Atölye Tipi İşyerlerinde Risk Değerlendirme Yöntemleri

Atölye Tipi İşyerlerinde Risk Değerlendirme Yöntemlerini, sanayi işletmelerindeki risk faktörlerini kapsayacak şekilde 9 ana bilimsel kategoride toplamak mümkündür

Sektör bazında istihdam edilen çalışan sayısı göz önünde bulundurulduğunda küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ) sınıfında yer alan atölye tipi işyerlerinde çalışan sayısının oldukça fazla olduğu görülmektedir.

KOBİ İşletmeleri Atölyeler

İçindekiler

1 KOBİ İşletmeleri Atölyeler
2 Atölye Tipi İşyerlerinde Risk Değerlendirme Yöntemleri
- 2.1 Atölyelerde Risklerin Değerlendirme Yöntemleri
3 İSG Yönetim Sistemi Derecelendirme Yöntemi
4 Atölyelerde İş Sağlığı ve Güvenliği İçin Öneriler
5 Sonuç

Son yıllara dair istatistikler incelendiğinde, meydana gelen iş kazalarının büyük bir bölümü “makinelerin sebep olduğu kazalar” olarak iş kazaları sebepleri sıralamasında ilk sıralarda yer alıyor. (SGK, 2017). Bu durum makinaların çalışanlara verebileceği zararları önleme amaçlı koruyucu önlemlerin yeterli seviyede sağlanmadığını ortaya koymaktadır.

Yüksekte Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulama Rehberi

Özellikle öz kaynaklarının yetersizliği, kâr marjlarının düşüklüğü ve iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önleyici tedbirlerin üretim maliyetlerini arttırması nedenleri ile bu işletmeler iş sağlığı ve güvenliği alanında yatırım yapmayı öncelik olarak görmemektedir. İş sağlığı ve güvenliği alanında gelişen teknolojiyi takip edememeleri işletmeler koruyucu tedbirler alma noktasında bu işletmeleri yetersiz kalmaktadır. Havalandırma, aydınlatma, ısınma, soğutma gibi olumsuz fiziksel şartlar özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerde görülmektedir.

Risk Değerlendirme Yöntemleri Risk Değerlendirme Yöntemleri VE Kısa Kısa... A’dan Z’ye Risk Değerlendirme

Unutulmamalıdır ki; İş güvenliği bilincinin işletmedeki verimliliği arttırdığı konusu da araştırmalarla kanıtlanmış bir gerçektir. İş kazasını önlemek için alınacak önlemlere ayrılan bütçe, iş kazası sonucunda ödenmesi gerekecek tutardan kat kat azdır.

Gerekli tedbirlerin alınması durumunda iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenebileceği veya azaltılabileceği anlayışı kabul görmüştür. Ancak sorun risklerin nasıl tespit edileceği ve tedbirlerin nasıl alınacağıdır.

İş Sağlığı ve Güvenliği’nin önleyici yaklaşımının temelini; risk değerlendirmesi, acil durum planları ve eğitimler oluşturur. Risk değerlendirmesi, işyerinde, çalışanlara zarar verecek olan etmenlere karşı yeterli tedbir alınıp alınmadığını ortaya koyan teknik bir yaklaşımdır. Risk değerlendirmesinde amaç; işyerinde, çalışanların, sağlık ve güvenliklerini tehdit eden etmenlerin tespit edilmesi, derecelendirilmesi ve önleyici tedbirlerin belirlenerek çalışma ortamı risklerini kabul edilebilir seviyeye düşürmektir.

Atölye Tipi İşyerlerinde Risk Değerlendirme Yöntemleri

İş sağlığı ve güvenliğinin küçük ve orta ölçekli işletmelerde uygulanabilmesinin önündeki en büyük eksiklerden birisi üretim faaliyetleri ile beraber yürütülmesi gereken iş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerinin uygulama modelinin ortaya konulmamasıdır.

Kapalı Alanlarda Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği

Atölye tipi üretim yapan sanayi işletmelerindeki risk faktörlerini kapsayacak şekilde 9 ana bilimsel kategoride toplamak mümkündür;

İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Risk Faktörleri
İşyeri Bina Eklentileri ve Çevre Risk Faktörleri
Yangın, Acil Durum, Tahliye, İlk Yardım Risk Faktörleri
Makina ve El Aletleri Risk Faktörleri
Elektrik Tesisatı ve Elektrikli Ekipmanlar Risk Faktörleri
İç Nakliye ve Taşıma Risk Faktörleri
Kimyasal ve Biyolojik Risk Faktörleri
Termal Konfor ve Ergonomik Risk Faktörleri
Kişisel ve Psiko-sosyal Risk Faktörleri

Atölye tipi sanayi işletmelerinde çalışan sayısına bağlı olarak küçük işletmelerde çalışan üretim mühendisi aynı zamanda işletmenin iş güvenliği uzmanı olarak görev yapmaktadır. İşyeri hekimi tam zamanlı olarak istihdam edilememekte, bu hizmet Ortak Sağlık Güvenlik Birimleri (OSGB) aracılığıyla yürütülmektedir.

İSG mevzuatı mikro ve küçük işletmeler için çok yeni olmakla beraber 6331 sayılı İSG Kanunu ile küçük-büyük işletme ayrımı yapılmaksızın bütün işletmeler için İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili bütün tedbirleri alma yükümlülüğü getirilmiştir. Bu yükümlülükler düzenlenirken kanunun yanında yükümlülüklerin detaylarını ortaya koyan birçok ikincil mevzuat hazırlanmıştır.

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Amacı

Yeni iş sağlığı ve güvenliği yaklaşımında kendi kendine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürüten ve İSG hizmetlerinin yeterliliğini kendisi denetleyen işletmeler istenmektedir. Bundan dolayı birçok hususta teknik alt ve üst sınırların belirlendiği tüzükler yürürlükten kaldırılarak risk değerlendirmesi yaklaşımı ile bu sınırların iş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri tarafından belirlenme şartı getirilmiştir.

Atölyelerde Risklerin Değerlendirme Yöntemleri

5×5 – L tipi Matris Risk Değerlendirme Yöntemi

L Tipi Matris (5×5 Matris) Yöntemi, genellikle sebep-sonuç ilişkilerinin değerlendirilmesinde kullanılır. Bu yöntem basit ve en yaygın kullanılan yöntem olup, tek başına risk analizi yapmak zorunda olanlar için ideal olmakla birlikte, birbirinden farklı iş akış şemasını içeren işletmeler için tek başına yeterli değildir. Risk analizi yapan kişinin bilgi birikimi ve tecrübesine göre başarı oranı değişmektedir. Türkiye’de uygulamada sıkça karşılaşılan bir yöntemdir.
Risk değerlendirmesi 5 adımdan oluşur. Bunlar;

Kontrol Listeleri Tüm Mesleklere Ait Kontrol Listeleri VE 5 Altın Kural Elektrikle Çalışmalarda 5 Altın Kural

Tehlikenin Tanınması

İşyerinde iş akışına göz önünde bulundurularak hiçbir noktayı atlamadan dolaşarak ve tecrübelerden hareketle nelerin zarara sebep olabileceğine bakılır
Bütün tehlikeler tehlike kaynakları büyük-küçük, önemli-önemsiz ayırt etmeden belirlenerek bir tehlike listesi oluşturulur.
Risk belirlemesi yapılan üniteye ait geçmişte yaşanmış kayıtlı, kayıtsız tüm iş kazaları ve ramak kala olaylar hakkında bilgiler araştırılır.
Makine üreticilerinin talimatları ve malzeme güvenlik bilgi formları tehlikelerin tespiti için gözden geçirilir.

Risklerin Değerlendirilmesi

Baret bizi nasıl korur?

Risk öncelik skoru (RÖS), olasılık ve etki değeri yani şiddet değerlerinin çarpımından da elde edilmektedir. Olasılık dikey çok düşükten çok yükseğe 5 farklı ve zararın derecesi şiddet çok hafiften çok ciddiye 5 farklı seviyede değerlendirmeye katılır. Değerlendirme sonucunda önemsiz dereceden yüksek dereceye 5 farklı derecede kategoriye ayrılmış L tipi (5×5) risk öncelik skoru (RÖS) derecelendirme matrisi elde edilir.

Risk Öncelik Skoru = Olasılık * Şiddet Bu yöntemde olasılık ve şiddet değerlerini belirlemek için kullanılan kriterler aşağıdaki tablolarda belirtilmiştir.

Matris RD Riskin olasılığının belirlenmesi
Olasılık	Riskin Gerçekleşme Sıklığı
(1) Çok düşük	Hemen hemen hiç
(2) Düşük	Çok az (yılda bir kez)
(3) Orta	Az (yılda birkaç kez)
(4) Yüksek	Sıklıkla (ayda bir kez)
(5) Çok yüksek	Çok sık (haftada birkaç kez, her gün )

Ayak Koruyucular Genel Bilgilendirme

Matris RD Riskin şiddetinin belirlenmesi
Şiddet	Riskin sonuçlarının etkileri
(1) Çok Hafif	Çalışma saati kaybı yok, ilk yardım gerektiren durum.
(2) Hafif	Çalışma günü kaybı yok, ayakta tedavi gerektiren kalıcı etkisi olmayan durum
(3) Orta	Hafif yaralanmaya yol açan, yatarak tedavi gerektiren durum.
(4) Ciddi	Ölüm, ciddi yaralanma, uzun süreli tedavi gerektiren durum, meslek hastalığı
(5) Çok ciddi	Birden çok ölüm, sürekli iş göremezliğe sebebiyet veren durum

L tipi (5×5) risk skoru derecelendirme matrisi

OLASILIK

ŞİDDET

(1) Çok hafif

(2) Hafif

(3) Orta

(4) Ciddi

(5) Çok ciddi

(1) Çok düşük

Önemsiz

Düşük

(2) Düşük

Düşük

Orta

(3) Orta

Düşük

Orta

Yüksek

(4) Yüksek

Düşük

Orta

Yüksek

(5) Çok yüksek

Düşük

Orta

Yüksek

DURDUR

5×5 L Tipi matris risk değerlendirme yöntemi için hesaplanılan risk öncelik skorları değerleri Tablo 16’de yer alan RÖS Değerleri aralığına bakılarak risk önem derecesi (RÖD) ve düzenleyici önleyici faaliyet (DÖF) verileri elde edilir.

L tipi (5×5) RÖS Değeri, Risk Önlem Derecesi
Risk Önlem Derecesi	RÖS Değeri	Düzenleyici Önleyici Faaliyet
(1) Önemsiz	RÖS ≤ 1	Belirlenen riskleri ortadan kaldırmak için ilave kontrol proseslerine ihtiyaç olmayabilir
(2) Düşük	1 < RÖS < 8	Mevcut kontroller sürdürülmeli ve bu kontrollerin sürdürüldüğü denetlenmelidir.
(3) Orta	8 ≤ RÖS < 15	Belirlenen riskleri düşürmek için hemen faaliyetler başlatılmalıdır.
(4) Yüksek	15 ≤ RÖS ≤ 20	Bu riskler için acil önlem alınmalı ve bu önlemler sonucunda faaliyetin devamına karar verilmelidir
(5) Durdur	RÖS > 20	Belirlenen risk kabul edilebilir bir seviyeye düşürülünceye kadar iş başlatılmamalı

Kaynakçı Maskesi Nasıl Seçilir?

Kontrol Tedbirlerini Belirleme

Risk skorları belirlenen tehlike listesinde skoru yüksek olan riskten başlanarak kontrol tedbirleri belirlenir. Tedbirler belirlenirken kontrol tedbirleri sonrasında risk skorunun kabul edilebilir risk düzeyinin altına indirilmesi amaçlanır. Kontrol tedbirleri belirlenirken “tehlikeleri kaynağında çözme ilkesi” yaklaşımı esas alınır.

Kontrol Tedbirlerinin Uygulanması

Kontrol tedbirlerinin hangi tarihe kadar kimler tarafından uygulanacağı net bir şekilde ortaya konulur. Kontrol tedbirleri uygulanabilir olmalı, iletişim yöntemleri tanımlanmış, uygulanıp uygulanmadığı denetlenebilir olmalıdır. Eğitim ve öğretim yoluyla sağlanacak gelişmeler eğitim takvimlerine yansıtılır.

Gürültü Kontrol Yöntemleri

Denetim ve Geri Besleme

Bu adımda yapılan faaliyetler ve kontrol tedbirleri “Kontrol tedbirleri uygulanabildi mi?”, “Risk kabul edilebilir seviyeye indirildi mi?” soruları cevaplanarak hangi aşamada hangi problemle karşılaşıldığı kayıt altına alınır. Tutulan kayıtlar bir sonraki risk değerlendirme çalışmalarına temel oluşturur.

3T Metal Sektörü Risk Değerlendirme Yöntemi

3T Results Ltd. Finlandiya firması tarafından geliştirilmiştir. 3T Risk değerlendirme metodunun geliştiricisi Dr. Heikki Laitinen’ dir. Proje kapsamında Metal, Maden ve İnşaat sektörlerine göre yöntem uygulama rehberleri hazırlanmıştır. İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından proje kapsamında uygulanmış ve kullanımı yaygınlaştırılmıştır.

3T Risk Değerlendirme yöntemi imalat sanayi de dâhil çeşitli sektörlerde uygulanmak üzere tasarlanmıştır, ayrıca büyük şirketlerin yanı sıra KOBİ’lerde (küçük ve orta ölçekli işletmeler) de kullanılabilmektedir. Yöntem Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından önerilmektedir.

3 x 3 matris yöntemi esaslıdır. Risk değerlendirmesi yöntemi olarak sık kullanılan matris yönteminde ölçek olarak olasılık ve şiddet kullanılır. Olasılık ve şiddet değişkenleri bu yöntemde “Mevcut Kontrol Önlemlerinin Düzeyi” ve “Yaralanma ve Hastalıkların Potansiyel Şiddeti” olarak yer alır. İSGİP Projesi kapsamında yayınlanan uygulama rehberinde “olasılık” değişkeninin kullanılmama sebebi şu şekilde ifade edilmiştir;

“Gelecekte yaşanacak olayların olma olasılığını hesaplamak zordur. Zor olmasının birkaç nedeni vardır: ilki, işyerinde belirli bir kaza veya hastalık türüyle ilgili sınırlı miktarda kayıt bulunması veya hiç kayıt bulunmamasıdır. Bu durumda, hesaplama güvenilir sonuçlar vermez veya hesaplama yapmak imkansız hale gelir. İkincisi, üretim güvenliğinde seviye günden güne veya haftadan haftaya fark edilir oranda değişebilir. Örneğin, bir işçinin belirli bir hafta boyunca titiz olmayan davranışlar sergilemesi o hafta için kaza olasılığını arttırır. Potansiyel olarak şiddetli bir yaralanma veya hastalığın yanlışlıkla düşük olasılıklı olarak hesaplanması, gerekli önleyici tedbirlerin alınmaması için yaygın bir neden veya bahane olmaktadır.”

Kontrol önlemlerinin düzeyini derecelendirmeyi esas alır. Mevcut kontrol önlemlerinin düzeyi derecelendirilirken kanunlar, standartlar ve iyi uygulamalar ile ne kadar uyumlu olduğunun değerlendirilmesi esas alınır. “Mevcut Kontrol Önlemlerinin Düzeyi” derece tanımları şu şekildedir;

Kontrol önlemleri yeterli; sorun çıkmamış: Önlem ve kontroller yeterlidir, hiçbir sorun belirmemiştir. Daha ayrıntılı olarak:
- Makineler, aletler ve yapılar; mevzuat ve standartlar ile uyumludur,
- İş, sağlıklı ve güvenli olması için tasarlanmış ve organize edilmiştir,
- Çalışanlar eğitim almış ve gerçekten doğru (güvenli) çalışma uygulamalarını kullanmaktadır.
İyileştirmeye ihtiyaç var; ara sıra sorunlar çıkmış: İyileştirmeye bir miktar ihtiyaç duyulmaktadır, sorunlar belirmiştir.
Kayda değer iyileştirme gerekli; sık sık sorunlar çıkıyor: İyileştirmelere ciddi ihtiyaç duyulmaktadır, sorunlar sık sık belirmektedir. “Yaralanma ve Hastalıkların Potansiyel Şiddeti” derece tanımları şu şekildedir;
- Hafif: Hafif yaralanma veya rahatsızlık, en fazla 3 gün çalışamama;
- Ciddi: Uzun süreli yaralanma veya hastalık; basit yaralanmalar veya kırıklar oluşması veya en fazla 30 gün çalışamama;
- Çok Ciddi: Kalıcı yaralanma/hastalık veya ölüm, parmak kesilmesi, ikinci/üçüncü derece yanıklar, kafatası çatlakları, kanser, astım.

Titreşimle Çalışanlarda İş Sağlığı ve Güvenliği

3T RD yönteminde geleneksel olasılık tanımı kontrol düzeyi tanımı ile değiştirilerek kullanılmış ve yöntem daha anlaşılır ve kullanımı daha kolay hale getirilmiştir. Şiddet geleneksel matris yönteminde olduğu gibi tahmin edilir. Mevcut kontrol önlemleri ve olayın meydana gelmesi durumunda yaralanma ve hastalıkların potansiyel şiddeti 3T Risk Değerlendirme Matrisi kullanılarak risk puanları hesaplanır.

Risk Değerlendirme Matrisi
Mevcut Kontrol Önlemlerinin Düzeyi		Yaralanma ve Hastalıkların Potansiyel Şiddeti
Mevcut Kontrol Önlemlerinin Düzeyi		1 Hafif	2 Ciddi	3 Çok Ciddi
1	Kontrol önlemleri yeterli; sorun çıkmamış	0	1	2
2	İyileştirmeye ihtiyaç var; ara sıra sorunlar çıkmış	2	3	4
3	Kayda değer iyileştirme gerekli; sık sık sorunlar çıkıyor	3	4	5

Yukarıdaki tabloda 3T RD Matrisi Tablosu kullanılarak Risk Öncelik Skoru (RÖS) hesaplanır. RÖS değerine göre Düzenleyici Önleyici Faaliyetlere (DÖF) karar verilir ve uygulanır. 3T Risk değerlendirmesi yönteminde Risk Öncelik Skoru (RÖS) aynı zamanda Risk Önem Derecesi (RÖD)’ne eşittir.

Nasıl Seçilir? Toz Maskesi Nasıl Seçilir? VE Nasıl Seçilir? Kulak Tıkaçları Nasıl Seçilir?

Çünkü yöntemde matematiksel yaklaşım yerine mantıksal yaklaşım esas alınmıştır. RÖS ve RÖD değerleri 1 ile 5 arasında değişmektedir. Diğer risk değerlendirme yöntemlerine nazaran risk değerlendirmesinin matematiksel değerleme yöntemleri basitleştirilmiştir. Ancak yöntemin uygulamasında bilinmesi gereken kanun, yönetmelikler, ulusal ve uluslararası standartları tam olarak bilmek gerekmektedir. Tahmin edilen “Mevcut Kontrol Önlemlerinin Düzeyi” belirlenmesinde deneyimin yanında yüksek mevzuat ve standart bilgisi gerektirmektedir.

RÖD değerlerine bağlı olarak düzenleyici önleyici faaliyet tanımları aşağıdaki tabloda yer almaktadır;

Mevcut Kontrol Önlemlerinin Düzeyi		1	2	3
Mevcut Kontrol Önlemlerinin Düzeyi		Hafif	Ciddi	Çok Ciddi
1	Kontrol önlemleri yeterli; sorun çıkmamış	0:Önemsiz risk	1: Hafif risk; durumu gözlemlemeye devam edin	2: Küçük risk; durumu gözlemlemeye devam edin ve kolay önlemleri uygulayın
2	İyileştirmeye ihtiyaç var; ara sıra sorunlar çıkmış	2: Küçük risk; durumu gözlemlemeye devam edin ve kolay önlemleri uygulayın	3: Orta derecede risk; uygun önlemleri planlayıp, uygulayın	4: Büyük risk; önlemleri hızla planlayıp, uygulayın
3	Kayda değer iyileştirme gerekli; sık sık sorunlar çıkıyor	3: Orta derecede risk; uygun önlemleri planlayıp, uygulayın	4: Büyük risk; önlemleri hızla planlayıp, uygulayın	5: Vahim risk; derhal önlemleri planlayıp, uygulayın

Fine-Kinney Risk Değerlendirme Yöntemi

Fine Kinney risk değerlendirme yöntemi Fine tarafından “Tehlikelerin kontrolü için matematiksel değerlendirme” adı altında 1971 yılında Kaliforniya Donanma Silah Merkezi için geliştirilmiştir. (Fine, 1971) Yöntem ilk kez Kinney metodu 1976 yılında Amerikada G.F. Kinney ve A.D. Wiruth tarafından Kaliforniya Donanma Silah Merkezinde (NWC – Naval Weapons Center) hazırlanan teknik bir belgeyle ortaya çıkmıştır. (Kinney, Wiruth, 1976) Fine tarafından hazırlanan ilk belgede yöntemin risk faktörü değerlendirme kriterleri ve matematiksel modelin nasıl uygulanacağı detaylı bir şekilde yer almıştır (Fine, 1971).

Kinney yöntemin uygulamasını matematiksel yaklaşımdan grafiksel yaklaşıma dönüştürmüştür. Aynı zamanda “Güvenlik yönetimi için pratik risk analizi” adı ile NWC-TP-5865 standardı olarak yayınlanmıştır (Kinney, Wiruth, 1976). Yöntem litaratürde Fine-Kinney yöntemi olarak geçmektedir.

Moraru ve arkadaşları, Kinney metodu üzerine yaptıkları araştırmada avantajlarını ve kısıtlarını aşağıdaki tabloda görebilirsiniz;

İş müfettişi denetimlerinde nelere dikkat edilmelidir

Kinney metodunun avantajları ve kısıtları
Avantajları	Kısıtları
Sayısal	Rastgele veri
Kullanımı basit	Maliyetli
Risk sıralaması	Olası riskleri sıralamada nitelik garantisi yok
Koruyucu önleyici faaliyetlerin etkinliğini değerlendirmeye uyumludur	Öznel bir metottur. (Sonuçların değişkenliği yüksek)
Risk kabul edilebilirlik değerlendirmesi	Birbirinden oldukça farklı risk skorları olduğundan heyet oluşturulamıyor
Eğer gerekiyorsa önlemler alınır.	Tehlike karmaşası: O, Ş ve S net tanımlanmamış.
Eğitim, bilgilendirme, uygulama	Yanlış; güvende olduğunu sanma
İşvereni ve mali müdürü ikna	Kesinlik eksikliği: puan farkları nasıl yorumlanır?
	Sadece belirli riskler için uygulanabilir. (psikososyal riskler veya meslek hastalığı vb)

Kinney geliştirdiği metodun arkasındaki temel düşünceyi şu şekilde formülüze etmiştir;

Hayatımızdaki birçoğu tamamen önlenebilir değildir, bütün tehlikelere karşı bütün riskleri ortadan kaldırmak mümkün değildir.
Dikkatli düşünerek ve çaba sarf ederek günlük hayattaki riskler kabul edilebilir seviyeye düşürülebilir.
Sınırlı zaman ve emek kaynakları seçilmiş riskleri tamamen ortadan kaldırmak yerine riski azaltmak ve maksimum fayda sağlamak için kullanılmalıdır.

Fine-Kinney yöntemlerinde Fine tarafından ortaya konulan Risk Öncelik Değerini(RÖS) matematiksel olarak belirlemede üç değişken vardır;

Olasılık (Zararın gerçekleşme olasılığı)(O)
Şiddet (Ş)
Sıklık (Tehlikeye maruz kalma sıklığı, frekansı)(S)

Fine-Kinney Olasılık derecelendirme değerleri
Zararın Gerçekleşme Olasılığı	Olasılık Değeri
Beklenmez	0,2
Beklenmez ama mümkün	0,5
Mümkün ama düşük	1
Olası	3
Yüksek /oldukça mümkün	6
Kesin, beklenir	10

İş_Kazası Kapsamına Giren Durumlar

Fine-Kinney Şiddet derecelendirme değerleri
Çevre Üzerindeki Tahmini Zarar	Şiddet Değeri
Ucuz atlatma	1
Küçük hasar, yaralanma	3
Önemli hasar, yaralanma	7
Kalıcı hasar, yaralanma, çevresel zarar	15
Öldürücü kaza	40
Birden fazla ölümlü kaza	100

Fine-Kinney Sıklık derecelendirme değerleri
Olasılık	Zararın gerçekleşme sıklığı	Sıklık Değeri
Çok seyrek	Yılda bir veya daha seyrek	0,5
Seyrek	Yılda birkaç defa	1
Sık değil	Ayda bir veya birkaç defa	2
Ara sıra	Haftada bir veya birkaç defa	3
Sık	Günde bir veya birkaç defa	6
Hemen hemen sürekli	Bir saatte birkaç defa	10

Fine-Kinney tekniği için hesaplanan risk öncelik skorları değerleri aşağıdaki tabloda yer alan RÖS Değerleri aralığına bakılarak risk önem derecesi (RÖD) ve düzenleyici önleyici faaliyet (DÖF) verileri elde edilir.

Fine-Kinney Risk değerlendirmesi RÖS-DÖF tablosu
Risk Önlem Derecesi	RÖS Değeri	Düzenleyici Önleyici Faaliyet
(1) Önemsiz	RÖS ≤10	Belirlenen riskleri ortadan kaldırmak için ilave kontrol proseslerine ihtiyaç olmayabilir
(2) Düşük	10 ≤ RÖS ≤ 40	Mevcut kontroller sürdürülmeli ve bu kontrollerin sürdürüldüğü denetlenmelidir
(3) Orta	40 ≤ RÖS ≤100	Belirlenen riskleri düşürmek için hemen faaliyetler başlatılmalıdır
(4) Yüksek	100 ≤ RÖS ≤ 400	Bu riskler için acil önlem alınmalı ve bu önlemler sonucunda faaliyetin devamına karar verilmelidir.
(5) Durdur	RÖS ≥ 400	Belirlenen risk kabul edilebilir bir seviyeye düşürülünceye kadar iş başlatılmamalı

İş Güvenliği Uzmanı Kimdir

İSG Yönetim Sistemi Derecelendirme Yöntemi

OHSAS / TS 18001 standardı Kontrol ve Denetleme basamaklarından birisi İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi’nin denetlenmesidir. Bu kapsamda birçok iç tetkik formu ve yöntemi geliştirilmiştir. Ancak uygulamada denetlenecek konular ve kapsamı net olarak belirlenmemiştir. TS 18001 standardı kapsamında yapılacak iç tetkiklerin;

Periyodik olarak planlanan aralıklarla yapılması,
Planlanmış düzenlemelere uyuduğunun kontrolü,
Standardın uygulama ve sürdürülme durumu,
İşletmenin politika ve hedeflerini karşılaması,

zorunluluğu bulunmaktadır.

Atölyelerde İş Sağlığı ve Güvenliği İçin Öneriler

Elektrikle Yapılan Çalışmalarda 5 Altın Kural

TS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi veya uluslararası geçerliliği bulunan iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri yaygınlaştırılmalıdır.
Risk değerlendirmeleri işletmenin büyüklüğüne, faaliyet koluna, yerleşim planına, insan kaynaklarına, kullanılan makine, ekipman ve kimyasallara göre detaylı hazırlanılmalıdır. Risk değerlendirmesi yöntemlerinin tutarlılığı araştırılmalı, risk değerlendirme sonucu planlanan düzenleyici önleyici faaliyetlerin uygulamaya geçirilip geçirilmediği denetlenmelidir.
Olası kaza sonucunda tazminatların büyüklüğü araştırılmalı ve raporlanmalıdır. Durum tespitine bağlı olarak küçük ve orta ölçekli işletmelerde iş sağlığı ve güvenliği mesleki sorumluluk sigortası yaygınlaştırılmalıdır.
Mesleki yeterlilik kapsamında yapılan çalışmalarda işçilerin nitelikleri yükseltilmeli, görev tanımları ve güvenli çalışma talimatları belirlenmelidir.
Üst üste, iç içe işletmeler barındıran, düzensiz ve güvensiz yerleşim planına sahip sitelerin ve sanayi bölgelerinin orta vadede düzenli ve güvenli yerleşimi planlanmalıdır. Sanayi üretimi yapacak işletmelerin bina işyeri ve eklentileri, yerleşimi standartlarını belirleyen düzenlemeler yapılmalıdır.
İşletme yöneticilerine iş sağlığı ve güvenliği alanında “EĞİTİM” bilinci aşılanmalıdır. Bunun için sanayi bölgeleri ve sanayi odaları aracılığıyla sempozyum, seminer ve bilinçlendirme aktiviteleri düzenlenmelidir.

Sonuç

İş sağlığı ve güvenliği mevzuatının uygulamaya aktarılabilmesi için atölye tipi üretim yapan sanayi işletmelerine direk veya dolaylı ekonomik teşvikler arttırılmalıdır. Yatırıma bağlı ödenen sosyal katkı paylarında veya sigorta primlerinde indirim yapılması, kamu ihalelerin için iş sağlığı ve güvenliği şartlarının yerine getirilmesi, kamu banka kredilerinde veya teşviklerinde iş sağlığı ve güvenliği şartlarının yerine getirilmesi zorunluğu gibi politikalar geliştirilebilir.

Kaynaklar;

B., Çakmak, E., Karaman, E., & Kocak, D. (2013). Mahalli İdarelerde İş Sağlığı ve Güvenliği, Risk Değerlendirmesi. ANKARA: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi

Aydemir, E. (2009). Atölye Tipi Çizelgeleme Problemlerinin Öncelik Kuralı Tabanlı Genetik Algoritma Yaklaşımıyla Simülasyon Destekli Optimizasyonu. Süleyman Demirel Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi.

Ceylan, H., Başhelvacı, V. (2011b). Risk Değerlendirme Tablosu Yöntemi İle Risk Analizi: Bir Uygulama. International Journal of Engineering Research and Development