6331 sayılı Kanunun “işverenin genel yükümlülüğü” başlıklı 4 üncü maddesi birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca işverenler işyerinde risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmak ile yükümlüdür. Bu doğrultuda çalışma ortamını iyileştirmeye yönelik hazırlanmış kontrol listelerine aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Eczaneler için Kontrol Listeleri
Konu Başlığı Kontrol Listesi Evet Hayır Alınması Gereken Önlem Sorumlu Kişi Tamamlanacağı tarih GENEL Zemin kayma veya düşmeyi önleyecek şekilde uygun malzeme ile kaplanmış ve iç ve dış zeminler düzenli olarak kontrol ediliyor mu? Zeminde çökme, erime, engebe vb. deformasyonlar bulunması halinde bunlar için düzeltici işlemler uygulanıyor mu? Cam yüzeyler (kapı, pencere vb.) uygun şekilde monte edilmiş mi? Cam yüzeyler üzerinde kırık ve çatlak gibi hatalar bulunması halinde bunlar için düzeltici işlemler uygulanıyor mu? Otomatik sürgülü ve/veya döner kapıların (durdurma tertibatları da dahil) düzenli bakım ve kontrolleri yapılıyor mu? Depolar ve diğer alanların iç düzenlemesi yapılmış, tüm eşya veya malzemelerin kolay ulaşılabilir olması sağlanmış ve bu alanlar tertipli halde tutuluyor mu? Çalışanlar, işlerini bitirdikten sonra bütün malzemeleri yerlerine yerleştiriyor mu? Çalışmalar sırasında kullanılan kablolu aletler, takılma veya düşmeyi önleyecek şekilde kullanılıyor mu? Çalışma ortamında çalışanların çarparak yaralanabileceği sivri veya sert köşeler bulunmaması sağlanmış mı? Koridorların çalışmayı ve geçişi engellemeyecek genişlikte olması sağlanıyor mu? Çalışanların rahat şekilde çalışabilmesi için uygun havalandırma sağlanmış mı? Çalışma ortamında iklimlendirme cihazları mevcut ise, bunların kontrolleri düzenli aralıklarla yaptırılıyor mu? Tüm alanlarda yeterli aydınlatma sağlanmış ve aydınlatmalar çalışır halde bulunuyor mu? Gece nöbeti sırasında, işyerinde aydınlatma, havalandırma ve ısıtma sistemleri ile güvenlik donanımlarının çalışır halde bulundurulması sağlanıyor mu? Özellikle nöbet usulü çalışıldığında, işyerini daha güvenli hale getirecek nitelikte kapalı devre kamera sistemi ve alarmlı güvenlik sistemleri kurulmuş mu? Nöbet usulü çalışıldığında, çalışanların yeme-içme, barınma gibi temel ihtiyaçları için uygun donanıma sahip güvenli bir alan ayrılmış mı? Temizlik yapılan alanda kaymayı önlemek için gerekli önlemler alınıyor mu? Çöpler düzenli olarak, uygun şekilde toplanıyor ve bertaraf ediliyor mu? Majistral ilaç hazırlama işlemi sonrasında çalışanların kişisel hijyeni için akar suyun mevcut olduğu eviye/lavabo bulunuyor mu? Çalışanların kişisel hijyeni için akar suyun mevcut olduğu eviye/lavabolarda yeterli miktarda temizlik malzemesi bulunduruluyor mu? ERGONOMİ Çalışanların fiziki yapısına uygun olmayan yükleri taşımaları önleniyor mu? Çalışanların doğru taşıma ve kaldırma yöntemlerine uygun olarak çalışması sağlanıyor mu? Ağır, büyük vb. yüklerin uygun şekilde kaldırılması konusunda çalışanlara bilgi veriliyor mu? Sırt ve bel incinmesi riski oluşturabilecek yüklerin itilmesini ya da çekilmesini sağlayacak uygun taşıma araçları sağlanıyor mu? Yüksek raflara ulaşmak için veya buralara ürün yerleştirilirken uygun nitelikte merdivenlerin kullanılması sağlanıyor mu? Seyyar merdivenler sağlam ve dayanıklı bir malzemeden mi yapılmış? Seyyar merdivenlerin bakımları periyodik olarak ve her kullanım öncesi yapılıyor mu? Seyyar merdivenler kullanılırken sabitleniyor mu? Barkod okuyucu, kasa ve diğer ekipmanların, çalışanların rahatlıkla ulaşabileceği konumda olması sağlanıyor mu? Kasada çalışanlar için bel desteği olan, yüksekliği ayarlanabilir koltuklar sağlanmış mı? Kasalardaki klavyelerin yüksekliği çalışanın boyuna göre ayarlanabiliyor mu? Uzun süre alt raflarda çalışanların kullanımı için diz yastıkları sağlanıyor mu? BİYOLOJİK ETKENLER Karışım hazırlama vb, süreçlerde kullanılan kimyasal maddeler veya ilaçlar ile temas nedeniyle çalışanlarda zehirlenme, alerji oluşumu, dermatit gibi hastalıklara karşı önlem alınıyor mu? Karışım hazırlama vb, süreçler sırasında çalışanların maske, eldiven, gözlük, önlük gibi kişisel koruyucuları kullanmaları sağlanıyor mu? Kesici veya delici nitelikteki alet veya ekipmanların kullanımı sırasında meydana gelebilecek yaralanmalardan oluşabilecek enfeksiyon riskine karşı önlem alınıyor mu? Biyolojik riskler ve bulaşıcı hastalıklardan korunmak için tıbbi atıklar uygun şekilde bertaraf ediliyor mu? KİMYASAL MADDELER Kimyasal maddeler ve ilaçlar, yetkisiz kişilerin erişemeyeceği ve uygun yerlerde muhafaza ediliyor mu? Kimyasal içerikleri nedeniyle alevlenebilir ürünler; ısı, ışık ve diğer malzemelerden uzakta ve malzeme güvenlik formuna/ talimatlara uygun şekilde muhafaza ediliyor mu? Kullanılan kimyasal içerikli maddelerin Türkçe malzeme güvenlik bilgi formları bulunuyor mu? Kimyasal içerikli ürünler kullanılırken üreticilerin kullanma talimatlarına uyuluyor mu? Çalışanlar, kimyasal maddeler ile çalışma veya majistral ilaç hazırlama sırasında cilt, göz, solunum vb. temasını önleyecek şekilde uygun nitelikte kişisel koruyucu donanımları (eldiven, maske vb.) kullanıyor mu? Kimyasalların üzerinde uygulama yöntemi, kullanılacak koruyucu ekipman ve zararlarını gösteren etiketler mevcut mu? Majistral ilaç hazırlama sırasında ve sonrasında çalışma mahalli düzenli olarak temizleniyor mu? Majistral ilaç hazırlama işleminin kimyasal reaksiyonu önleyecek şekilde uygun çalışma ortamı koşullarında yapılması sağlanıyor mu? KESİCİ VE DELİCİ ALETLER Kesici veya delici nitelikteki alet veya ekipmanlar açıkta bulundurulmamakta, koruyucu kılıfları içerisinde muhafaza edilmekte mi? Bu tür alet veya ekipmanlar tasarım amaçlarına uygun yönde kullanılmakta ve kullanımına ilişkin üretici talimatlarına uyulmakta mı? Bu tür alet veya ekipmanlar kullanıldıktan sonra yerlerine kaldırılmakta ve yetkisiz kişilerin kullanımı engellenmekte mi? Kesici veya delici alet veya ekipmanlar her kullanım öncesi ve sonrasında kontrol edilmekte mi? Çalışma esnasında kullanılan aletlerin kullanım sonunda sterilizasyonu yapılıyor mu? Sterilizasyon amaçlı kullanılan araç ve malzemelerin kullanma talimatları hazırlanmış mı? DEPOLAMA Raflar veya benzeri diğer malzemeler çalışanların üzerine düşmeyecek şekilde sabitlenmiş mi? İlaç depolanan alanda sızıntı, dökülme, zehirlenme, kimyasal reaksiyonlar vb. tehlikelere karşı önlem alınıyor mu? Zehirli maddelerin kodekse göre ayrılarak ayrı dolaplarda saklanması sağlanıyor mu? İlaç hazırlama sırasında kullanılan etken maddelerin saklama koşulları güvenli mi? EKRANLI ARAÇLAR İşyerinde kullanılan ekranlı araçlar uygun yerlere yerleştirilmiş mi? Ekranlı araçların veya diğer ekipmanların uzun süreli kullanımından kaynaklanabilecek kas iskelet sistemi hastalıklarına karşı gerekli önlemler alınıyor mu? ELEKTRİK Kaçak akım rölesi ana elektrik hattına bağlanmış mı? Tüm sigortaların korunaklı yerlerde olması sağlanmış mı? Elektrik kutuları kilitlenmiş, yetkisiz kişilerin erişimleri önlenmiş mi? Açıkta kablo bulunması engelleniyor, prizlerin sağlamlığı düzenli olarak kontrol ediliyor mu? MAKİNA, ARAÇ-GEREÇ VE EKİPMANLAR Elektrikli ekipmanlar ıslak ortam, su ve kimyasal içerikli ürünlerden uzak mı? Makina ve ekipmanların elektrik aksamının su veya diğer sıvılarla temas etmemesi için gerekli önlemler alınıyor mu? Makine ve aletlerin temas edilen kısımlarının elektrik kaçağına karşı yalıtımı yapılmış mı? Makinaların doğru kullanımı ve bakımı konusunda Türkçe olarak hazırlanmış kullanım kılavuzları bulunuyor mu? İmalatçının talimatları doğrultusunda tüm makinaların bakımları düzenli aralıklarla yapılıyor mu? YANGIN VE ACİL DURUMLAR Acil durumlar (yangın, deprem, ilk yardım gerektiren durumlar vb.) konusunda çalışanlara gerekli eğitim verilmiş mi? İçinde yeterli malzemenin bulunduğu ilk yardım dolabı mevcut mu? Yangın merdiveni kullanılabilir durumda mı? Yangın merdiveni kapıları/acil çıkışlar kilitli olmayıp her an açılabilir durumda tutuluyor mu? Yangın merdiveni kapıları/acil çıkışların önünde ve tüm yol boyunca kaçışı engelleyecek bir malzeme bulunmaması sağlanıyor mu? Yangın merdiveni kapıları/acil çıkış kapılarının dışarıya doğru açılması sağlanmış mı? Özellikle hastaneler, alışveriş merkezleri gibi eczane hizmeti verilen çok hareketli yerlerde acil çıkış ve kaçış yollarını gösteren acil durum levhaları uygun yerlere yerleştirilmiş, izlenecek çıkış yolu açık olarak belirtilmiş ve yangın merdiveninde ışıklandırma sağlanmış mı? Ocak veya ısıtma sistemi kaynaklı gaz kaçakları nedeniyle zehirlenme, boğulma gibi olayların engellenmesi için gaz bağlantıları düzenli olarak kontrol ediliyor ve uygun yerlere gaz detektörleri yerleştirilmiş mi? Yangın söndürücüleri mevcut ve son kullanma tarihleri ve basınçları kontrol ediliyor mu? Acil durumlar ile ilgili iletişime geçilecek telefon numaraları (yangın, ambulans, polis vb.) görünür bir yere asılmış mı? Acil durumlarda çalışanlar arasında haberleşmeyi sağlayacak tertibat her zaman çalışır durumda tutuluyor mu? Majistral ilaç hazırlama sırasında ateşin kontrol dışına çıkması engelleniyor mu? PSİKOSOSYAL ETKENLER Çalışanlara, görev ve sorumlulukları haricinde talimat verilmesi engelleniyor mu? Özellikle nöbet usulü çalışıldığında, çalışanlar; herhangi bir tehdit, saldırı, hırsızlık gibi durumlar karşısında nasıl davranacağını biliyor mu? Özellikle nöbet usulü çalışıldığında, yalnız çalışmanın engellenmesi için gerektiğinde yardımcı eleman bulunduruluyor mu? Çalışanlara, görev ve sorumlulukları haricinde talimat verilmemesine dikkat ediliyor mu? KAZALAR VE HASTALIKLAR Çalışanların işe giriş muayeneleri ve periyodik kontrolleri zamanında yaptırılıyor mu? Çalışanların karşı karşıya kaldıkları kazalar ve işe bağlı hastalıklar Sosyal Güvenlik Kurumuna rapor ediliyor mu? Çalışanların karşı karşıya kaldıkları önceden olmuş kazalar veya işe bağlı hastalıklar incelenerek yeniden meydana gelmeleri önleniyor mu? Tüm çalışanlara enfeksiyon riskini azaltmak için hijyen bilgisi verilmiş, uygun kişisel koruyucu donanımlar temin edilmiş mi? El temizliği için kasada çalışanlara dezenfektan temin edilmiş ve bunların kullanılması hususunda çalışanlara talimat veriliyor mu? Kimyasal maddeler ile uzun süreli çalışma veya ıslak çalışma nedeniyle çalışanlarda gözlenebilecek rahatsızlıklar periyodik olarak kontrol ediliyor mu? Tüm çalışanların tetanosa karşı bağışıklıkları yapılıyor ve bağışıklığın yenilenmesi sağlanıyor mu? Tehlikeli olmayan atıklar genel çöp kutusuna atılıyor mu? Zehirlenme ihtimaline karşı ilkyardım ve acil durum planları hazırlanmış mı? EĞİTİM VE BİLGİLENDİRME Çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitim almışlar mı? Çalışanlar yaptıkları işle ilgili olarak gerekli eğitim ve bilgiye sahip mi? Çalışanlar kimyasal içerikli maddeler ve/veya biyolojik etkenlerle çalışma sırasında maruz kalabileceği riskler konusunda bilgilendirilmiş mi? Çalışanlara uygun taşıma ve kaldırma yöntemleri konusunda eğitim verilmiş mi? Çalışanlar kesilme, batma, yanma vb. nedenler ile oluşan yaralanmalara hangi durumda ve kim tarafından müdahale edileceği konusunda bilgilendirilmiş mi? Çalışanlar kullandıkları makine, araç ve gereçlerin güvenli kullanımı konusunda eğitilmiş mi? Eğitim ve bilgilendirme ile ilgili belgeler kayıt altına alınıyor ve kayıtlar uygun şekilde muhafaza ediliyor mu?
