontetraklorür gibi organik klorlu bileşiklerin, kloroform, tetrakloretan, trikioretilen v.b. nin ısınması sonucu fosgen meydana gelişi,

– Bu maddelerin bir ısı kaynağı ile teması sonucu (örneğin kaynak yapımı ) fosgen meydana gelişi.

Kronik :

– Nervöz ve psişik bozukluklar  (uyku,bellek bozuklukları,  parkinsonizm, görme ve konuşma bozuklukları ),

– Fonksiyonel veya organik kalp ve dolaşım bozuklukları,

6 Ay

Hidrosiyanik asit, siyanidler ve siyan bileşikleri

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 3,  c  Hidrosiyanik asit, siyanidler ve siyan bileşikleri)
Akut :

– Ağızda acı badem kokusu,  kas krampları, trismus,  midriasis,

– Dispne, siyanoz, asfiksi,  bilinç kaybı koma.

7 Gün – Sıvı hidrosiyanik asit, siyanidler, ferro siyanat ve diğer türevrevlerin elde edilmesi,

– Zararlı böceklere ( tarım ) farelere (değirmen, gemi ) karşı  gaz şeklinde hidrosiyanik asit kullanılması

– Siyanizasyon ile asal madenlerin (altın,gümüş) elde  edilmesi,

– Galvanizasyon işlemlerinde siyanat kullanılması ( altın, gümüş, nikel, kadmiyum, bakır v.b. Galvanizasyonu ),

– Metal döküm parçalarının  ısıtılarak işlenmesi,

– Pleksiglas ( asetosiyanhidrin )yapımı,

– Akrilnitrillerin pestisid olarak ve sentetik elyaf yapımında kullanılması,

– Siyanidlerin elde edilmesi, bunlarla temas ve yapay gübre olarak kullanılmaları

 Subakut

– Baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, halsizlik

– Dispne,

– Kas krampı nöbetleri

1  Ay
Kronik :

– Ekzematiform dermatoz,

– Konjonktivit,

– Parmaklarda ülserler,

– Stenokardi ( EKG değişiklikleri ),

– Nötropenili lenfositoz,

– Nervöz belirtiler

6 Ay

Kadmium ve bileşikleri

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A –  4   Kadmium ve bileşikleri
Akut :

– Metal döküm humması,

– Trakeit, bronşit, bronkopnömoni, – Baş ağrısı, dönmesi, şiddetli susuzluk ve boğazda kuruluk duygusu,

– Kanlı kusma ve ishal,

– Karaciğer ve böbrek parankim zararları,

15 Gün – Kadmiyum elde edilmesi,

– Kadmiyum alaşım ve bileşiklerinin yapımı,

– Nikel kadmiyum akümülatörlerinin yapımı,

– Daldırma, püskürtme veya elektroliz yollarıyla metallere kadmiyum kaplama,

– Kaplama, alaşım veya kirlilik olarak kadmiyum bulunan metal eşyanın eritilmesi, lehimlenmesi, kesilmesi,

– Atom reaktörleri için kontrol çubuğu yapımı,

– Kadmiyumlu boyaların ( kadmiyum sarısı ve kırmızısı )  yapımı ve kullanılması,

– Fotosel, lehim elektrodu, kadmiyum buharlı lambalar, donanma fişekleri, sis bombaları yapımı

Kronik :

– Üst solunum yolları irritasyonu, – Dişlerde sarı renk,

– Burun mukozasında ülserasyon ve atrofi, anosmi,

– Anemi

– Karaciğer ve böbrek parankim zararları

– Kemik değişiklikleri (osteomalazi ve volkman sendromu biçiminde ) ve buna bağlı yürüme bozuklukları.

5 Yıl
(Gerektiğinde kanda karbonmonoksit veya karboksihemoglobin tayini, elektrokardiografi, elektroensafalografi ve elektromiyografi yapılır.)

Krom ve bileşikleri

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A –  5   Krom ve bileşikleri
– Dermatit, deride  “kuş gözü”  görünümünde ülserler,

– Allerjik dermatoz ve dermatitler,

– Konjonktivalarda ve üst solunum yollarında irritasyon,

– Burun septumunda ülser ve perforasyon

– Ösofajıt, gastrit, mide ülserleri  ( 6 değerli, suda eriyen krom bileşiklerinin   az ve uzun süre ağızdan alınması ile

– Bronş karsinomu,

– Hemorajik nefrit, anüri,

– Pnömokonyoz (kromatlarla)

1 Yıl – Krom, krom alaşım ve bileşikrinin elde edilmesi,

– Galvanoteknik (elektrolitik   kromlama), – Mineral boya maddelerinin  yapımı ve kullanılması (çinko ve kurşunlu boyalar),   (Özellikle tekstil, halı, cam ve seramik sanayiinde)

– Kerestelerin empermeablize edilmesi, pastan koruyucu madddelerin yapımı ve kullanılması, bitkisel zamklar ve kesme yağlarının yapımı,

– Tabaklık, deri ve ayakkabı sanayiinde,

– Metallerin aşındırılma ve temizlenmesi, cam yapımı (sülfokromikasit ve kromik asitle),

– Boyanmış maddeleri beyazlatma suyu elde edilmesi ve kullanılması,

– Lithografide, fotoğrafçılıkta kromik asit ve alkali kromat olarak,

– Donanma fişeği yapımında,

– Çimento yapımında ( 6 değerli krom bileşikleri ).

( Gerektiğinde cilt testleri, idrarda krom tayini, allerjik dermatoz ve  dermatitler için B – 2 dipnotunda yazılı testler yapılır.)

Cıva ve bileşikleri (Cıva ve Anorganik Civa Bileşikleri)

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 6  Cıva ve bileşikleri (Cıva ve Anorganik Civa Bileşikleri)
Akut :

– Ağızda metal tadı, salivasyon cıva stomatiti,

– Solunum yolları irritasyonu,

– Dermatoz,

– Kusma, kanlı diyare barsak  mukozasında nekroz,

– Önce diürezde artma, sonra anüri, mesane tenezmi, böbrek fonksiyon bozukluğu,

15 Gün – Civalı maden cevherlerinin çıkarılması ve işlenmesi,

– Civa destilasyonu ve fabrikasyon artıklarından civanın  geri kazanılması,

-Amalgam ve civa bileşiklerinin elde edilmesi,

– İçinde altın ve gümüş bulunan cevherlerin işlenmesi, – Civa lambalarının floresans tüplerin, radyo ve televizyon sanayiinde alıcı, verici, güç-   güçlendirici tüplerin, röntgen tüplerinin, flamanlı elektrik ampullerinin yapımı,

– Redresör tüpleri ve cıva buharlı lambaların yapımı, bakımı, onarımı,

– Termometre, barometre, manometre gibi ölçü ve laboratuvar gereklerinin yapımı, bakımı, onarımı,

– Civa akümülatörlerinin yapımı ve onarımı,

– Elektro gereçlerde civanın iletken olarak kullanılması,

– İçinde civa bulunan ilaçların  katalizatör olarak kullanılması,

– Civa katodlarıyla elektroliz,

– İçinde civa bulunan ilaçların tüplerin, radyo ve televizyon sanayiinde alıcı, verici, güç-   güçlendirici tüplerin, röntgen  tüplerinin, flamanlı elektrik ampullerinin yapımı,

– Redresör tüpleri ve cıva buharlı lambaların yapımı, bakımı, onarımı,

– Termometre, barometre, manometre gibi ölçü ve laboratuvar gereklerinin yapımı, bakımı, onarımı,

– Civa akümülatörlerinin yapımı ve onarımı,

– Elektro gereçlerde civanın iletken olarak kullanılması,

– İçinde civa bulunan ilaçların  katalizatör olarak kullanılması,

– Civa katodlarıyla elektroliz,

– İçinde civa bulunan ilaçların ve bitki koruma maddelerinin yapımı ve ambalajlanması

– İçinde civa olan boya ve yapıştırıcı maddelerin yapımı  ve kullanılması,

– Civa bileşikleri veya amalgam yardımı ile altınlama, gümüşleme, kalaylama, bronzlama, dalgalı yüzey işleme gibi çalışmalar,

– Şapka sanayiinde ham materyelin hazırlanması, fötr yapımı, (aşındırma, civa tuzları kullanarak hayvan derisi  doldurma

– Tahıl ve tohumlarla çalışma, bunların dezenfeksiyonu, konserve edilmesi, tarla çalışmaları, kerestelerin konserve edilmesi,

– İşletme ve laboratuvarlarda  civa ve civalı gereçlerle  çalışma,

– Dişçilikte amalgamla çalışma,

– Foto laboratuvarlarında çalışma.

Kronik ( Hydrargyrismus ) :

– Salivasyon, gingivit, diş etlerinde civa çizgisi, stomatit, sinüzit, diş dökülmesi, ağız kuruluğu, yutakta kızarıklık (cıva yutağı),

– Karaciğer ve böbreklerde fonksiyon bozukluğu,

– Psişik bozukluklar (erethismus mercurialis) : ajitasyon, fobiler, emosyonel labilite, dikkat ve bellek bozuklukları, kişilik değişikliği,

– Tremor mercurialis ( parmak, dil ve ağız köşelerinden başlayıp ekstremitelere yayılan entansiyonel tremor), yazıda değişme,

– Paresteziler ( en çok gövdede ve ekstremitelerin distal kısımlarında),

– Konuşma bozuklukları , kekeleme (en çok fısıltılı seslerde konuşma zorluğu,  Organik civa bileşikleri

1 Yıl
Akut ve Subakut :

– Anorganik civa zehirlenmesindeki belirtiler (daha hafif olarak),

– Anestezi parestezi,motorik felçler, – Görme ve konuşma bozuklukları,

15 Gün
Kronik :

– Anorganik civa zehirlenmesindeki gibi,

– Merkezi sinir sistemi bozuklukları (irreversibl).

1 Yıl
  ( Gerektiğinde idrar, kan ve dışkıda civa miktarı tayini yapılır. )

Manganez ve bileşikleri

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 7  Manganez ve bileşikleri
Akut :

– Solunum yolları irritasyonu,

– Mangan pnömonisi

15 Gün – Maden cevherlerinin çıkarılması, taşınması, işlenmesi,  (mangan oksitlerin parçalanması),

– Alaşımların  yapımı (ferromangan, manganlı bakır, manganlı çinko, manganlı bronz),

– Potasyum permanganat elde edilmesi ve kullanılması,

– Demir sanayiinde mangan kullanımı (manganlı çelik raspası),

– Seramik ve cam sanayiinde  oksidasyon ve kükürtsüzleştirme,

– Manganlı boya maddelerinin yapımı ve kullanılması,

– Mangan sülfatlı yapay gübrelerin yapımı, taşınması ve kullanılması,

– manganlı kaynak elektrotları yapımı ve kullanılması

– Manganlı kuru pil yapımı.

Kronik (manganismus) :

– Mangan parkinsonizmi (yürüme bozukluğu, ekstremitelerde motorik rijidite, tremor, maske yüz, yutma zorluğu, salivasyon, konuşma bozukluğu ),

– Kas tonusunda artma, yazıda değişme (mikrografi),

– Psişik bozukluklar (ağlama, gülme krizleri ),

– Karaciğer parankim zararları

– Basedow sendromu

1 Yıl
( Gerektiğinde kanda, safrada, saçlarda mangan miktarı tayini, idrarda koproporfirin ve provoke manganüri yapılır.)

Nitrik asit

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 8, a  Nitrik asit
– Cilt yanıkları,

Ciltte ülserasyon,

– Pigmentli sikatrisler,keloid,

– Üst solunum yolları ve göz mukozasında irritasyon

– Gözde yanık, görme kaybı,

– Akut akciğer ödemi,

– Kollaps, şok,

– Ösofagusta atrezi ve perforasyon ( ağızdan alınmışsa )

3 Ay – Nitrik asit yapımı,

– Organik gübre, patlayıcı  madde nitrosellüloz, sentetik  ipek ve deri, saat camı, cila,  boya maddeleri, kolloidum yapımı,

– Metallerin toplanması, ayıklanması, fikse edilmesi, kazınması, temizlenmesi, menevişlenmesi, galvenize edilmesi,

-Kezzapla aşındırma,

-Keçe ve boncuk yapımı.

Nitroz gazları

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 8, b  Nitroz gazları ( N0, N 02, N2 0, N2 03, N2 05 )
Akut :

– Gözde ve solunum yollarında irritasyon,

– Bronkopnömoni, akciğer ödemi (birkaç saat -2  günlük bir latent dönemden sonra,

– Kusma, ishal,

– Methemoglobinüri, siyanoz,

15 Gün – A-8, a bölümünde belirtilmiş nitrik asit kullanılmasıyla ilgili bütün işler, özellikle kimya sanayii, bütün nitrasyon proçesleri, sülfirik asit, sentetik boya maddeleri sentetik maddeler, patlayıcı maddeler, ilaç yapımı, hidrokarbonların nitre edilmesi

– Ark, lambaları, yüksek gerilimli elektrik v.b. kullanılması, kaynak işleri,

– Bakırın cilalanması, alüminyumun laklarla işlenmesi, metallerin aşındırılması, gravür, fotogravür, fötr yapımı  (postların kılsızlaştırılması), kimya sanayi, bütün nitrasotojen kaynak, galvanoplasti,

– Tahtaların depolanması  (silo hastalığı),

– Dökümhanelerde arkla kesme işlemleri,

– Nitrik asidin organik maddelerle ( hasır, tekstil v.b. ) kontaktı, nitre edilmiş maddeler yapan fabrikalardaki yangınlar, sinema yangınları (eski sellüloid filmler), patlayıcı madde kazaları.

Kronik :

– Kronik, konjonktivit, keratit,

– Kronik bronşit, anfizem,

– El,saç,diş ve ciltte sarı renk, dişlerde çürüme,

1 Yıl

 Amonyak

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A –  8, c  Amonyak
Akut :

– Solunum yollarında irritasyon akut akciğer ödemi, sekonder bronkopnömoni

– Keratokonjonktivit, iris atrofisi, kornea ve lens bulanıklığı,

– Ciltte yanıklar,

– Sindirim sisteminde yanıklar,

– Larenks ödemi, şok,

– Nervöz bozukluklar, koma,

15 Gün Yapay gübre yapımı

– Üre yapımı ve bunun nitrik asit sentezinde ve bazı sentetik formol üre reçinelerinin yapılmasında kullanılması

– Soğutucu olarak amonyak kullanılması ile yapay buz

– Solvay işlemi ile soda yapımı

– Kok ve havagazı fabrikaları, boyacılıkta kazıma maddesi olarak kullanılması,

Kronik:

– Astmatiform krizler,

– Psödomembranöz konjonk-tivit.

1 Yıl

Nikel ve bileşikleri
a) Nikel ve nikel tuzları

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
a) Nikel ve nikel tuzları
Akut :

– Mide

– barsak kanalında  akut zararlar (bulantı, kusma).

7 Gün – Alaşım yapımı (bakır, mangan krom, demir ve molibdenle ) ve bu alaşımlarla madeni para mutfak ve ev eşyası yapılması,

– Demir ve çelik sanayiinde kullanılan özel çeliklerin (ferronikel) fabrikasyonu, korrozyona dayanıklı  çelik dökümü ve bunların tekerlek  yapımı v.b. işlerde kullanılması

– Elektrogalvanizasyon (nikelleme )

– Nikel – kadmiyum akümülatörlerin yapımı,

– Kimya sanayiinde katalizatör olarak kullanılması.

Kronik :

– Mide barsak belirtileri,

– Dermatozlar (prurit, eritem, cilt ülserleri, ekzama, pigmentasyon).

1 Ay

Nikel karbonil Ni (CO) 4

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
b) Nikel karbonil Ni (CO) 4
Akut :

1.Dönem :

– Sendeleme, bilinç bozukluğu gibi merkezi sinir  sisteminde hafif zarar belirtileri,

– Solunum yolları irritasyonu. 2.Dönem :

– Solunum yolları irritasyonu (retrosternal delici ağrı ve siyanoz ile birlikte),

– Tekrarlayıcı sakral ağrılar,

– Genel durumda bozulma  (halsizlik, baş ağrısı, ateş, sürekli zayıf nabız, hipertermi ),

– Akciğer ödemi, subikter ve kalp yetmezliği,

15 Gün – Cevherlerinden nikel elde edilmesi,

– Nikel ve bakır ayırma işlemleri,

– Saf nikel elde edilmesi,

– Kimya sanayiinde bazı sentezlerde katalizatör olarak kullanılması.

Kronik :

– Nöbet şeklinde astmatiform dispne,

– Nervöz ve psişik bozukluklar,

– Anemi.

– Karaciğer fonksiyon bozukluğu (ikter, kolik)

6 Ay
( Gerektiğinde ilk günde kanda nikel, ilk iki günde kanda karbon monoksit ve idrarda nikel tayinleri yapılır.)

Fosfor ve anorganik fosfor bileşikleri Beyaz fosfor

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 10,  a  Fosfor ve anorganik fosfor bileşikleri Beyaz fosfor
Akut :

– Mide, barsak kanalı zararları (bulantı,kanlı kusma ),

– Merkezi ve preferik sinir  sistemi bozuklukları,

– Cilt ve mukozalarda  yanık,

15 Gün – Fosfor ya da fosfor bileşiklerinin istihsali

– Maden cevherlerinden ve kemiklerden fosfor elde edilmesi,

– Kimya ve ilaç sanayiinde fosforun kullanılması,

– Fosforlu bronz yapımı,

– Fosforlu pestisidlerin yapımı ve kullanılması,

– Donanma fişeği, duman çıkarıcı maddeler, yangın bombası işaret ve aydınlatma fişeklerinin yapımı,

– Beyaz fosfordan kırmızı fosfor elde edilmesi,

Kronik :

– Yorgunluk, zayıflama, iştahsızlık, sindirim bozukluğu,

– Deri mukoza ve retina  kanamaları,

– Osteonekroz, kemiklerde enfeksiyonlara dirençsizlik (osteomiyelit, periostit, özellikle alt çene kemiğinde ),

– Karaciğer ve böbrek parankim zararları.

1 Yıl

Fosforlu hidrojen ( PH3 )

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
Fosforlu hidrojen ( PH3 )
Akut :

– Baş ağrısı, bulantı,  şiddetli suzluk duygusu, kusma ishal,

– Dispne, siyanoz ve sıkıntı ile birlikte göğüs ağrıları,

– Ekstansor kaslarda spazm,  ajitasyon, kramplar, delir,

– Akut karaciğer ödemi, koma.

15 Gün – Az miktarda fosfor ihtiva  etmek ve nemle birlikte olmak koşulu ile Ferrosiliş mangansilis, Kalsiyum, Karbit ve Kalsiyum siyanamid yapımı ve kullanılması,

– Tahıl silolarında ensektisit olarak alüminyum ve çinko fosfitlerin kullanılması,

– Kalsiyum karbitteki safsızlıklardan asetilen elde edilmesi ve kullanılması.

Diğer anorganik fosfor bileşikleri ( Klorlu fosfor bileşikleri )

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
Diğer anorganik fosfor bileşikleri ( Klorlu fosfor bileşikleri )
– Gözlerde, solunum yolları ve ağız mukozasında irritasyon. 15 Gün – Özellikle kimya sanayii, grafik sanatlar ve yapay gübre yapı mında, fosforik asit ve anorganik fosfor bileşiklerinin kullanılması,

Tetra fosfor tri sülfit

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
Tetra fosfor tri sülfit
– Eritem (fosfor eritemi), – Allerjik pruriginöz dermatoz. 1 Ay – Kibrit kutularındaki sürtme yüzeyinin yapımı ( tetrafos-fortrisülfit : P4 S3 )

Organik fosfor bileşikleri

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
( Radyolojik olarak alt çene kemiği nekrozu saptanır ) A – 10,  b  Organik fosfor bileşikleri
Akut :

– Baş dönmesi nöbetleri,  migren, bulantı, iştahsızlık, sıkıntı hissi, ajitasyon, baş ağrısı,

– Görme bozukluğu, salivasyon, miyosis,

– Dispne, bronşlarda hipersekresyon, larenks ve bronş spazmı,

– Bradikardi, hipotansiyon,

– Ekstremitelerde, göz kasların da, dilde kas krampları,

– Şiddetli terleme, bulantı,  kusma ve defekasyon ile birlikte sindirim kanalı spazmları,

– Akut akciğer ödemi,   solunum felci,

15 Gün – Organik fosfor bileşiklerinin yapımı,

– Bu bileşiklerin pestisit olarak kullanılması,

– Böyle maddelerle bulaşmış  kapların gündelik hayatta  kullanılması,

– Bu maddelerle çalışan laboratuvarlar.

(Kanda kolinesteraz aktivitesi tayini yapılır.)   (Dietil paranitrofenil thiosulfat ihtiva eden alkilfosfat zehirlenmelerinde idrarda   paranitrofenol tayin edilir.)

Kurşun ve kurşun tuzları

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 11,  a  Kurşun ve kurşun tuzları
Akut :

– Sindirim sistemi zararları  (karın ağrısı, kusma),

– Karaciğer ve böbrek fonksiyon bozukluğu,

– Nervöz belirtileri (kramplar),

– Şok,

1 Ay – Kurşun cevherlerinden ve çinko izabehanelerindeki kurşunlu küller ile kurşunlu piritlerin kavrulmasından geri kalan artıklarından kurşun elde edilmesi, işlenmesi,

– Kurşunlu eski metallerden  ve eski kurşunlardan kur şunun geri kazanılması,

– Kurşun, kurşun alışımları ve kurşunlu metallerin izabesi, dökümü, rafine edilmesi, haddelenmesi,

– Çinko izabesi, çinko ve kurşundan külçe dökümü,

– Kurşun bileşiklerinin yapımı, işlenmesi,

– Elektrikli akümülaör imalat ve tamirleri,

– Kurşun ve kurşun alaşımları ile kaynak, lehim kalaylama, kurşun ve çinko izabehanelerindeki çalışmalar,

– Kurşun ve kurşun alaşımlarından yapılmış bütün maddelerin yapımı dökümü, temizlenmesi,

– Kurşunlu eğe ve zımparalarla, eğeleme ve zımparalama işlemleri,

-Kurşunlu metallerin kor haline getirilmesi, çekme işlemleri,

– Kurşunlu insektisitlerin yapımı, işlenmesi    ve kullanılması – Kurşunlu boya, badana, cila, lak, mürekkep, yapıştırıcı   maddeler, koruyucu kalkar, boya maddeleri ( kurşun be-   yazı, çinko beyazı ), krom sarısı, krom kırmızısı ) ve sikatiflerin ( kurşun naftenat )   yapımı, hazırlanması, kullanılması,

– Karma, yakma, raspa yapma, aşındırma kaynak alevinde kesme, sıcak perçinle kurşun kaplama, gemilerin ve demir  yapıların sökülmesi, onarımı,  eski boyaların kazınması,

– Kap kacak ve bazı kiremitlerin yapımı, – Kurşunlu emaye yapımı, sırlama, seramik eşyanın süslenmesi, işlenmesi, kurşunlu  materyall cam ve diğer eşyaların emaye edilmesi,

– Kurşunlucam kap, bardak   yapımı, – Kurşunlu cam dökümü, karıştırılması ( kristal yapımı ),

– Kurşunlu elmas tutucular  kullanılarak elmas yontulması,

– Matbaalarda dizgi makinelerinin kullanılması ( Monotip, linotip gibi ).

– Kurşunlu tozlarda kromitografi, – Bazı sentetik maddelerin yapımında organik kurşun bileşiklerinin kullanılması (poliviklorür için stabilizatör  olarak kurşun stearat ).

– İçinde kurşun tozu dumanı  veya buharı bulunan işyerlerinde de yapılan işler.

Kronik :

1.Emilim dönemi :

– Klinik belirti yoktur,

– İdrarda ve kanda kurşun  artmıştır.

– İdrarda koproporfirin ve delta aminolevülinik asit artmıştır,

– Kanda delta aminolevünik asit dehidraz aktivitesi azalmış ve protoporfirin IX artmıştır.

– Basofil noktalı eritrositler artmıştır,

– Hemoglobin azalmıştır,

– Dişetlerinde Burton çizgisi  olabilir.

2.Presatürnizm ( kritik başlangıç dönemi ) :

– Halsizlik, ajitasyon, baş ağrısı, baş dönmesi, kas gücünde azalma,

– İştahsızlık, kabızlık,

– Ciltte soluk – gri renk  (kurşun kolorit)

– Normo veya hipokrom    anemi,

3.Satürnizm ( belirli zehirlenme ) :

– Yukarıdaki bütün belirtiler daha da şiddetlenir,

– Kurşun kolikleri,

– Polinevrit ( en çok nervüs radialis felci ),

– Ensefalopati ( baş ağrısı, kas krampları, menengial irritasyon belirtileri, koma kurşun eklampsisi )

4.Geç hastalık dönemi :

– Kronik azotemik, hipertansif nefrit,

– Kronik ansefolapati

– Kronik mide, barsak bozuklukları, zararları,

– Romatizmal şikayetler kurşun gut’u

3 Yıl
( Kanda kurşun miktarı tayini, kurşun zehirlenmesi için en iyi indikatördür. Ayrıca basofil granülasyonlu eritrositlerde artma, idrarda delta aminolevülinik asit, idrarda koproporfirin, idrarda kurşun, kanda delta aminolevülinik asit dehidraz, eritrositlerde protoporfirin IX tayinlerinden yararlanılır. Selatör ilaçlarla yapılan yükleme testi ile idrarda provoke kurşun miktarı tayini daha önce geçirilmiş kurşun zehirlenmelerinin tanısında yardımcı olur. )

Organik kurşun bileşikleri

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 11,  b  Organik kurşun bileşikleri ( Kurşun tetraetil, kurşun tetra metil )
Akut :

– Hipotermi, hipotansiyon, bradikardi.

– Psikoz (delirium tremens)

1 Ay – Kurşun tetraetil ve meil elde edilmesi, bunlarla tetemas  içinde vurunu önleyici olarak bu maddelerin bulunduğu akaryakıtların elde edilmesi,

– Akaryakıt tanklarının temizlenmesi ve onarımı,

– Bu gibi akaryakıların yanması ile atmosferin kirlenmesi,

– İçine kurşunlu akaryakıt katılmış yapışırıcı v.b. Maddelerin kullanılması,

Kronik :

– Psişik bozukluklar hiporeksitabilite,

– Uykusuzluk, miyalji, baş  dönmesi, bulanı, kusma, hipotansiyon,

– Tremor, hiperrefleksi,

– Karaciğer ve böbrek zararları.

3 Yıl

Karbon sülfür ( Kanda ve idrarda kurşun tayini yapılır. )

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A –  12,  a  Karbon sülfür ( Kanda ve idrarda kurşun tayini yapılır. )
Akut :

– Hipotermi, hipotansiyon, bradikardi.

– Psikoz (delirium tremens)

15 Gün – Karbon sülfür ve türevlerinin (karbon tetraklorür) elde edilmesi,

– Karbon sülfürün çözücü olalarak, özellikle yağların, gutaperka, reçineler ve eterik yağların ekstraksiyonununda ve çözümünde kullanılması

– viskoz, sentetik, elyaf, selülozik filmler  ve selefon yapımı

– Bazı yapıştırıcıların yapımı,

– Karbon sülfür ile kükürtün ekstraksiyonu ve özünmesi bu eriyiklerin kauçuk vulkanizasyonunda ve kibrit fabrikalarında kullanılması,

– Karbon, sülfürlü ilaç ve kozmetiklarin yapımı,

– Karbon sülfür veya karbon sülfürlü maddelerin ensektisit veya parazit öldürücü olarak tarımda ve tahıl silolarında kullanılması.

– Bazı kemirici hayvanları yokedici ilaçların yapımı.

Subakut

– Keratokonjonktivit,

– Nöropsişik bozukluklar (baş ağrısı, agressivite, ( Seksüel davranış bozuklukları, dikkatte azalma, ajitasyon, depresyon, uykusuzluk ),

1 Ay
Kronik :

– Polinevrit (motoriksensible),

– Retrobulber optik, nevrit, skotom, pupilla bozuklukları.

– Nervüs akustikus zararı,

– Depresyonlar

– Piramidal ve ekstra pramidal sinir zararları,

– Mide, barsak şikayetleri,

– Hiperkolesterinemi, hiperlipoproteinemi,

– Damar sklerozu (öncelikle   beyin ve böbreklerde),

– Gonad fonksiyonlarında bozulma,

– Erken ihtiyarlama, – Koroner seklerozu

1 Yıl
(Gerektiğinde idrarda iyodazid testi, gonad hormonlarının tahlili, elektroansefalografi, elektromiyografi, odiyometri yapılır; idrarın Fehling reaktifi ile kahverengi olup olmadığına bakılır. )

Kükürtlü hidrojen

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 12,  b  Kükürtlü hidrojen
Akut :

– Baş ağrısı, baş dönmesi,

– Göz ve solunum yolları  mukozasında irritasyon,

– Bilinç kaybı, solunum  felci

15 Gün – Sentetik elyaf sanayii (viskoz ve selofon yapımı),

– Sanayi gazlarının elde edilmesi, ( havagazı )

– Klorhidrik asit, sülfürik asit, karbon dioksit kükürtlü boyaların ve diğer kimyasal maddelerin yapımı,

– Şeker rafinerileri,

– Hela ve fosseptık temizlemeleri, boşaltma sırasında ve boşaltmadan sonraki çalışma ve kontroller.

Subakut :

– Baş ağrısı, baş dönmesi, uyku bozuklukları, ağızda  madeni tad, salivasyon, bulantı, ishal

– Keratokonjonktivit, fotofobi, Görme bozuklukları göz kapağı kasları krampları,

– Solunum yollarında irritasyon, bronşit, kanlı balgam,

1 Ay
Kronik ( Sulfhidrismus ) :

– Solunum ve sindirim sisteminde karakteristik olmayan belirtiler,

– Psişik bozukluklar.

2 Ay

Sülfürik asit

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 12, c  Sülfürik asit
Akut :

– Ciltte yanık, nekroz,

– Üst solunum yollarında irritasyon, akut bronşit,

– Konjonktivit, gözde yanık

15 Gün – Sülfürik asit üretimi,

– Patlayıcı madde sanayii,

– Sentetik elyaf yapımı,

– Boya ve boya maddeleri yapımı,

– Eterler ve esterlerin üretimi,

– Kurşunlu akümülatör fabrika ve onarım yerleri,

– Minaral ve bitkisel yağ rafineri,

– Selülozdan glukoz elde edilmesi,

– Dericilik ve tabaklık,

– Brom ve iyot üretimi,

– Gaz kurutma işlemleri,

– Uranyum üretimi,

– Sabun sanayiinde yağ asitlerinin geri kazanılması,

– İlaç sanayii,

– Laboratuvarlar.

Kronik :

– Ciltte sikatris, keloid,

– Kornea ülserleri, keratit, görme zararları,

– Üst solunum yollarında kronik iltihap, kronik bronşit,

– Dişlerde dekalsifikasyon, çürüme, diş dökülmesi,

3 Ay

Kükürt dioksit

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 12,  d  Kükürt dioksit
Akut :

– Üst solunum yollarında irritasyon, bronşit, bronkopnömoni, akut akciğer ödemi,

– Konjonktivalarda  irritasyon,

– Bulantı, kusma.

15 Gün – Sülfürik asit üretiminde ara ürün olarak,

– Kağıt hamuru yapımı, nişasta sülfitler ve thiosulfatların üretimi,

– Şeker elyaf, deri ve tutkalların işlenmesinde beyazlaştırıcı olarak,

– Organik sentezlerde,özellikle karbonsülfür, thiofen, sulfonlar ve sülfonatların üretiminde,

– Şarapçılıkta,

– Pestisid olarak kullanılması,

– Cevherden bakır elde edilmesi ve işlenmesi,

– Buz dolaplarında soğutucu madde olarak,

– Besin maddelerinin dezenfeksiyonu,

– Kok fırınları,petrol rafinerileri, kömür ve fuel-oil yakılan ocaklar, kazanlar.

Kronik :

– Ciltte deskuamasyon,

– Kronik bronşit, anfizem,  bronşektazi, sağ kalp yetmezliği,

– Koku ve tad duygusunun azalması ve kaybı,

– Parkinsonizm, refleks  bozuklukları,

– Dişlerde çürüme ve  dökülme.

3 Ay
(Gerektiğinde idrarda sulfat miktarı tayini yapılır. )

Talyum ve bileşikleri

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A –  13  Talyum ve bileşikleri
Akut :

– Susuzluk duygusu, bulantı, kusma, kabızlık

– Taşikardi, stenokardi, hipertansiyon,

– Yüzde, konjonktivalarda, üst solunum yollarında hiperemi,

– Parmaklarda parestezi, – Ayaklarda ağrı ( Burning feet ),

– Uykusuzluk,

– Assendan polinevrit,

– Saç dökülmesi, tırnaklarda lunula çizgileri,

– Psişik bozukluklar,

– Korsakow sendromu, bulber paralizi,

– Kafa sinirlerinde nervüs,

– Okülomotorius ve nervüs, optikus, nevrit.

15 Gün – Ağır metal cevherlerinden  talyum elde edilmesi, geri  kazanılması, alaşımlarının  ve bileşiklerinin yapımı,

– Talyum veya bileşiklerinin ilaç sanayinde, cam sanayiinde ( özellikle optik camlar ve yapay mücevher taşları ) kullanılması, boya ve boya maddelerinin, piroteknik maddelerinin yapımı,

– Ensektesit ve fare mücadele  ilacı olarak talyum sulfat elde edilmesi ve kullanılması,

– Kızılötesi ışınlara duyarlı foto elektrik hücrelerin yapımı.

Kronik :

– Zayıflama, uykusuzluk,

– Stomatit, ana-it gastrit,

– Görme bozuklukları,

– Dikkatte azalma,

– Böbrek zararları ( albüminüri, silindirüri, eritrositüri ),

– Saç dökülmesi

1 Yıl
( Gerektiğinde idrar, dışkı, saç ve tırnakta talyum tayini yapılır. )

Vanadyum ve bileşikleri

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 14  Vanadyum ve bileşikleri
Akut :

– Solunum yolları irritasyonu  ( ses kısıklığı, yutakta kuruluk, kuru öksürük, dispne, göğüsde daralma  duygusu ),

– Akut bronşit, bronkopnömoni,

– Dilde ve ekstremitelerde tipik yeşil

– siyah renk,

15 Gün – Cevherden ve vanadyum bulunan cüruftan elde edilmesi, işlenmesi,

– Ferromangan yapımında kullanılan vanadyum pentoksidin hazırlanması,

– Demir ve çelik tasfiyesi, ferromanganlı özel çelik yapımı

– Aliminyum cevherlerinin işlenmesi

– Kimya sanayinde katalizatör veya oksidasyon maddesiolarak kullanımı

– Çeşitli mürekkep, boya maddeleri,  kurutucu maddeler ve fotografçılık  maddelerinin yapımı

– Petrolden elde edilen akaryakıt ( özellikle ağır yağ ) ile çalışan kazan, ocak, baca ve türbinlerin temizleme ve  onarımı.

Kronik :

– Kronik bronşit (anfizemli  veya amfizemsiz),

– Nörolojik, psişik bozuklar (parmaklarda tremor, depresyon ),

– Kalpte fonksiyonel bozuklar (çarpıntı),

– Ekzematiform dermatoz.

1 Yıl

Halojenler

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 15, a   Klor
Akut :

1. Dönem :

– Göz ve üst solunum yolları  mukozasında irritasyon, öksürük krizleri, göğüste sıkışma hissi,

2. Dönem :

–  48 saat süren latent dönem.

3. Dönem :

–  Akut akciğer ödemi, şok,

–  Taşikardi,hipotansiyon, oligüri

15 Gün – Klor elde edilmesi ve sıvılaştırılması,

– Sıvı klorun taşınması ve bununla temas,

– Kimya ve ilaç sanayiinde klor türevlerinin yapımı,

– Metal yüzeylerinin klorhidhidrik asit ile aşındırılması,

– Hipoklorürlere (klorlu su) asit etkisi ile klor atomlarının açığa çıkması.

Kronik :

– Göz ve üst solunum yolları mukozasında irritasyon, kronik bronşit, amfizem,

–  Atipik mide,barsak şikayetleri,

3 Ay
A -15,  b  Brom
Akut :

– Klorda olduğu gibi üç dönem vardır,belirtileri  daha hafiftir, solunum sistemi belirtileri daha az, sindirim sitemi belirtileri daha sıktır,

– Ciltte yanıklar, nekrotik ülserasyonlar,

15 Gün – Bromun deniz suyundan ve deniz tuzunun,yosunun ve sanayide potasyum tuzlarının işlenmesinden kalan artıklardan elde edilmesi,

– Brom türevlerinin yapımı,

– Bromun kimya sanayiindeki  bazı sentezlerde oksidasyon maddesi olarak kullanılması.

Kronik :

–  Ekzama,akne,deride ülserasyon

3 Ay
A – 15,  c   İyot
– Deride,göz ve üst solunum yolları mukozasında irritasyon

– Gözlerde yanık,

– Akne, pemfigus.

3 Ay – Deniz alglarından, ( Şili güherçilesinden ve petrol   rafinelerindeki çeşitli  işlemler sırasında iyot elde edilmesi,

– İyot ve iyot bileşiklerinin kullanılması, (örneğin kimya, ilaç sanayii ve fotoğrafçılık) .

A – 15,  d   Fluor
Akut :

– Cilt ve mukozada yanık,doku zararları ( bir latent süreden sonra ağrılı derin nekrozlar,doku kaybı ),

– Solunum yollarında irritasyon, akut akciğer ödemi,

– Kramplar,felçler,

– Akut böbrek zararları,

– Akut kalp ve dolaşım bozukları,

15 Gün – Fluorhidrik asit ve alkali flufluorürlerin elde edilmesi, kullanılması,

– Kryolit banyosunda elektroliz ile alüminyum elde  edilmesi,

– Döküm parçalarının aşındırılması ve çeliğin parlatılması (fluorhidrik asit ve tuzları ),

– Cam ve porselenin dağlanması, camın matlaştırılması, kristallerin parlatılması, döküm parçalarının ve çeliğin temizlenmesi (fluorhidrik  asit ve tuzları ),

– Fluor bileşiklerinin pestisid  ve kereste konserve edicisi  olarak kullanılmaları,

– Amonyum flüorür ile emaye yapımı,

– Düşük küllü filtre kağıdı yapımı,

– Temizlik tozu yapımı, ( sodyum silisyum fluor bileşikleri )

– Özel çimento türlerinin yapımı ( kalsium fluorür ),

– İçinde fluor bileşikleri bulunan sanayii artıkları ( örneğin süperfosfat ve petrol sanayii ),

Kronik :

– Fluor kaşeksisi ( fluoroz ),

– Dişlerde lekeler ( güve yenigörünüm ), çürükler,

– Osteoskleroz ve osteomalazi   benzeri kemik değişiklikleri   (öncelikle kostalar, kolomna   vertebralis ve pelvisde ),

– Eklem bağlarında kireçlenme eklem hareketlerinde sınırlanma (Morbus Bechtrew  benzeri ),

– Zayıflama, anemi,

– Deride kuruluk, tırnaklarda   kırılma,

– Böbrek fonksiyon bozukluğu.

1 Yıl
(Gerektiğinde idrarda fluor miktarı tayini yapılır. )

Alifatik veya alisiklik hidrokarbonlar

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 16 Alifatik veya alisiklik hidrokarbonlar
Akut :

– Baş dönmesi,kulak çınlaması rausch hali, koma, pnömoni, plörit.

15 Gün – Ham petrolün distile ve rafine edilmesi,

– Hidrokarbonların yapılarını değiştirmeye hizmet eden kraking ve reforming işlemleri,

– Distilasyon ürünlerinin çözücü, yakıt maddesi, yağları temizleyici ve yanma maddesi olarak kullanılması,

– Bu maddelerin depolandığı kap, tank v.b.nin temizliği.

Kronik :

– Komedon, akne, follikülit,

– Fotosensibilite, cilt kanseri,

1 Yıl

Alifatik ve alisiklik halojenli hidrokarbonlar

( Metil klorür, kloroform, karbon tetraklörür 1, 1, 1 ve 1, 1, 2 triklor etan, tetrakloretan, trikloretilen, perkloretilen metan ve etanın fluorlu ve klor fluorlu türevleri, metil bromür, klorbrom metan, DDT DDD, heksaklor sikloheksan, aldrin, dieldrin, endrin, texafen, vinil klorür, tetra fluor etilen, kloropen v.b. )

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 17  I. Doymuş alifatik halojenli hidrokarbonlar

a. Metil klorür, metil bromür

Akut :

– Konjonktivalarda ve solunum irritasyon,

– Baş dönmesi, nistagmus,  mid riasis, ışığa karşı pupilla refleks kaybı, konuşma   bozuklukları, intentionel tremor, yürüme bozuklukları,

– Fobi, somnolans delir,

– Kas krampları, pareziler,

– Jackson tipi epilepsi,

– Böbrek zararları ( oligoüri, anüri, albüminüri, üremi ),

– Beyin ödemi, akut akciğer ödemi,

– Tedaviye cevap vermeyen  neralize tremor ( kalıcı ).

15 Gün – Bu gruptaki bileşiklerin ara veya son ürün olarak elde  edilmesi ve kullanılması,

– Kuru temizleme işleri,

– Bunların yağ, cila, lak, reçine vernik, bitum, kükürt, balmumu, sentetik elyaf ( selüloz ) için çözücü olarak kullanılmaları, metallerin temizlenmesi ve yağsızlaştırılması, boyama işleri,

– Soğutucuların içinde soğutma maddesi olarak, bunların  yapımı ve onarımı,

– Ensektisit olarak kullanılmaları ( özellikle spray şeklinde ),

– İlaç sanayiinde çeşitli dezenfeksiyon maddeleri anestetik ve antiseptiklerin yapımında,

– Boyacılıkta kullanılan maddelerin çözücü, inceltici ve aşındırıcı (düzeltici) olarak yapımı ve kullanılması ),

– Yangın söndürücü maddelerin yapımı ve kullanılması, ( Bu maddelerin bazıları yüksek sıcaklık derecelerinde veya alevle temasta fosgen vb. A – 3.b   de olduğu gibi toksit halojen  türevleri meydana getirirler ).

Subakut :

– İntestinal ve nervöz bozuklukları,

– Miyokloni,

1 Ay
Kronik :

– İntestinal bozukluklar ( bulantı, kusma, kolik, diyare ),

– Nörolojik belirtiler ( baş ağrısı, somnolans, koordinasyon bozukluğu, tremor, felçler ).

1 Yıl
b.  Tetraklor etan ve karbon tetraklorür
Akut :

– Konjonktivalarda ve solunum yolları mukozasında irtasyon

– Bulantı, kusma, baş dönmesi, somnolans,

– Hepatonefrit ( latent bir dönemden sonra )

15 Gün
Kronik : – Dermatozlar. 3 Ay
A – 17,  II. Doymamış alifatik halojenli hidrokarbonlar

a.  Trikloretilen, tetrakloretilen

Akut :

– Baş ağrısı, dönmesi, uyuşukluk,

– Mukoza irritasyonları,

– Somnolans, narkoz,

15 Gün Alifatik diziden hidrokarbonların halojen türevlerrinin istihsali, açığa çıkarılması ya da kullanılmasına ilişkin herhangi bir işlemle uğraşma,
Kronik :

– Yorgunluk, tremor, karakter değişikliği,

– Dermatozlar,

– Ani kalp durması

– Trikloretilen alışkanlığı.

6 Ay
A – 17,  III. Halojenli alfatik ve alisiklik ensektisitler

( DDT, Aldrin, Dieldrin v.b. )

Akut :

– Tremor, lokal ve generalize   kramplar, felçler,

15 Gün
Kronik :

– Blefarokonjonktivit,

– Dermatozlar,

– Nörolojik bozukluklar,

– Hipoplastik anemi ( son ikisi   daha çok hekzakloroheksanla olur).

1 Yıl
A – 17,  IV. Metan ve etanın klor ve fluorlu türevleri

( fluoranlar )

  – Bu maddelerin şimdiye kadar insanlarda zehirleyici etkileri görülmemiştir. Ancak ısıtılmala rında zehirle halojen maddeler açığa çıkar.
A – 17,  V. Sentetik maddelerin halojenli monomerleri

( Vinil klorur ve kloropren gibi )

Akut :

– Somnolans, bilinç kaybı,

15 Gün
Kronik :

– İntestinal ve nörolojik bozukluklar,

-Alopesia ( öncelikle kloroprenle ),

– Parmaklarda Raynaud sendromu tipinde vasomotor bozukluklar,falankslarda akroosteoliz,dermatozlar (vinilklorür polimerizasyonu sırasında).

1 Yıl
( Gerekirse idrarda Fujiwara reaksiyonu ile bazı klorlu alifatik  hid- rokarbonların tri ve per gibi parçalanma ürünlerinin saptanması yoluna  gidilir. )

Alkoller

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 18,  a  Alkoller
– Konjonktivalarda ve üst solunum yollarında irritasyon,

– Narkotik etki.

Metil alkol

Akut :

– Baş ağrısı, bulantı, kusma,   siyanoz, taşikardi, akut akciğer ödemi, koma.

– Görme bozukluğu,

– Nefropati, hepatopati, nöropati,

15 Gün – Alkol ve bunların halojenli   bileşiklerinin elde edilmesi,

– Boya, cila, vernik, doğal ve  sentetik reçine, kimyasal temizleme maddeleri, leke çıkarıcılar için çözücü ve üretici yapımı ve kullanılması,

– Verniklerin, elektrik malzemesindeki yalıtıcı manroların ( diaseton alkol ), anilin boyalarının ( metanol ) yapımı ve işlenmesi,

– Kozmetik, parfüm ve sabun  yapımı,

– Meyve esanslarının elde edilmesi,

– İlaç sanayii

– Antifriz, fren sıvısı, sentetik yağlama maddeleri, koruyucu cam ekran yapımı,

– Lastik sanayii ve yapay deri yapımı,

– Kereste konserveleme maddelerinin yapımı ve kullanılması( diaseton alkol ),

– Sentetik elyaf sanayiinde  sellüloid ve sellüloz asetat için çözücü olarak ve temizleme ve çözünleme maddesi olarak kullanılması,

– Bazı sentetik kumaş ve örtülerin yapımı,

– Şapka yapımı ( hasır şapka )

– Formalhedit elde edilmesi ( metanol ),

– Tohumculukta su çekici ve bakteriostatik olarak,

– Petrokimya sanayii ( rafineriler ),

– Füzelerde yakıt olarak (propanol ),

– Patlayıcı madde sanayiinde

Kronik :

– Konjonktivalar ve üst solunum yollarında irritasyon.

– Baş ağrısı, baş dönmesi,

– Dispeptik şikayetler,

– Fotofobi, görme azlığı, midriasis, papilla ödemi

1 Yıl
( Gerektiğinde kanda ve idrarda metil alkol ve formik asit miktarları  tayin edilir. )

[/wps_table}

Meslek Hastalıkları genel bilgilendirme

Glikoller

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 18,  b  Glikoller
Akut :

– 12 saatlik latent süreden sonra

– Nörolojik belirtiler ( bacaklarda zayıflık, kramplar ),

– Karaciğer ve böbrek zararları (ikter, hematüri ),

– Akut böbrek yetmezliği,

– Akut akciğer ödemi.

15 Gün – Glikol, poliglikoller, bunların türevleri ve asetatların  elde edilmesi,

– Kimya sanayiinde çeşitli organik sentez işlemlerinde ara ürün olarak, öncelikle cila,   reçine, sellüloz bazına dayanan ve çabuk kuruyan notrosellüloz ve sellüloz asetat için çözücü olarark,

– Çeşitli ilaçlarda sıvağ  (sulfonamid, antibiotik, asetilkolin ) deodorant, dezenfeksiyon  maddesi, bakteriostatik (klima cihazlarında hava sterilizasyonu için ) gliserin yerine,

– Kozmetik sanayii ( sabun, krem, yüz kremleri ),

– Antifriz, fren sıvısı ve hidrolik yağ yapımı,

– Besin maddeleri sanayiinde  çeşitli esans ve ekstrelerin yapımı,

– Tekstil sanayiinde dokuların yumuşatılması, boyamaya, basma işlemine hazırlanması,çeşitli sentetik kuvvetlendirici maddeleri yapımı, çeşitli sentetik kumaş ve yapıştırıcıların yapımı,

– Fotoğraf sanayiinde bazı  plak ve filmlerin yapımı,

– Patlayıcı madde sanayii, sentetik lastik maddeleri – Tütün sanayiinde kurutma maddesi olarak, gazların kurutulması için (ancak propilenglikol nem muhafaza edici olarak da kullanılır. )

– Yeraltı havagazı borularının izolasyonu (etilenglikol katılarak. )

Kronik :

– Rinit, kronik konjonktivit,

– Karakteristik olmayan hematolojik bulgular,

– Baş ağrısı, baş dönmesi, nistağmus,

– Ruhsal bozukluklar, kişilik bozuklukları,

1 Yıl

Eter ve türevleri
Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 18, c  Eter ve türevleri
– Somnolans, baş ağrısı, baş   dönmesi, bulantı, kusma,  Etilen oksit ve dioksan

– Göz, burun ve yutakta irritasyon,

– Baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma,

– Karaciğer stazı, böbrek yetmezliği,

– Akut akciğer ödemi, Halojen türevleri (özellikle diklordietil eter) Solunum yollarının şiddetli irtasyon,

– Akut pnömoni,

1 Yıl – Eterin ve halojenli türevlerinin elde edilmesi,

– Kimya sanayiinde balmumu yağ, lastik, reçine, cila ve ve nitrosellüloz için çözücü olarak, organik sentezlerde ara maddesi ve kurutucu   olarak, kollodyum yapımında nikotin ekstraksiyonunda,

– İlaç sanayiinde alkaloidlerin da edilmesi, sterilizasyon  maddesi ve anestezik olarak, Sentetik elyaf sanayiinde  sellüloz asetatın ve yapay ipeğin çözücüsü olarak, dokumaların boya ve basma işlemlerine hazırlanması,

[/wps_table]

Ketonlar

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 18,  d  Ketonlar
– Parfümeri, lastik, fotoğraf ve plastik sanayiinde,

– Bazı özel yakıtların yapımı,

– Dumansız barutla patlayıcı  madde yapımı,

– Boya ve cilalar için çözücü ve kazıyıcı ( düzeltici ) olarak,

  – Ayakkabı sanayiinde temizleyici,

– Ketonların ve türevlerinin  elde edilmesi,

– Kimya sanayiinde ekstraksiyon maddesi, temel madde  veya ara ürün olarak kulla nılması, cila, vernik, reçine,  yapıştırıcı maddeler, boya  maddeleri, yağlar, kollodyum selüloz astetat, asetilen için çözücü olarak,

– Sentetik elyaf sanayiinde, yapay ipek ve yapay deri yapımı, kumaşların boyama, basma işlemlerine hazırlanması,

– Parfümeri ve kozmetik sanayii,

– Sellüloid yapımı,

– İlaç sanayiinde kloroform,  iodoform, bromoform, sulfonal yapımı,

– Yapay lastik ve patlayıcı  madde, dumansız barut ) yapılan yerler,

– Eğlence maddeleri sanayii.

Per akut :

– Şiddetli irritasyon (salivasyon, gözyaşı akması, öksürük), baş dönmesi, bulantı   kusma, koma,

2 Gün
Akut :

– Göz ve üst solunum yolları mukozası irritasyonu,

– Bulantı, kusma, baş dönmesi, baş ağrısı,

15 Gün
Kronik :

– Baş dönmesi, baş ağrısı, halsizlik,

– Kabızlık,

– Göz ve solunum yollarında  irritasyon,

– Dermatozlar.

6 Ay

Organik esterler

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
( Alifatik asitlerin esterleri – asetat, formiat, laktat, butirat, aromatik anorganik asitlerin esterleri, ftalatlar, mineral asitlerin esterleri, dimetil sülfat, metil silikat, nitrik asit esterleri – nitrogliserin gibi )
Akut : – Mukozalarda irritasyon, 7 Gün – Organik esterlerin yapımı,

– Kimya sanayiinde nitro cilaları, sellüloz asetat, doğal  ve sentetik reçineler, lastik, yağ, balmumu, boya maddeleri, vernik, emaye, mürekkep için çözücü, plastikleştirici, yapıştırıcı, aseton yerine organiz sentezlerde   ara ürün,

– Yapay deri sanayii,

– Duvar, zemin döşeme malzemesi yapımı, yapay tahta, yapay döşemelik kumaş yapımı, – Parfümeri  (tırnak cilası, parfüm ),

– besin maddeleri sanayii (meyva esansları)

– Kırılmaz cam yapımı,

– Benzine ve motor yağlarına  vuruntuya karşı triorto-kresilfosfat katılması,

– İlaç sanayiinde çeşitli bakteriostatikler ve inhalasyon maddeleri için sıvağ olarak,

– Seramik ve kereste sanayiinde yapı işlerinde çimento, alçı, refrakter tuğla için sarsıntılardan ve asitlerden koruyucu olarak ( metil silikatlar )

Kronik :

– Konjonktivada hiperemi, korneada kuruma, kornea ülseri, gözyaşı akması, fotofobi,

– Solunum yollarında irritasyon, öksürük, retrosternal yakıcı, ağrı, dispne,

– Sindirim sistemi şikayetleri,

1. Dimetil Sulfat

6 Ay
Akut : ( fosgen intoksikasyonuna benzer ),

– Mukozalarda irritasyon,

– Latent bir süre,

– Cilt ve gözde yanık,

– Akut akciğer ödemi,

– Hepato

– nefrit, hepatorenal   yetmezlik,

– Trakeit, kronik bronşit,

– Görme bozuklukları, ( yanık sonucu ),

7 Gün
Kronik :

– İnatçı trakeit ve bronşit,

– Ciltte derin lezyonlar, kalıcı lokal analjezi, – Konjonktivit, keratit,

II. Metil silikat

– Korneada dejeneratif bozukluklar, görme azlığı veya kaybı.

1 Yıl

Organik asitler

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 19,  a  Organik asitler ( Formik asit, asetik asit, oksalik asit )
Akut :

– Konjonktiva, solonum yolları mukozası ve ciltte, yanıklar, lezyonlar,

7 Gün – Organik asitlerin ve tuzların ( asetat, oksalat, formiat)   elde edilmesi,

– Tekstil sanayiinde aşındırma, temizleme, soldurma, boyama, basma işlemleri,

– Kimya sanayiinde organik sentezler için, mürekkep, boya, cila ve vernik yapımı, kurşun tuzlarının, sabunun sentetik parfümlerin hazırlanması, asetik asit anhidritlerinin yapımı, bazı sentetik elyafın (sellüloz asetat ) ve metal asetatın hazırlanması,

– Besin maddeleri sanayiinde sirke yapımı, besin maddesi  konserveciliği, şarap mayalandırma,

– Metal sanayiinde ( öncelikle içinde demir bulunmayan   metaller ),

– İlaç sanayiinde ( aspirin yapımı ),

– Kauçuk sanayiindeö ( pıhtılaştırma  maddesi olarak ),

– Leke çıkartıcıların özellikle  potasyum tetra oksalatın  ” Sorrel tuzu ” yapımı,

– Tabaklıkta,

– Fotoğraf sanayiinde.

– Dermatozlar, 2 Ay
– Astmatiform bronşit, 1 Yıl
– Oksalik asit ( oral )

– Epigastriumda ağrı, şiddetli   kusma,

– Nevröz bozukluklar, tremor,   tetanik kramplar, trismus,

– Böbrek zararları ( hemoglobinüri, eritrositüri, idrarda oksalik asit kristalleri.

1 Yıl

Aldehitler

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A  – 19,  b  Aldehitler
Akut :

– Gözlerde ve üst solunum yolları mukozasında irritasyon (konjonktivit, rinit keratit, trakeit )

-Akut akciğer ödemi, bron kopnömon,

15 Gün – Aldehitlerin ve bileşiklerinin elde edilmesi,

– Organik sentezlerde ve monomer olarak sentetik madde sanayiinde (bakalit, üreformal reçineleri, galalit, sellüloit yapay, kehribar),

– Yapay ipek liflerinin aşındırma ve sertleştirilmesinde (formol), kumaşlara buruşmayacak özellik verilmesi.

– Lastik sanayiinde (çeşitli vul kanizasyon işlemleri),

– Formolün dezenfeksiyon maddesi, deodorant, bakteriostatik, tarım da zararlı böceklere karşı, şarbon sporlarının yok edilmesinde (deri, pamuk, kürklerde) anatomik preparatların konserve edilmesinde, fotoğraf sanayiinde jelatin tabakalı plaka ve filmlerin sertleştirilmesinde kullanılması,

– Asetaldehitin sirke yapımında ve ayna gümüşlemede kullanılması,

– Akroleinin sabun sanayiinde, yağlı boya yapımında, kemiklerden tutkal çıkarılmasında, ısıtılmış ve yağlanmış materyalin lehimlenmesinde, yağlama yağlarının hazırlanmasında, galvanoplastide kullanılması,

– İlaç sanayiinde, hekzametilen tetramin, kloraldehit, paraldehit yapımı,

– Yakıt maddesi ve ensektisit   olarak metasetaldehit yapımı ve kullanılması.

-Astmatiform bronşit, 3 Yıl
– Ekzematiform dermatit ve ürtiker, 2 Ay
– Epidermiste kalınlaşma, ter bezlerinin yok olması, nörodermatit, tırnaklarda kırılma, ekstremitelerde cerahatlanma ve hiperestezi Furfurol

– Nörolojik belirtiler: tremor, nevrit.

1 Yıl

Alifatik Hidrokarbonların Nitro Türevleri

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
Nitrometan   ve   Nitroetan
– Cilt ve solunum yolları mukozasında irritasyon, 1 Yıl – Organik sentezlerde,

– Reçine, balmumu, yağ, boya maddeleri, nitrosellüloz  için çözücü olarak,

1  nitropropan,  2 ( nitropropan )
– Mukozalarda irritasyon,

– Narkotik belirtiler,

– Baş ağrısı, baş dönmesi, kusma,

– Karaciğer zararları, ( Sürekli olabilir ),

– Methemoglobinemi,

1 Yıl – Füze yakıtı olarak,

– Organik esterler, sellüloz,  yağ, balmumu, bazı boya  maddeleri ve reçine için çözümü,

– Bazı sıva ve lakların, özellikle korruzyondan koruyucu olanların, cila, tutkal, sentetik maddeler ve  çeşitli ensektisitlerin yapımı,

Tetranitrometan
Akut :

– Mukozalarda irritasyon,

– Bronşit, pnömoni, akut akciğer ödemi,

Kronik :

– Nervöz bozuklukları, bradikardi.

– Methemoglobinemi,

– Karaciğer ve böbreklerden yağlı dejeneresans.

1 Yıl – Pestisit ve fungusit olarak,

– Organik sentezlerde,

– Çözücü olarak.

Nitroparatinin klorlu türevleri
– Mukozalarda özellikle solunum yollarında şiddetli irritasyon,

– Kronik bronşit, akut akciğer   ödemi, akciğerlerde fibrosis,

– Methemoglobinemi.

1 Yıl – Pestisit ve fungusit olarak,

– Organik sentezlerde,

– Çözücü olarak.

Nitrik  asit esterleri

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 20,  b   Nitrik  asit esterleri (nitroglikol ve nitrogliserin gibi)
Akut :

– Şiddetli baş ağrısı, baş dönmesi krizleri, bulantı, sarhoşluk hissi, yüzde kızarma, genel sıcak basması duygusu, uykusuzluk,

– Bradikardi, hipotansiyon stenokardi,

– Pisişik bozukluklar (depresyon, delir),

– Bu belirtilerin hafta başında artması (pazartesi hastalığı), maruziyetten ve temasın kesilmesinden 1-2 gün sonra ani ölümler.

– Parmak uçlarında ve tırnak altında tedaviye dayanıklı ülserler,

15 Gün – Patlayıcı madde yapımı, bu maddelerin karıştırılması, kartuşların doldurulması,

– Defektli, eskimiş, patlamamış kartuşlarla çalışma (maden ocaklarında, cephane depolarında v.b.)

– İlaç sanayiinin bazı dalları.

Kronik :

– Nevralji, tremor, baş ağrısı,   baş dönmesi,

– Alkole tahammülsüzlük.

1 Yıl

 Benzol ( benzen )  ve  Homologları

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 21,  a  Benzol ( benzen )  ve  Homologları (benzol, toluol, ksilol, kumol,kümen v.b.)
Benzol :

Perakut :

– Kronik kas krampları, parezi, bilinç kaybı ,periferik damarlarda spazm, solunum  felci.

3 Gün – Taş kömürü katranından havagazı ve kok fabrikalarında kataliz veya distilasyonla benzol ve hemologlarının elde edilmesi,

– Benzol ve homologlarının reitifiye edilmesi,

– Benzol ve homologlarının  çözücü, inceltici ve kuru temizleme maddesi olarak kullanılmaları, yağsızlaştırma ve ekstraksiyon işlemleri, temizleyici maddelerin yapımı, lastik sanayiinde çözücü, boya maddeleri, lak cila, vernik yapımında inceltici olarak, lastik vulkanizasyonda, su geçirmez elbise, ayakkabı, hasır şapka yapımı, tutkal ve bazı yapıştırıcı maddelerin yapımı boya, lak, cila, vernik reçinelerin kullanılmasında inceltici olarak, foto gravürcülükteki mürekkeplerde, ofset baskıda, cila macunlarının yapımında, linolyum, mukavva sanayiinde, ayra yapımında,

– Yağ ve greslerin ekstraksiyonunda,

– Saat ve duyar ölçü gereçlerinin yapımı, metal parçaların temizleme, aşındırma ve yağsızlaştırılması,

– İlaç sanayii, parfüm yapımı,

– Yakıt madeleri sanayii.

Akut :

– Bilinç bulanıklığı (benzol rausch’u), baş ağrısı, baş dönmesi, kaslarda fibrilasyon

15 Gün
Kronik :

– Yorgunluk, baş ağrısı, baş dönmesi,

– Mide – barsak şikayetleri,

3 Ay
– Lökopoez, eritropoez, trombopoezde tek veya birlikte zararlar (nötropenili lökopeni, trombopeni kapiller frajilite, anemi ( çoğu kez normokrom, hipo veya aplastik ), hemorajik diatezekimoz, purpura, kanamalar ), 1 Ay
– Enfeksiyonlara dayanıksızlık (nekrotik anjin, akciğer komplikasyonları) 3 Ay
– Agranülositoz, panmiyelofitizi, 3 Yıl
– Lökozlar, Benzol hemologları 10 Yıl
Kronik :

– Çabuk yorulma, baş ağrısı, bulantı,alkole tahammülsüzlük,

– Ciltte orhoerjik irritasyon belirtileri

6 Ay
. (Gerektiğinde idrarda fenol, kanda benzol, idrarda sulfat tayini toluol için idrarda hippurik asit tayini yapılır.)

Naftalin ve homologları

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 21, b  Naftalin ve homologları (naftalin, metil naftalin, asetil naftalin v.b.)
Akut :

– Baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma,

– Hemoliz, hemoglobin,

– Anemi (Heinz cisimcikleri ile),

– Keratitis punktiforme, mercekte ve göz sinirlerinde zararlar,

– Ciltte eritem, akne.

1 Ay – Taş kömürü katranının desilasyonu ile naftalin elde edilmesi ve kereste konserve edioisi olarak kullanılması,

– Ftalik asit, hidre naftalinler (dekalin, tetralin) ve sentetik maddelerin yapımında naftalin kullanılması, bazı ilaç ve bazı boya maddelerinin yapımında ara   ürün olarak,

– Ensektisit (güvelere karşı) ve kereste konserve edilmesi olarak kullanılması.

Aromatik hidrokarbonların halojen türevleri

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 22  Aromatik  hidrokarbonların  halojen  türevleri
Genel olarak :

– Göz ve solunum yolları mukozasında irritasyon,

– Dermatoz,

– Karaciğer ve böbrek zararları,

– Merkezi sinir sistemi zararları,

1 Yıl – Klorbenzol, diklorbenzol, heksaklorbenzol, klortuluol, benzilklorür, benzilbromür, klor naftalin, klordifenil v.b. nin yapımı ve kullanılması,
Klorbenzol
– Somnolans, bilinç kaybı, yüz ve ekstremite kaslarında kontraksiyonlar,

– Ciltte eritem.

1 Yıl – Organik sentezlerde çözücü olarak.
Ortodiklorbenzol
– Merkezi sinir sisteminde depressif etki,

– Karaciğer ve böbrek zararları,

1 Yıl – Organik sentezlerde çözücü

– Ensektisit ve leke çıkarıcı olarak.

Paradiklorbenzol
– Burun ve göz mukozasında irritasyon,

– Baş dönmesi, kusma,

– Karaciğer zararları ( ikter, siroz.

1 Yıl – Ensektisit ve dezenfektan olarak.
Heksaklorbenzol
– Bullöz dermatoz,

– Fotosensibilite ve porfiri,

– Göz ve üst solunum yolları mukozasında irritasyon

1 Yıl – Organik sentezlerde çözücü

– Ensektisit, fungusit olarak,

– Tahıl tohumlarının konserve edilmesi,

Klortuluol
– Göz mukozasında irritasyon. 1 Yıl – Yapım ve kullanılması.
Benzilklorür ve benzilbromür Klornaftalin
– Gözlerde ve üst solunum yollarında irritasyon

– Deri ve mukozalarda yanık ve nekroz,

1 Yıl – Boya sanayii, tabaklık, parfümeri, ilaç ve foto sanayii,

– Sentetik balmumu, temizlik maddeleri, vernik, kondansatör yapımı,

– Ensektisit ve yağlama maddesi olarak.

– Yüz, açık cilt ve elbise ile irrite olan yerlerde akne,   prurit. 1 Yıl
Klordifenil
Akne : 1 Yıl – Kullanma alanı klornaftalin gibidir, çoğukez onunla   karıştırarak kullanılır.

Fenol, tiofenol, bunların homologları ve halojenli türevleri

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 23, a  I  Fenol  homologları ve  halojen  türevler
A.Fenol

Akut :

– Lokal yanıklar, nekroz (fenol gangreni),

– Baş ağrısı, baş dönmesi, ajitasyon, kulak çınlaması, delir, solunum felci.

15 Gün – Bunların türevlerinin öncecelikle Nitro türevlerinin yayapımı (trinitrofenol, pikrin asidi, melinit gibi patlayıcı maddeler),

– Tahtanın kreosot veya karbolineum ile işlenmesi (bu iki maddede kreosol ve fenol çoktur) ve pentaklorfenol kullanılması,

– Fenollü reçineler gibi sentetik reçinelerin yapımı (bakelit oplıepoksid reçinesi, polikarbonat),

– Sentetik elyaf yapımı (polyamid vb),

– Ham petrol rafineleri,

– Temizleyici maddelerin, boya maddelerinin yapımı, ensektisit yapımı ve bunlarla temas (özellikle klorofenol),

– İlaç sanayii (karbol asidi),

– Kerestenin karbolineum ile empermeablize edilmesi (kreosol ve fenol),

– Taş kömürü katranının işlenmesi, havagazı ve bazı sentetik maddelerinin ısınması sonucu.

Kronik :

– Solunum yolu irritasyonu

– Bulantı, kusma, ishal,

– Böbrek ve karaciğer zararları,

1 Yıl
– Allerjik ekzama 2 Ay
B.Difenol

– Dermatoz, depigmentasyon,

– Keratit,C.Pentaklorfenol ve tuzları

1 Yıl
– Dermatoz,

– Kabızlık, terleme krizleri, dispne

– Böbrek zararı (oligüri).

1 Yıl
(Gerektiğinde idrarda glukronik asit ile birleşmiş veya sülfat olarak atılan fenol miktarı ve fenilsülfürik asit tayini yapılır.)
A – 23,  a  II  Naftol,  homologları  ve  halojen  türevleri
– Konjonktivalarda ve solunum yolu mukozasında irritasyon, 15 Gün – Bazı reaktiflerin ve boya maddelerinin yapımı,

– Lastik sanayii,

– Parfüm yapımı,

– İlaç sanayii.

– Merkezi sinir sistemi zararları. 1 Yıl

Alkil, aril  ve alkilariloksitlerle alkilarilsülfitlerin halojenli türevleri

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 23,  b  Alkil,  aril  ve  alkilariloksitlerle  alkilarilsülfitlerin halojenli türevleri (etilenklorhidrin, epiklorhidrin, dikloretiler, iperit ” hardal gazı ” v.b.)
– Ciltte ve solunum yolları mukozasında irritasyon,

– Ciltte ödem, bül ve nekrotik   ülserler,

– Konjonktiva ve kornea zararları, körlük,

– Kronik bronşit, bronşektazi, akciğer apsesi ve akciğer ödemi,

– Hiperkeratoz, klor aknesi, sikatris, nekrotik ülserler,

– Merkezi sinir sistemi zararları (somnolans, delir).

1 Yıl – Kimya sanayiindeki bazı organik sentezlerde ara ürün olarak bu maddelerin elde edilmesi ve kullanılması (etilenglukol, etilendioksit    v.b.),

– Cila ve reçine yapımında çözücü, tekstil ve metal sanayiinde yağsızlaştırıcı olarak,

– Ensektisit, fungusit olarak   kullanılması,

– İrritan savaş gazları yapımı, bunların depo edilmesi.

Hidrokinonun oksidasyon ürünleri ve Benzokinon

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 23, c  Hidrokinonun  oksidasyon  ürünleri  ve  Benzokinon
– Ciltte depigmentasyon ve allerjik dermatoz,

– Göz zararları (üç dönemde):

a.Konjonktiva ve korneada irritasyon, korneada lekeler, göz kapaklarında pigmen tasyon,

b.Kornea erozyonları, düzensiz gözlükle düzeltilemeyen astigmatizm,

c.Birkaç yıl sonra (kronik dönem): kornea ülserleri (ulkus serpens) keratektazi, renk körlüğü, görme azlığı   ve kaybı.

1 Yıl – Fotoğrafçılıkta banyo maddesi olarak ıhidrokinon ), bazı biyolojik koşullarda hidrokinon, benzokinona dönüşür. )

Aromatik amin ve hidrazinler, bunların halojenli, fenollü ve nitro veya sulfo türevleri

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 24 Aromatik amin ve hidrazinler, bunların halojenli, fenollü ve nitro veya sulfo türevleri (Anilin,  anilinin nitro ve nitrose türevleri, fenilendiamin ve homologları, difenilamin ve homologları “zenzidin”, naftilamin, aromatik hidrazin türevleri, fenil – hidrazin gibi)
Akut :

– Baş ağrısı, kaslarda ağrı, kusma, bradikardi, hipertansiyon, somnolans, stenokardi,

– Hemoliz, anemi (eritrositlerde Heinz cisimcikleri ), siyanoz,

– Methemoglebinemi ( anilin ile ).

30 Gün – Bu maddelerin yapımı ve kimya sanayiinde sentetik boya maddeleri ile birçok diğer organik sentezlerde ara ürün olarak kullanılmaları,

– İlaç sanayiinde ensektisit (sulfonamid) yapımı v.b.,

– Bazı türevlerin yapımı ile lastik sanayiinde reaksiyon hızlandırıcı ve oksidasyon frenleyici olarak kullanılmaları,

– Bazı patlayıcı maddelerin yapımı (tetril),

– Deri, ayakkabı sanayii, kürkçülükte, saç ilaçları yapımında, kağıt sanayiinde ve berberlikte boya maddesi olarak kullanılmaları,

– Fotoğrafçılıkta banyo maddesi olarak (P-aminofenol),

Kronik :

– Baş ağrısı, baş dönmesi, solukluk, febiler,

– Gözde irritasyon, konjonktivit, keratit,

– Subikter, hemolitik anemi,

– Allerjik dermatoz, ciltte granulom ve nekroz,

1 Yıl
– Mesane tümörleri (sisteskopi ve biopsi ile kesinleşmiş) 10 Yıl
(Kanda methemoglobin, diazo reaksiyonu ile idrarda aromatik amin tayini yapılır.)

Aromatik  hidrokarbonların ve fenollerin  nitro türevleri

Hastalıklar ve Belirtileri Yükümlülük

Süresi

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler
A – 25  Aromatik  hidrokarbonların ve fenollerin  nitro türevleri ( Benzol,  toluol,  ksilol  ve  fenolün  nitro  türevleri )
Nitrotoluol (özellikle trinitrotolul)

– Methemoglobinemi, siyanoz,hemoliz, hemolitik anemi,eritrositlerde Heinz cisimcikleri,

– Karaciğer parankim zararı, midebarsak şikayetleri,

– Polinevrit.

1 Yıl – A – 24 deki tehlike kaynakları,

– Patlayıcı madde sanayii (nitrobenzel, trinitrotoluol,  dinitrofenol),

– Tarımda zararlı bitkilerle  mücadele ilaçları (dinitroor- tokrezol ),

– Bazı siyah sulfon boyalarının yapımı (dinitrofenol).

Dinitrobenzol

– Methemoglobinemi,

– Hepatit, akut sarı karaciğer   atrofisi,

1 Yıl
Klornitrobenzol

– Methemoglobinemi, ikter, hemoliz, hepatit,

– Ciltte sensibilizasyon, papülovesiküler effloresans, dermatitis, eksfoliativa generalisate.

1 Yıl
Dinitrofenol

– Ciltte sararma büllü eritem, ellerde ve bileklerde cilt ülserleri,

– Merkezi hipertermi, norvöz bozuklukları,

– Böbrek fonksiyon bozukluğu.

1 Yıl
(Gerektiğinde metabolizma ürünlerinin-aminonitrofenol-idrarda terrien reaksiyonu ile tayini yapılır.)

B Grubu Mesleki Deri Hastalıkları ve C Grubu Pnömokonyozlar ve Diğer Mesleki Solunum sistemi Hastalıkları için ONLİNE İSG EĞİTİMİ‘ne kayıt olmalısınız.

OSGB Web Tasarımları

İlgili Yayınlar

6Yorumlar

  • Berkoglu , Mart 20, 2020 @ 9:41 pm

    Güzel bir paylasim hocam. Güncelliği nedir bu paylaşımın acaba? Gerçi yayın tarihiniz 2020 güncel tutulursa büyük bir hizmet olmuş.

  • Dr. Tunç Akın , Haziran 28, 2020 @ 6:36 pm

    Hekimlerin işine çok yarayacak teşekkürler.

  • Hüseyin Davutoglu , Haziran 13, 2021 @ 9:26 pm

    Usenmeden hazirlayan arkadaşımıza içten teşekkür etmek boynumuzun borcu oldu.

  • H: İsmail Tekin , Haziran 16, 2023 @ 12:59 pm

    Güzel bir hizmet teşekkürler

  • Dr Güray Bulak , Ekim 13, 2023 @ 1:00 pm

    Selam zannediyorum son güncelleme eksik. Kontrolünü yapar mısınız lütfen

  • İş Güvenliği Uzmanı , Ekim 14, 2023 @ 2:27 pm

    Sevgili hocam, takip ve ilginiz için teşekkür ederiz. Arkadaşlarımız gerekli düzenlemeleri tamamladılar. 2023 yılı için güncellenmiştir.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Araç çubuğuna atla