Neden İş Güvenliği Logo
İş Sağlığı ve Güvenliği

Madencilik Sektörü Meslek Hastalıkları

Madencilik Sektörü Meslek Hastalıkları

Madencilik Sektörü Meslek Hastalıkları, kristal kuvars (silis tanecikleri) madenlerde ve taş ocaklarında çalışanların en çok karşı karşıya kaldıkları tozdur.

Türkiye’de Maden Sektörü

Ülkemizin karmaşık jeolojik ve tektonik yapısı çok çeşitli maden yataklarının bulunmasına olanak sağlamıştır. Dünyada 132 ülke arasında toplam maden üretim değeri itibarıyla 28‘inci sırada yer alan ülkemiz, maden çeşitliliği açısından ise 10‘uncu sırada bulunmaktadır. Başta endüstriyel ham maddeler olmak üzere, bazı metalik madenler, linyit ve jeotermal kaynaklar gibi enerji ham maddeleri açısından ülkemiz zengindir. Ancak birkaç maden dışında dünya ölçeğindeki rezervlerimiz kısıtlıdır. Dünyada üretimi ve ticareti yapılan 90 çeşit maden ve mineralden sadece 13‘ünün ekonomik ölçekteki varlığı henüz saptanamamıştır.


İş müfettişi denetimlerinde nelere dikkat edilmelidir


Ülkemiz 50 çeşit madende kısmen yeterli kaynaklara sahipken, 27 maden ve mineralin günümüzde bilinen rezervleri ve kaliteleri ekonomik madencilik için yetersizdir. Ülkemizin, maden kaynakları ve çeşitliliği bakımından kendi kendine kısmen yeterli olan ülkeler arasında yer aldığı söylenebilir. Dünya endüstriyel ham madde rezervlerinin %2,5‘i; kömür rezervlerinin %1‘i; jeotermal potansiyelinin %0,8‘i, mermer rezervlerinin %33’ü ve metalik maden rezervlerinin %0,4‘ü ülkemizde bulunmaktadır. Ülkemizin zengin olduğu madenler arasında ilk sırayı dünya rezervlerinin %72‘sini oluşturan bor mineralleri almaktadır.

Madencilik Sektörü Meslek Hastalıkları

Kimyasal Tehlikelerden Kaynaklanan Hastalıklar


İnşaat Sektöründe Meslek Hastalıkları


Madencilik Sektörü Meslek HastalıklarıKristal kuvars (silis tanecikleri) madenlerde ve taş ocaklarında çalışanların en çok karşı karşıya kaldıkları tozdur. İçinde silis bulunan taşlar kırıldığında, parçalandığında ve ufalandığında solunabilir silis tozları ortaya çıkar. Bu işlemler yapılırken dibe doğru derin çukurlar açılır ve bunun için ister elle olsun ister büyük makineler yardımıyla olsun toprak kazılır. Bu sırada ortaya bol miktarda silis tozu çıkar. Bunun solunması gerçekten çok tehlikelidir. Belirli bir süre (miktarına bağlı olarak aylar ya da yıllar) boyunca bu toza maruz kalınırsa silikoz adı verilen bir tip pnömokonyoz gelişir. Tüberküloz, akciğer kanseri ile artrit gibi otoimmün hastalıklara da neden olmaktadır.

Silis tozu, toprak yeni kazıldığında çok daha tehlikelidir. Daha önce ortaya çıkmış ve bir yerde kalmış silis tozunun yeniden solunması yeni kazılarak taşlardan ortaya çıkan taze tozun solunması kadar tehlikeli değildir.

Solunabilir kömür madeni tozları da son derece tehlikelidir. Bu tozların içinde silika, kireç ve kil de bulunur. Madencilik operasyonları sırasında kullanılan makineler ve teknikler ortamda sürekli olarak tozun bulunmasına neden olmaktadır. Ayrıca madenlerin yerin altında olması ve çalışılan alanın dar olması bu tozlarla teması arttırmaktadır. Bu tozlara maruz kalmanın sonucunda kömür madencileri pnömokonyozu oluşur. Bu tozları yoğun olarak solumak kronik bronşit ve amfizem hastalıklarına neden olabilir.

Fiziksel Tehlikelerden Kaynaklanan Hastalıklar

Madencilik sektöründe birçok makine kullanılmaktadır. Bu makineler yaptıkları iş gereği oldukça yüksek seviyede gürültü çıkartmaktadırlar. Ayrıca madenlerin yerin altında, derinlerde olma durumunda ise kapalı ortam, gürültünün açık havada olduğu gibi yayılmasını engellemekte ve kulaklar için ciddi tehditler oluşturabilmektedir. İyonize radyasyon da madencilik sektöründe var olan önemli tehlikelerden biridir. Radon, madenlerde sert kayalıkları kazmak için kullanılan patlatıcıların, taşları eritmesiyle ortaya çıkabilir. Ayrıca madenlerin derinliklerine sızmış da olabilir. Radon, bir gaz olduğu için solunması ve uzun süreler maruz kalınması durumunda akciğer kanserine neden olabilir çünkü radon kanserojendir.

Isı da madencilik sektörü için önemli risklerden biridir. Madenlerde her 100 metrede ortam ısısı 1°C yükselmektedir. Dolayısıyla bazı derin madenlerde duvarların sıcaklığı 40 dereceye kadar yükselmektedir. Buna ek olarak, kullanılan makinelerin yaydığı ısı da ortamın sıcaklığını arttırmaktadır. Havalandırma koşullarının kötü olması ve nemli ortamın hissedilen ısıyı arttırması bir de işçilerin dar alanda çalışırken terlemeleri durumu iyice kötüleştirmektedir. Aynı zamanda bazı madenlerde 4000-5000 metre gibi çok yükseklerdedir. Buralarda çalışan madencilerde ise düşük hava basıncına bağlı yükseklik hastalığı görülür.


Kimler Malul Sayılır?


Kaza Riskleri

Herkes tarafından bilindiği gibi madenlerde yaşanan patlamalar, yangınlar ve göçükler gibi büyük kazalar, felaketlerle sonuçlanmakta ve onlarca insanın ölümüne neden olmaktadır. Her ne kadar günümüzde kullanılan teknolojiler bu tip kazaları önleme konusunda oldukça büyük yol almış olsa bile madencilik, kaza ve ölüm riskinin en yüksek olduğu sektörlerin başında gelmektedir. Madenlerde kullanılan taşınabilir makineler, dizel benzin ve hidrolik sıvılar içermekte olup; bunlar patlayıcı ve yanıcıdır. Elektrikli aletler ve dizel motorlar ise ateşleme ve yanma için birer kaynaktır. Yanabilme ve patlayabilme özelliğine sahip bu maddelerle, bunları ateşleyecek olan ekipmanların birlikte bulunması oldukça risklidir.

Web Tasarımı

Bunlarla birlikte bu yanıcı maddelerin yanında sigara içilmemeli, ateş yakılmamalı ve makinelerin aşırı ısınarak kısa devre yapması engellenmelidir. Tersi durumda, patlamalar ve yangınlar kaçınılmaz olacaktır.


İSG Karikatürleri

Evet için sağa, hayır için sola kaydırın.

Hazırlama, Tamamlama ve Temizleme İşleri Yönetmeliği
1/36
OSGB ve Eğitim Kurumu Belge Ücretleri-2020
2/36
İş Kazalarının Nedenleri!
3/36
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel İlkesi
4/36
İş Güvenliği Uzmanlığı Çıkmış Sorular B-Sınıfı
5/36
İş Güvenliğinde Güvenlik Kültürü
6/36
2019 Aralık Ayında En Çok Okunanlar
7/36
İş Kanununa Göre Çalışanların Yükümlülükleri
8/36
Neden Güvenlik Kültürü?
9/36
İş Sağlığı ve Güvenliği Karikatürleri
10/36
İSG Yarışması Çıkmış Sorular
11/36
Madencilik Sektörü Meslek Hastalıkları
12/36
İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları
13/36
İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarının Etkileri
14/36
3 Adımda İş Kazalarını Önleyin
15/36
İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerinin Geliştirilmesi
16/36
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Yönetmeliği
17/36
İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Hukuki Dayanağı
18/36
Kısa Çalışmadan Yararlanma Şartları
19/36
İş Sağlığı ve Güvenliği Karikatürleri
20/36
İş Kazalarının Nedenleri
21/36
Aktif İşgücü Hizmetleri Yönetmeliği
22/36
Gemi Adamlarının İkamet Yerleri, Sağlık ve İaşelerine Dair Yönetmelik
23/36
İş Güvenliği Uzmanları ve İşyeri Hekimlerinin Süreleri Nasıl Belirlenir?
24/36
1542 Kişinin Katili Kim?
25/36
Gürültülü Ortamlarda Çalışma Süreleri
26/36
Emeğin Kutsallığına İhanet Etmeyin!
27/36
İş Güvenliği Kültürü
28/36
Gürültüyü Azaltma Yöntemleri
29/36
Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin Tebliğ-2016-1
30/36
Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği
31/36
Atık Yönetimi Yönetmeliği
32/36
Zararlı Maddeler ve Karışımlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formları Yönetmeliği
33/36
Kütahya İş Sağlığı ve Güvenliği Analizi
34/36
Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
35/36
B Sınıfı İSG Uzmanı Sınava Hazırlık
36/36

Sonuçlar

Hazırlama, Tamamlama ve Temizleme İşleri Yönetmeliği 1
22 27
OSGB ve Eğitim Kurumu Belge Ücretleri-2020 2
21 28
İş Kazalarının Nedenleri! 3
26 23
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel İlkesi 4
22 27
İş Güvenliği Uzmanlığı Çıkmış Sorular B-Sınıfı 5
22 27
İş Güvenliğinde Güvenlik Kültürü 6
20 29
2019 Aralık Ayında En Çok Okunanlar 7
25 24
İş Kanununa Göre Çalışanların Yükümlülükleri 8
21 28
Neden Güvenlik Kültürü? 9
23 26
İş Sağlığı ve Güvenliği Karikatürleri 10
24 25
İSG Yarışması Çıkmış Sorular 11
22 27
Madencilik Sektörü Meslek Hastalıkları 12
23 26
İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları 13
24 25
İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarının Etkileri 14
23 26
3 Adımda İş Kazalarını Önleyin 15
19 30
İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerinin Geliştirilmesi 16
24 25
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Yönetmeliği 17
23 26
İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Hukuki Dayanağı 18
22 27
Kısa Çalışmadan Yararlanma Şartları 19
21 28
İş Sağlığı ve Güvenliği Karikatürleri 20
21 28
İş Kazalarının Nedenleri 21
22 27
Aktif İşgücü Hizmetleri Yönetmeliği 22
22 27
Gemi Adamlarının İkamet Yerleri, Sağlık ve İaşelerine Dair Yönetmelik 23
22 27
İş Güvenliği Uzmanları ve İşyeri Hekimlerinin Süreleri Nasıl Belirlenir? 24
24 25
1542 Kişinin Katili Kim? 25
23 26
Gürültülü Ortamlarda Çalışma Süreleri 26
24 25
Emeğin Kutsallığına İhanet Etmeyin! 27
25 24
İş Güvenliği Kültürü 28
19 30
Gürültüyü Azaltma Yöntemleri 29
23 26
Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin Tebliğ-2016-1 30
22 27
Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği 31
22 27
Atık Yönetimi Yönetmeliği 32
21 28
Zararlı Maddeler ve Karışımlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formları Yönetmeliği 33
22 27
Kütahya İş Sağlığı ve Güvenliği Analizi 34
16 33
Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 35
26 23
B Sınıfı İSG Uzmanı Sınava Hazırlık 36
24 25


Kömür madenlerinde ise yukarıda anlatılan risklerin hepsi vardır ve bir de metan ve kömür tozu gibi alev alan ve patlayabilen tozlar ve gazlar ortamda bulunur. Metan diğer madenlerde de bulunmakla birlikte yerel cebri çekişli havalandırma ile seyreltilebilir ve yoğunluğu azaltılmak yoluyla tehlikesi sınırlandırılabilir. Kömür madenlerinde, kömür tozunun oluşmasını engellemek için, her türlü önlemler alınmasına karşın yine de patlama kaçınılmaz olabilir.

Yerde 0,012 mm kalınlığında bile oluşacak kömür tozu havada asılı kalırsa patlamaya neden olur. Bu gerçekten çok büyük bir risktir. Ancak dolomit, alçıtaşı ve kireçtaşı gibi alevlenmeyen maddeler toz haline getirilerek yere serpilirse patlama riski azaltılmış olur. Bütün bu yanma ve patlama risklerini azaltmak konusunda alınabilecek yukarıda sayılan önlemlerle birlikte sızıntı olduğu zaman uyarı veren cihazlar, alevlenme olduğu zaman yangını anında haber veren ve müdahale eden otomatik yangın söndürücü sistemlerin kullanılması hem kazaları önleme hem de can kurtarma konusunda büyük bir öneme sahiptir.

OSGB Tasarımı

İlgili Yayınlar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Araç çubuğuna atla