Uzman İş Sağlığı ve Güvenliğinde Epidemiyoloji için mesleksel epidemiyoloji de denilebilir. İş kazası ve meslek hastalıklarının değişik gruplardaki dağılımı inceler
Epidemiyoloji Nedir?
Epidemiyoloji, belirli bir toplumda ya da çalışılan işyerlerinde, sağlıkla ilgili olgu ve durumların ve bunların belirleyicilerinin dağılımının incelenmesi ve bu çalışmaların sağlıkla ilgili sorunların kontrolünde kullanılmasıdır. Kısaca sağlıkla ilgili olayların dağılım ve nedenlerini inceleyen bilim dalıdır.
Epidemiyoloji, hastalık ve ölümlerin toplumdaki dağılımını inceler. Dağılım farklılıklarının hangi nedenlere bağlı olduğunu analiz eder.
Epidemiyolojik çalışmanın odağında, coğrafi yönden ya da başka yönlerden tanımlanmış bir topluluk bulunmaktadır.
Örneğin, belirli bir hastanedeki belirli bir grup hasta ya da belirli bir fabrikadaki belirli bir grup işçi, çalışmanın birimi olabilir. Epidemiyolojide yaygın olarak kullanılan topluluk, belirli bir alan ya da ülkeden belirli bir zamanda seçilen topluluktur. Bu, alt grupların, cinsiyet, yaş grubu ya da etnisite bakımından tanımlanmasına temel teşkil etmektedir.
Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri
2 Farklı Epidemiyoloji Yöntemi Vardır;
Tanımlayıcı ( deskriptif) epidemiyoloji; Hastalıkları ve ölümlerin toplumdaki dağılımını inceler.
Analitik-Çözümleyici epidemiyoloji; Hastalık ve ölümlerin nedenlerini inceler.
Epidemiyojide Veri Kaynakları
Epidemiyolojinin hastalıkları ve toplumu tanımlayabilmesinde kayıtlar çok önemlidir. Genel olarak kayıtlar;
- Sağlık kurumlarının kayıtları
- Hastalık bildirimleri
- Ölüm kayıtları
- Doğum kayıtları
- Sosyal güvenlik kayıtları
- Araştırmalar
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulunun Görev ve Sorumlulukları
İş Sağlığı ve Güvenliğinde Epidemiyoloji
İş Sağlığı ve Güvenliği epidemiyolojiye Mesleksel epidemiyoloji de denir. İş kazası ve meslek hastalıklarının ( ve hatta çalışanların bütün sağlık sorunlarının) değişik gruplardaki dağılımı inceler.
Bu incelemeler sonunda çeşitli çalışan gruplarında hastalık ve ölümler farklılıklar gösterirse. bu farklılıkların nedenlerinin incelenmesi için analitik epidemiyolojik yöntemler kullanılır.
Epidemiyolojide klinik çalışmalar bireylerle, epidemiyolojik çalışmalar gruplarla yapılır. Burada toplumda sağlık düzeyi göstergeleri olan hastalık ve ölümlere ilişkin sıklık ölçütleri (insidans, prevalans,mortalite vb.) tanımlayıcı olarak değerlendirilir. Toplumdaki önde gelen hastalıklar ve ölüm nedenleri analitik olarak saptanır. Toplumun sağlık düzeyi belirlenir, koruyucu uygulamalar bu bilgilere göre düzenlenir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Epidemiyojisinde Veri Kaynakları
- Demografik bilgiler: Yaş, cinsiyet, eğitim, medeni durum vb.
- İşe giriş muayenesi: Muayenede saptanan tüm bulguların kaydedilmesi.
- Poliklinik kayıtları: İşyeri sağlık birimindeki hastalık, kaza bilgilerini ve raporlarını kapsar.
- Periyodik muayene kayıtları: Erken tanı amacı ile yapılan bu muayeneler.
- Personel kayıtları: İşe başlama, iş değiştirme, işten geçici ya da sürekli ayrılma, emeklilik, rapor ve izinler gibi işçilerin kişisel dosyaları.
- Maruziyet kayıtları: İşçinin çalıştığı dönemde, çalıştığı bölüm ile ilgili olarak maruz kaldığı faktörler, olanak varsa ölçüm sonuçları daha değerlidir.
İş Müfettişi Denetimlerinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Epidemiyojide Hız Hesaplama
Hastalık veya ölüm sayılarının nüfusa oranlanarak ifade edilmesine “HIZ” (rate) adı verilir. Hastalık veya ölüm sayıları risk altındaki toplum sayısına bölünür ve bir katsayı ile çarpılır.
HIZ = Hastalanan veya ölen kişi sayısı / Hastalık veya ölüm riski altındaki kişi sayısı X “k”
Epidemiyojide Morbidite Ölçütleri
Prevalans: Belirli bir anda veya sürede (zamanda) belirlenen eski ve yeni bütün vakaların, risk altındaki kişi sayısına bölünmesi ile bulunur.
Prevalans (P) = Belirli bir anda veya sürede belirli bir toplumdaki vaka sayısı / Risk altındaki kişi sayısı X “k”
Hastalık bilgileri belirli bir anda toplanmışsa, çalışma kesitsel ise bulunan prevalans hızı, nokta prevalans hızıdır. Buna karşılık belirli bir anda hasta olduğu bilinenler ve buna ilave edilen sürede hastalananlar birlikte alınırsa süre prevalans hızı denir. (süre prevalans: nokta prevalans + insidans). Daha kolaylıkla belirlenebilen nokta prevalans hızı, sağlık ihtiyaçlarının ve buna bağlı olarak sağlık hizmetlerinin saptanmasında sıklıkla kullanılır.
İş Güvenliği Uzmanı Yangın Eğitimi Verebilir mi?
Epidemiyojide İnsidans Hızı
Büyüklüğü bilinen bir toplulukta belirli bir sürede yeni ortaya çıkan hastalık sayısı… Yani belli bir süre (zaman) içerisinde yeni ortaya çıkan hastalık sayısının, risk altındaki kişi sayısına bölünmesi ile bulunur. İnsidans, bir nüfusta yeni olguların ortaya çıkma hızına atıfta bulunmaktadır.
İnsidans = belli toplumda belli sürede yeni vaka sayısı / Risk altındaki toplum nüfusu X “k”
Örneğin; 200 işçinin çalıştığı iş yerinde bir yılda 20 solunum yolu enfeksiyonu varsa; Solunum yolu enfeksiyonu insidans hızı ;
20/200 X 100= % 10 olarak hesaplanır.
Epidemiyojide Prevalans Hızı
Belirli bir toplulukta herhangi bir zamanda yeni bulunan ve eskiden beri var olan hastaların toplamını gösterir.
İşe İade Davaları Hakkında Bilmemiz Gerekenler
Uzun süre devam eden hastalıklarda
Prevalans= İnsidans x süre
kullanılır.
Süresi 1 yıldan az süren hastalıklarda
Prevalans= İnsidans
kullanılır.
Örneğin; 500 kişinin çalıştığı akümülatör fabrikasında kanda kurşun düzeyi taraması yapılsa ve 100 kişinin kanında kurşun düzeyi izin verilen sınırın üstünde bulunsa ;
Kurşun etkilenmesi prevalans hızı=100/500 x100= % 20 olarak bulunur.
Bunların kaç tanesi o yıl kaç tanesi daha önce kurşundan etkilendi bilemeyiz…
Epidemiyolojik Yaklaşım İlkeleri
Epidemiyojide Prevalans Havuzu
Herhangi bir zamandaki hasta sayısıdır. Havuzdaki hasta sayısı; havuza yeni giren hastalar(insidans vakaları) ile iyileşerek veya ölümle havuzdan çıkan hastalar arasındaki dengeye bağlıdır. Uzun süren hastalıklarda havuzdaki hasta sayısı artar.
Epidemiyojide Mortalite Hızı
Bir toplulukta belirli bir süre içinde ölenlerin sayısının nüfusa oranıdır. 1000 kişinin çalıştığı işletmede 1 yılda 3 kişi ölmüş ise mortalite hızı binde 3 olarak ifade edilir. Mortalite hızı; yaş, cins, hastalık,meslek grubu gibi gruplara özel olarak da hesaplanabilir.
Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği Analizi
Epidemiyojide Meslek Hastalıkları
Nedenleri ve risk faktörlerini kontrol altına alarak, hastalık insidansını sınırlandırmaktır. İş Sağlığı açısından ise; Tehlikeyi kaynakta kontrol etmek, işe giriş muayenesi, sağlık eğitimi öncelikli korumadır.
Diğer bir koruma; hastaları tedavi etmek ve erken tanı ve tedavi yolu ile daha ciddi sonuçların ortaya çıkmasını önlemektir. Servikal kanser, ikincil korumanın önemine ve koruma programlarının kıymetinin değerlendirilmesine dair örnek teşkil etmektedir. İş Sağlığı açısından ise; Periyodik muayeneler, işyeri ortam ölçümleri diğer koruma yöntemidir.
Hayatın Her Alanında İş Güvenliği
İş Sağlığı ve Güvenliği işyerlerinde çalışanların sağlıklı ve güvenli çalışmalarını sağlamak üzere alınması gereken tedbirler dizisidir.
İşin yürütülmesi ile ilgili olarak meydana gelen ve/veya gelmesi muhtemel tehlikelerden, sağlığa zarar verecek şartlardan korunmak ve daha iyi bir çalışma ortamı oluşturmak için alınması gereken önlemlerin tamamına da iş sağlığı ve güvenliği diyebiliriz.
İş kazalarının % 98’inin nedeni İNSAN’dır...
Kazaların % 50’si sabah vardiya değişimlerine yakın saatlerde meydana geliyor.
Bunun sebebi ise uykusuzluk, tedbirsizlik, işte acelecilik ve işi zamanında yetiştirememe endişesi oluşturuyor.
KAZALARIN EN ÖNEMLİ NEDENİ KAZADAN HEMEN ÖNCEKİ DURUM VE HAREKETTİR...
İnsanoğlunun en tehlikeli savunma mekanizması BANA BİR ŞEY OLMAZ düşüncesidir.
Bu düşünce kişiye çok güçlü olduğunu, ne yaparsa yapsın başına bir şey gelmeyeceğini, her şeyi başarıyla tamamlayabileceğini düşündürür.
Sponsor
Türkiye’de iş kazalarında her gün 4 çalışanımız maalesef yaşamını yitiriyor.
Türkiye'de her yıl 15000 kişi sakat kalıyor. Her yıl 140.000 kişi kaza geçiriyor...
Dünyada her gün yaklaşık 6.000 kişi iş kazası veya meslek hastalıkları nedeniyle yaşamını yitirmektedir.
Yıllık toplamda 350.000 kişi iş kazası, 1.700.000 kişi ise meslek hastalıklarından yaşamını yitirmektedir.
Her yıl 250 milyonun üzerinde iş kazası meydana gelmekte ve 150 milyonun üzerinde kişi meslek hastalıklarına yakalanmaktadır
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verilerine göre; ülkemizde iş kazalarının yıllık maliyetinin 50 milyar TL. olduğunun belirlenmiştir.
Özellikle ülkemizde iş kazası, meslek hastalığı, iş kazası sonucu ölüm, malullük, geçici iş göremezlik sürelerine ilişkin verilerin tümünde görülen artış nedeniyle İş Sağlığı ve Güvenliği'ne maksimum ihtiyaç duyulmaktadır.
Unutulmamalıdır ki; HİÇ BİR GEREKÇE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİNİN ALINMASINI ERTELEMEZ.
Sponsor
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HAYATIMIZIN DÜZENİNİN BİR PARÇASI OLMALIDIR.
Kazasız günler dileğiyle...
Paylaş:
Korumak Tedavi Etmekten Daha Ucuzdur
Ülkemizde yüzbinin üzerinde meslek hastalığı yakalamamız gerekirken, Sosyal Güvenlik Kurumu istatistiklerine yansıyan rakamlar her yıl maalesef birkaç yüzü geçememektedir. Türkiye İstatistik Kurumu, ülkemizde yılda dokuzyüz binin üzerinde meslek hastalığı ve işle ilgili hastalık ve yaralanma olduğunu ifade etmektedir. SGK rakamlarının düşüklüğü biraz da istatistik yöntemi hatasından kaynaklanmaktadır ama yine de meslek hastalıklarımızı tanıma konusunda başarılı olduğumuz söylenemez. Yani, hem çalışanlarımızı meslek hastalıklarından koruyamıyor, hem de meslek hastalıklarını saptayamıyoruz.
Toplumun hemen her kesimini derinden etkileyen bu önemli sorunun sosyal ve yasal boyutlarıyla birlikte ele alınıp, çözümlenmesi gerekir. Meslek hastalıklarını tanımak ve önlemek sosyal devletin ve tüm ilgililerin vicdani bir sorumluluğudur. Çalışanın sağlıklı olma hakkına saygının gereğidir. Tanınmayan meslek hastalığı, haksız kazanç nedenidir, genel sağlık sigortasına ve topluma yüktür. Bildirimi zorunlu olan meslek hastalıkları, yasal tanı almadıkça, meslek hastalığı sayılmazlar.
Meslek hastalıklarını tanımanın ilk şartı, hastanın mesleğiyle ilgili sorgulamadır. Bu da “Ne iş yapıyorsunuz ?” sorusuyla başlar. İş sağlığı disiplininin babası sayılan İtalyan hekim Bernardino Ramazzini (1633-1714)’nin şu veciz sözleri, bugün maalesef hala geçerliliğini korumaktadır; “Hayret ve tereddüt ediyorum. Acaba, ilaç ve sinameki kokan muayenehane ve eczanelerde oturan bu azametli ve şık görüntülü doktorların burnuna işyerlerindeki pis kokulu şeyleri mi soksam, yoksa onları bu çukurları görmeye mi davet etsem?”
İş Güvenliği Hayatımızın Bir Parçası Olsun
Aslında sadece işyerimizde değil, hayatın her alanında güvenlik anlayışımızın geliştirilmesine dair kültürümüzden çok güzel örnekler bulmak mümkündür. Tehlikeli hızla çalışmanın, acele etmenin, kestirmeden gitmenin iyi bir şey olmadığını atasözümüz ne güzel ifade eder; “Acele giden, ecele gider”. Yapılacak olan işi yeteri kadar öğrenmeden, bilmeden işe başlamak, üstelik sormaktan çekinmek, utanmak bir başka hatalı davranış örneğidir. Kültürümüzde bunun da veciz bir karşılığı var; “Bilmemek ayıp değil, öğrenmemek ayıp”. İşyeri temizliğine özen göstermemek de önemli davranış kusurlarından biridir. Oysa temizlik, kalite ve verimliliğin olduğu kadar, iş güvenliğinin de göstergesidir.
Aklın, bilimin ve yasanın emrettiği güvenlik önlemlerini ihmal etmek, iş kazalarında sık karşılaşılan bir başka güvensiz davranıştır. Oysa, “Eşeğini sağlam kazığa bağla, sonra Allah’a emanet et” atasözümüzü bilmeyenimiz yoktur. İş ortamında “Bana bir şey olmaz..” demeden önce, çok iyi düşünmek gerekir. Her mesaiFazla mesai; 4857 sayılı İş Kanununa göre, haftalık 45 saati aşan çalışmaları ifade etmektedir. Denkleştirme esasının uygulandığı haller... More başlangıcında, o gün yapacağımız işleri kısaca kafamızda planlayıp, bu planı uygulamanın bile iş güvenliği açısından koruyucu bir değeri vardır
Yazının tüm hakları www.nedenisguvenligi.com‘a ve yazara aittir. Telif hakları kanunu gereğince kopyalanamaz ve/veya farklı bir yerde kullanılamaz. Ancak alıntı yapıldığında link ve adres verilmek zorundadır.
